Mensen die asiel willen aanvragen in ons land moeten sinds 3 april 2020 eerst via een online formulier een afspraak maken met de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ). Dan krijgen ze een e-mail met een afspraak. Pas met die afspraak mogen ze  naar het aanmeldcentrum gaan.

Tussen het invullen van het online formulier en de afspraak bij DVZ krijgen ze geen opvang. Nochtans hebben ze daar wel recht op.

In de praktijk duurt het dagen of weken en in sommige gevallen zelfs maanden voor mensen een afspraak krijgen. Gezinnen met kinderen, alleenstaande vrouwen en mannen met medische problemen en trauma’s belanden hierdoor op straat en komen in zeer precaire situaties terecht. Daar is het ook zo goed als onmogelijk om coronapreventiemaatregelen te respecteren.

Deze situatie is onaanvaardbaar en onwettig. Volgens het Europees en Belgisch recht hebben asielzoekers recht op opvang van zodra ze hun nood aan internationale bescherming kenbaar maken. Zelfs als dit vanwege de coronacrisis niet meteen fysiek aan het aanmeldcentrum zelf kan, zou het invullen van het online formulier voldoende moeten zijn om opvang te krijgen.

Fedasil is de laatste maanden al honderden keren veroordeeld om asielzoekers in afwachting van hun afspraak bij DVZ op te vangen. Volgens de rechters kan de achterstand die bij DVZ door de coronamaatregelen is opgebouwd niet verhaald worden op de mensen zelf die recht hebben op een menswaardige en aangepaste opvang in afwachting van een beslissing in hun asielprocedure.

Collectief beroep

Sinds het begin van de coronacrisis hebben verschillende organisaties de voormalige Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maggie De Block, Fedasil en DVZ meerdere keren aangesproken over het feit dat honderden mensen door deze situatie op straat stonden.

Toch kwam er geen oplossing. Ook niet nadat we de Belgische staat en Fedasil officieel in gebreke stelden. Hierdoor zagen wij ons genoodzaakt om de Overheid te dagvaarden. Dat beroep hebben we nu gewonnen.

Het huidige systeem komt in de praktijk neer op een asielquotum: het aantal asielaanvragen per dag wordt beperkt in functie van de capaciteit van DVZ en Fedasil. Dat is niet alleen in strijd met het recht op opvang maar ook het recht om internationale bescherming te vragen. Het huidige opvangnetwerk staat onder druk door jarenlang slecht beheer en ondoordacht afbouwbeleid door de bevoegde Staatssecretarissen.

Wij eisen dat de overheid onmiddellijk het beleid stopzet dat nu door de rechtbank onwettig is verklaard, en dat ze direct opvang biedt aan mensen die via het online formulier hun nood aan bescherming duidelijk maken. België moet een opvangbeleid voeren dat vertrekt vanuit de rechten van de mensen op de vlucht en het Europees en Belgisch recht respecteert. Wij kunnen niet aanvaarden dat de overheid steeds opnieuw onwettige maatregelen aanneemt die de rechten van mensen op de vlucht met de voeten treden.

Ondertekenaars:

CIRÉ, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, ADDE (Association pour le droit des étrangers), Avocats.be, NANSEN, ORBIT vzw, Ligue des droits humains, CAW Brussel, Service droit des jeunes de Bruxelles, Plateforme citoyenne de soutien aux réfugiés