Een
Braziliaanse recessie lijkt onafwendbaar, nu Petrobras zijn
investeringen dit jaar met 25 procent terugschroeft. “De gevolgen
zijn enorm”, zegt Adriano Pires, directeur van het Braziliaans
Centrum voor Infrastructuur.

“Bedrijven
moeten sluiten, of schroeven op hun beurt hun investeringen terug.
Heel wat sectoren daveren op hun grondvesten.” Vooral de bouw- en
scheepsbouwsector krijgen klappen. “Een tragedie.”

Corruptieschandalen

De
schade kan nog hoger oplopen door corruptieschandalen rond de
projecten van Petrobras en de grootste bouwbedrijven van het land. In
maart 2014 werd Paulo Roberto Costa aangehouden, de voormalige directeur
bevoorrading van Petrobras. Hij beloofde mee te werken
met de politie in ruil voor strafvermindering.

Om opdrachten binnen te rijven blijken meer
dan twintig bouwbedrijven smeergeld betaald te hebben, waaronder de grootste constructeurs van
het land, Odebrecht, Camargo Corrêa en Andrade Gutierrez, bedrijven
die in tientallen landen actief zijn, vooral in Latijns-Amerika en
Afrika.

Zij
moeten de grote bouwprojecten van het land uitvoeren, onder meer
waterkrachtcentrales, autowegen, trein- en metrolijnen. Als ze
veroordeeld worden in de zaak van Petrobras, dan dreigen de dringende
infrastructuurwerken nog meer achterstand op te lopen.

Te
hoge prijzen

“De
corruptie bij Petrobras is diepgeworteld, nu hebben we de kans om ze
terug te dringen”, zegt Fernando Siqueira, ondervoorzitter van de
Vereniging van Ingenieurs van Petrobras.

Drie factoren hebben volgens
hem het wanbeheer bij het staatsbedrijf in de hand gewerkt: de
politieke benoeming van topfiguren, bestuurders die niet luisteren
naar hun technici en het contracteren van diensten per pakket
waardoor de gecontracteerden alle zeggenschap over het project
krijgen.

Het
gecontracteerde bedrijf voert het project uit, kiest de bedrijven en
bepaalt de prijzen. Dat werkt kartelvorming en corruptie in de hand,
met prijzen die systematisch te hoog zijn. Het schandaal zal ook
politici treffen. Dertig tot vijftig verkozen politici worden genoemd
in de zaak. Wellicht in maart doet het Federale Hooggerechtshof
uitspraak.

Bovendien
blijkt uit een onafhankelijke doorlichting van de boekhouding van
Petrobras door twee internationale consultancybedrijven dat het
bedrijf met 34 miljard dollar overgewaardeerd is. Of dit door de
corruptie komt of door beheersfouten, is nog niet duidelijk.
Aandeelhouders dreigen nu zeer kritische vragen te stellen. Petrobras
kan ook een slechtere rating kregen voor zijn financiering.

Droogte

Hoe
belangrijk Petrobras is voor de Braziliaanse economie, blijkt onder
meer uit zijn netto
operationele inkomsten. In 2013 bedroegen die 141,5 miljard dollar,
het equivalent van 6,4 procent van het bruto binnenlands project.

Op
de koop toe heerst al twee jaar droogte in het land, onder meer in
het zuidoosten en centrale westen, de belangrijkste industrie- en
landbouwregio’s. Veel regen zit er de komende maanden niet aan te
komen. De industriële productie gaat achteruit als gevolg van het
watertekort. Steeds meer bedrijven proberen dat te verhelpen door
water te hergebruiken.

De
regering van Dilma Rousseff, die in januari aan haar tweede termijn
begon, kondigde ondertussen een besparingsoperatie aan, in
tegenstelling tot wat ze in haar verkiezingscampagne had beloofd. De
uitgaven worden beperkt, de belastingen gaan omhoog. Ze doet dat naar
eigen zeggen om een financiële crisis te vermijden, de inflatie
terug te dringen en het vertrouwen van de markten te herwinnen.