De 70-jarige Yunus, “bankier van de armen”, kreeg woensdag van de centrale bank te horen dat hij moest vertrekken omdat hij al te lang directeur was geweest. Hij heeft tien jaar lang “onwettig” aan zijn positie vastgehouden, aldus de centrale bank. De door de regering aangestelde bestuursvoorzitter van Grameeen heeft het order uitgevoerd.

Volgens een woordvoerder heeft de bank zich echter altijd aan de wet gehouden, en is Yunus daarom donderdag gewoon komen werken. Hij heeft officieel bezwaar ingediend.

Yunus kreeg wereldwijd bekendheid met zijn Grameen Bank die hij in 1983 oprichtte om werkloze vrouwen van kleine kredieten te voorzien, zonder onderpand. Het model werd wereldwijd erkend als middel om armoede te bestrijden. In 2006 kregen hij en zijn bank de Nobelprijs voor de Vrede.

Politiek ontslag

Volgens velen is het ontslag politiek gemotiveerd. “Waarom heeft de Centrale Bank tien jaar gewacht als zijn leeftijd echt het probleem was?”, vraagt professor Anu Muhammad, een econoom die bekend is om zijn kritiek op microkrediet, zich af. “Ik geloof niet in de goede intenties van deze daad.”

De reden zou liggen bij onenigheid tussen Yunus en premier Sheikh Hasina, die in 2008 de verkiezingen won. Het wordt Yunus kwalijk genomen dat hij een eigen partij heeft opgericht – die overigens nooit echt van de grond is gekomen – en de politieke klasse ervan heeft beschuldigd “aan de macht te zijn om geld te verdienen.” Er is een zaak tegen hem aangespannen wegens laster.

Hasina beschuldigt verstrekkers van microkrediet van het “opzuigen van het bloed van armen in naam van armoedebestrijding”. Yunus beschuldigt hij van belastingontduiking – een truc met Noors hulpgeld die onlangs in een documentaire weer is opgerakeld, maar waarvan de Noorse regering hem inmiddels vrijpleitte. De regering in Dhaka heeft een onderzoek naar de handelswijze van de bank ingesteld. Daarnaast lopen er nog twee fraudezaken tegen Yunus.

Laster

De Vrienden van Grameen, een internationale alliantie onder leiding van de voornmalige Ierse president Mary Robinson, meldde afgelopen maand dat Yunus het slachtoffer was van “politiek georkestreerde laster.”

De Noorse minister voor internationale samenwerking spreekt van een “harde machtsstrijd in Bangladesh”. De Amerikaanse ambassadeur in Bangladesh is “diep bezorgd”. Opmerkelijk genoeg heeft ook de voormalige dictator H.M. Ershad, die de huidige regerende partij steunt, kritiek geuit op het vernederen van Yunus, dat volgens Ershad niet goed voor Bangladesh is.

Tegen diplomaten vertelde de Bengaalse minister van Financiën donderdag dat de regering geen andere keus had dan Yunus te ontslaan. “We hebben hem verschillende malen op het probleem gewezen en de centrale bank heeft hem er brieven over gestuurd.”

Volgens Yunus zelf maakt het niet heel veel uit wie de directeur is. “De bank met acht miljoen klanten hoeft er op geen enkele manier last van te hebben”, zei hij donderdag na het indienen van zijn klacht bij de rechtbank.