Tijdens de opening van het academiejaar aan de KU Leuven heeft rector Luc Sels met betrekking tot de dramatische Reuzegom-doop waarbij Sanda Dia overleed maandag de vraag opgeworpen “hoe we naast alle terechte afkeuring en afgrijzen, de daders nabij kunnen blijven als mensen en nadenken over vergeving”. “Het bewandelen van een pad van heling en herstel” was volgens Sels reeds deels bepalend voor de wijze waarop de KU Leuven deze zaak heeft aangepakt en verder zal behandelen. “Op een moment dat we de daders enkel ontmenselijken en diaboliseren dreigen we immers de mens zelf op te geven”, aldus Sels die beklemtoonde hiermee niet te willen voorbijgaan aan het vreselijke leed dat aan Dia, zijn familie, vrienden, universiteit en onze samenleving berokkend werd.
Als criminoloog ben ik steeds voorstander geweest om bemiddeling in strafzaken alle kansen te geven en het resultaat daarvan voluit te laten meetellen in de strafbepaling door de rechter. De eerste belanghebbenden in een conflict zijn immers steeds de betrokken partijen en pas in ondergeschikte orde de samenleving die er met de nodige maatregelen ervoor wil zorgen dat de dader zijn lessen trekt uit het gebeuren en niet recidiveert. In ideale omstandigheden komen de partijen na een diepgaand overleg tot een verzoening die eenieder bevredigt. Het slachtoffer wordt volledig vergoed voor de geleden schade, krijgt een verklaring voor wat hem overkomen is en raakt overtuigd dat de dader – door het rechtstreeks contact met het leed dat hij het slachtoffer aandeed – voldoende schuldinzicht heeft zodat de feiten zich niet meer herhalen. Idealiter geeft de rechter hem hierdoor een mildere straf.
Is dergelijke aanpak ook aangewezen voor de 18 leden van Reuzegom die aanwezig waren op de fatale doop? Door berichten dat het zoontjes zijn van elitaire ouders die de hand boven het hoofd gehouden wordt lijkt een oplossing door bemiddeling nauwelijks een kans te krijgen, maar waarom toch geen stappen ondernemen in die richting om te zien wat het oplevert. Hiervoor is ten eerste een signaal nodig van de 18 dat ze bereid zijn tot een babbel. Wie de recente Telefacts-uitzending over de kwestie gezien heeft weet dat zowel familie als vrienden van Sanda enorm veel behoefte hebben om te weten wat er precies gebeurd is. Een dergelijk gesprek zou voor beide groepen derhalve veel kunnen betekenen. Daders zouden hun verhaal kunnen doen, uitleggen waarom dit mogelijk werd en hun spijt uitdrukken. De slachtoffers zouden antwoorden krijgen. Het is niet ondenkbaar dat de strafrechter bij de positieve afloop op een andere manier naar de zaak kijkt. De bewandeling van deze zeer moeilijke, niet-juridische weg impliceert overigens dat de advocaten een heel andere rol moeten opnemen.
Luc Vanheerentals
