Premier José Sócrates verdedigt zijn besparingsplan (foto: DN)

 

Nieuws, Europa, Economie, Financiële crisis, Portugal, Ratingbureaus, Schuldenlast, Moody's, Overheidstekort, Besparingen, ECB, Regering-Sócrates, Fernando Teixeira dos Santos -

Ratingbureau Moody’s verlaagt Portugese kredietwaardigheid

Dinsdag heeft het internationale ratingbureau Moody's de kredietwaardigheid van Portugese staatsobligaties met twee trappen verlaagd van AA2 naar A1. Als reden geeft Moody's de zwakke groeiverwachting van de Portugese economie aan en de verslechtering van het overheidstekort. Daarmee ligt de rol van ratingbureaus weer onder vuur. Ook de Europese Centrale Bank eist maatregelen.

woensdag 14 juli 2010 17:45
Spread the love

Een woordvoerder van Moody’s zei dat het meer dan twaalf jaar geleden was dat het de kredietwaardigheid van Portugal had aangepast. Al op 5 mei had Moody’s aangekondigd dat er een verlaging zat aan te komen. Het bureau volgde daarmee het voorbeeld van andere ratingbureaus.

Fitch had al in maart de kredietwaardigheid van de Portugese staatsobligaties naar beneden bijgesteld van AA naar AA-. Standard & Poor’s volgde op 27 april. Het gevolg is dat de Portugese regering meer rente zal moeten betalen op de buitenlandse leningen die het land afsluit.

“Aanval van de markten”

Die acties hadden toen de woede opgewekt van de Portugese regering van premier José Sócrates (PS). Minister van Financiën Fernando Teixeira dos Santos sprak van “een aanval van de markten tegen zijn regering”.

Ondertussen heeft de Portugese regering een zeer rigoureus besparingsplan uitgewerkt en een algemene verhoging van de belastingen aangekondigd. Portugal wil absoluut vermijden in hetzelfde straatje te belanden als Griekenland. Ook Spanje is nog lang niet uit de gevarenzone. De euro is als gevolg van die financiële perikelen fors in waarde gezakt tegenover de dollar.

De nieuwste verlaging van de kredietwaardigheid door Moody’s kwam dinsdag niet geheel onverwacht aan in Lissabon. Minister Teixeira dos Santos, die in Brussel op werkbezoek was, verklaarde tegenover de Portugese pers dat “dit alles de gevolgen zijn van de ergste crisis die we de afgelopen jaren hebben meegemaakt”. Hij zei echter vol vertrouwen te zijn dat de maatregelen die de regering had genomen, de financiële markten zou “geruststellen”.

Zwaar besparingsprogramma

Begin juli kondigde de Portugese regering aan dat het de bedoeling was om nog voor het einde van 2012 het overheidstekort terug te schroeven tot onder de 3 procent. Bij de afkondiging van het besparingsprogramma in februari ging de regering-Sócrates er nog van uit dat dit niet voor het einde van 2013 zou gebeuren.

Dankzij de medewerking van de oppositie kon de regering in mei ook een forse verhoging van de belastingen goedgekeurd krijgen in het parlement.

Moody’s verwacht dat de Portugese schuldencrisis nog ten minste twee jaar zou duren alvorens het overheidsschuld zich zou stabiliseren op ongeveer 90 procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Minister Teixeira dos Santos zag daarin een bevestiging dat de regeringsmaatregelen een stabiliserend effect zullen hebben.

Tussen haakjes: de Belgische schuldenlast is ondertussen al boven de 100 procent van het BBP gestegen. Alleen moet de Belgische staat veel minder leningen afsluiten op de internationale markten omdat de staat nog voldoende kapitaal vindt onder de eigen burgers en instellingen.

Schuldenlast

Eind juni had Portugal al ruim 60 procent gevonden van de leningen die nodig waren om de schuldenlast over 2010 terug te betalen. Voor de overige 40 procent zal het land dus iets meer rente moeten betalen door de verlaging van de kredietwaardigheid. Maar daar zou eerder al rekening mee gehouden zijn.

Volgens wat verschillende financiële analisten woensdag verklaarden in de krant Diário de Notícias blijft de directe impact van Moody’s ratingverlaging beperkt omdat het een ‘logisch gevolg’ is van wat andere ratingbureaus eerder al hadden gedaan.

Cristina Casalinho, hoofdeconoom van de Banco Português de Investimento (BPI), vindt dat de rust op de financiële markten stilaan aan het weerkeren is. De eurozone zou momenteel niet meer direct worden bedreigd door de financiële crisis in Portugal en Spanje.

Ook Duarte Pacheco, volksvertegenwoordiger voor de conservatieve oppositiepartij PSD, geeft toe dat de impact van de kredietrating beperkt zal zijn, maar vindt het te vroeg om op de lauweren te rusten. “De situatie van de Portugese staatsfinanciën moeten onder blijvend verscherpt toezicht staan en de regering moet onmiddellijk ingrijpen als de economische vooruitzichten op lange termijn somber blijven.”

Ingrijpende hervormingen

De Britse Financial Times publiceerde woensdag een extra bijlage over Portugal. In een exclusief interview met premier Sócrates over de economische en financiële crisis die zijn land momenteel treft, zegt hij dat geen ander EU-land de laatste vijf jaar zulke ingrijpende hervormingen heeft doorgevoerd in de overheidssectoren, hoewel Portugal niet eens het EU-gemiddelde haalt inzake competitiviteit en inkomen.

Tussen 2005 en 2009 werden 73.000 ambtenarenbanen geschrapt. Dit is ruim tien procent van het totale ambtenarencorps. Sócrates verklaarde dat zijn regering alles in het werk zal stellen om het overheidstekort binnen de afgesproken periode terug te dringen en de schuldenlast af te bouwen. In het eerste trimester van 2010 groeide het BBP met 1,1 procent, meer dan economen hadden voorspeld, een teken van voorzichtig vertrouwen dat Portugal op de goede weg is, vindt de premier.

Portugal heeft de laatste jaren enorm geïnvesteerd in vernieuwend wetenschappelijk onderzoek, onder meer in zonne-energie. De openbare investeringen in deze wetenschapssectoren stegen tussen 2005 en 2009 van 0,7 naar 1,55 procent van het BBP, meer dan Ierland of Spanje in dezelfde periode konden realiseren. Momenteel telt Portugal 7,6 wetenschappelijke onderzoekers voor elke 1000 werknemers.

Negatief ‘zomerrapport’ van de nationale bank

De positieve toon van Sócrates werd wel tegengesproken door het ‘zomerrapport’ dat de Banco de Portugal, de nationale bank, dinsdag publiceerde.

Dit rapport houdt er ernstig rekening mee dat het land opnieuw in een recessie (negatieve groei) zal terechtkomen in 2011. Voor dit jaar zou de economie nog lichtjes groeien met 0,9 procent. Vooral de verhoging van de BTW zou een negatieve impact hebben op de consumptie (-0,9 procent) en de investeringen (-1,6 procent), voorspelt de bank.

Door alle bespraringsmaatregelen van de regering zou het gemiddelde reëel budget dat de Portugese gezinnen kunnen besteden dit jaar met 1,3 procent achteruitgaan en volgend jaar nog eens met 0,8 procent.

President wil geen ‘criminalisering’

De zware kritiek op het beleid van de ratingbureaus werd evenwel niet gedeeld door president Aníbal Cavaco Silva. Dinsdag verklaarde hij dat zijn landgenoten moeten stoppen met de ‘criminalisering’ van de ratingbureaus. Hij zei wel te begrijpen dat mensen het ‘oneerlijk’ vinden dat beslissingen van ratingbureaus ervoor zorgen dat Portugal weer wat meer zal moeten betalen voor de aflossing van zijn buitenlandse schulden.

“Maar”, zei de president, “dat betekent dat we met z’n allen meer en harder moeten werken om onze economie weer gezond te maken. Met klagen en anderen de schuld te geven, lossen we niets op.”

Eigen Europees ratingagentschap?

Van zijn kant verklaarde Jean-Claude Trichet, de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), in de Franse krant Libération, “dat het oligopolie van de drie grote ratingbureaus ernstig in vraag moet worden gesteld”.

Door voortdurend de kredietwaardigheid van landen te ondermijnen, spelen de ratingagentschappen met de financiële stabiliteit, zei Trichet.

Doordat de ratingbureaus eerder dit jaar Griekenland, en later ook Spanje en Portugal begonnen te viseren, brachten ze de stabiliteit in de eurozone in gevaar. Trichet verklaarde voorstander te zijn van de oprichting van een eigen Europees ratingagentschap.

Bronnen:
NouvelObs.com
Diário de Notícias (Portugese krant met uitgebreide financieel-economische berichtgeving)

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!