In De Morgen van 21 oktober 2011 stelt Caroline Ven (gedelegeerd bestuurder van het ondernemersplatform VKW) dat het afschaffen van dunbevolkte treinen en de besparingsplannen van de NMBS-top de reiziger ten goede zouden komen. Bovendien beschouwt ze het verzet van de vakbonden als een verzet tegen efficiëntie en kwaliteitsvolle dienstverlening.

Ondertussen verwijt gewezen NMBS-topman Karel Vinck ons in De Standaard dat we enkel zoveel mogelijk mensen aan een job willen helpen. Volgens ACOD Spoor getuigen beide visies van demagogie.

Ven grijpt terug naar een recente VBO-studie die spreekt van overtewerkstelling (sic) bij de NMBS. Volgens de studie blijkt uit vergelijkingen met Nederland en Zwisterland dat de NMBS het met 25 procent minder personeel kan doen. Voor ACOD Spoor is dit onzin. De studie vergelijkt immers appelen met peren – het VBO erkent overigens zelf dat de studie onvolmaakt is. Het VBO definieert ‘spoorwegen’ als het vervoer van reizigers en het transport van goederen. Een onderscheid tussen reizigers en goederentreinen maakt ze evenwel niet.

Op basis van een dergelijke studie besluiten dat de NMBS minder efficiënt werkt, is niet correct. Trouwens, materieel en stations moeten hoe dan ook onderhouden worden – of het nu door de NMBS of door een privéfirma gebeurt. De finale factuur komt uiteindelijk steeds terecht bij de staat en dus bij de belastingbetaler.

Enkel de privé heeft te winnen bij meer privatiseringen en een uitkleding van de openbare diensten. Of alles daarom efficiënter en goedkoper zou worden, is nog maar zeer de vraag.

Het efficiëntieprobleem van de NMBS ligt niet bij een teveel aan personeel. Het echte probleem ligt volgens ACOD Spoor bij de slechtwerkende en vaak contraproductieve structuur van het spoorbedrijf, de hoge kostennota’s van consultants, het overbetaalde management en de jarenlange slechte keuzes die gemaakt werden wat betreft investeringen.

De core business van de NMBS is openbaar vervoer. Het is een taak die de NMBS zo breed mogelijk moet invullen, op een betaalbare, kwaliteitsvolle en veilige manier. Dat betekent een maximaal treinaanbod voor zoveel mogelijk mensen en met voldoende personeel om het raderwerk vanuit die optiek optimaal te laten draaien.

Waarom niet het piekuuraanbod uitbreiden? Zo voorkomt de NMBS overvolle treinen, trekt ze meer reizigers aan, genereert ze meer inkomsten en vervult ze haar mobiliteitsmissie.

Indien de NMBS-top haar besparingsplannen doorzet, zal de NMBS steeds meer worden uitgekleed tot dat enkel de volledig rendabele spoorverbindingen overblijven. Dat zal niet langer een NMBS zijn die haar rol in het mobiliteitsbeleid kan vervullen.

Het zal enkel een NMBS zijn die alleen denkt aan winst maken. Het kan niet de bedoeling zijn dat de reiziger binnen afzienbare tijd vijf keer meer moet betalen voor vijf keer minder treinen en tien keer minder service. Daar zal ACOD Spoor zich steeds en desnoods hard tegen blijven verzetten.

En wat betreft Karel Vinck, die naar eigen zeggen zonder verpinken 5.000 banen zou schrappen bij de NMBS: van iemand die ooit aan het hoofd stond van de NMBS zou je toch verstandiger uitspraken verwachten.

Jos Digneffe Jos Digneffe is voorzitter van het Vlaamse ACOD Spoor.