Bron: Amnesty International Vlaanderen

Rapport Amnesty International: corona-lockdowns leggen institutioneel racisme bij politie in Europa, en óók in België, bloot

Gewelddadig politieoptreden, boetes en discriminerende identiteitscontroles? Vooral voor etnische minderheden en gemarginaliseerde groepen was dit de pijnlijke realiteit tijdens de quarantaineperiode. Dat het net die groepen zijn die de politie extra viseerde, is bovendien geen corona-uitzondering. De pandemie en de naleving van de lockdown-maatregelen maken simpelweg duidelijk hoe vaak dit onrecht zich voordoet. Institutioneel racisme zit niet alleen ingeworteld in het Amerikaans (politie)systeem, maar ook in het Europese. Amnesty International kaart in een nieuw rapport de schendingen van de mensenrechten door politie in verschillende Europese landen aan. Ook in België is de situatie zorgwekkend.

vrijdag 26 juni 2020 12:35
Spread the love

 

Het rapport ‘Policing the pandemic’ gaat over twaalf Europese landen en toont een verontrustend patroon van racistische vooroordelen gelinkt aan zorgen over institutioneel racisme bij de politie. Deze zorgen worden ook in de huidige Black Lives Matter-protesten aangekaart.

De mensenrechtenorganisatie klaagt talloze gevallen in deze Europese landen aan waarbij politieagenten bij de handhaving van de lockdown-maatregelen onwettig geweld gebruikten, zelfs tegenover mensen die geen weerstand boden en ook geen bedreiging vormden. Het rapport kaart de schending van de mensenrechten aan en meer specifiek institutioneel racisme, discriminatie en straffeloosheid bij de politie in Europa. De dood van George Floyd op 25 mei 2020 in de VS heeft wereldwijd aanleiding gegeven tot protesten en maakte duidelijk dat ook in Europa discriminatie bij de politie alomtegenwoordig is.

‘Politiegeweld en zorgen over institutioneel racisme zijn niet nieuw’, zegt Marco Perolini van Amnesty International. ‘Maar de coronapandemie en de handhaving van de daarbij horende lockdowns leggen bloot hoe vaak ze voorkomen. De discriminatie, het onwettig gebruik van geweld en de straffeloosheid bij de politie moeten dringend worden aangepakt in Europa.’

En dat geldt ook voor België, dat tot de twaalf landen behoort waarover Amnesty International in haar rapport verontrustellende vaststellingen doet. Het rapport legt pijnlijk bloot hoe ook bij ons racistische vooroordelen en meer specifiek, institutioneel racisme bij de politie een feit is. En dat moet dus, zoals Perolini waarschuwt, dringend aangepakt worden.

Hoe uit institutioneel racisme zich in de praktijk in België?

Uit bestaand onderzoek blijkt dat een disproportioneel hoog aantal zwarte mensen en mensen met Noord-Afrikaanse afkomst gestopt en gefouilleerd worden door de politie in België. Bovendien toont een onderzoek van Amnesty International aan dat de politie het probleem van etnische profilering zelf ook erkent. Ook de Liga voor Mensenrechten verzamelde 102 aanklachten van ongerechtvaardigde politieoptredens tussen 18 maart en 29 mei van dit jaar. In 36 procent van de gevallen zou de politie onrechtmatig geweld gebruikt hebben en in 21 procent van de gevallen beledigden ze de slachtoffers. In veertig procent van de gevallen was racisme de reden.

Op 27 maart hielden twee politieagenten een jonge man tegen in Schaarbeek, waar een groot deel van de inwoners van Marokkaanse of Turkse afkomst is. De politie wou de identiteit van de man in kwestie controleren, waarop die volgens hen weigerde. In een video die in het rapport wordt aangehaald, wordt het daaropvolgende onnodige en onrechtvaardige optreden van de politie tegenover de jonge man zichtbaar. Toen de man de handen van de politieagenten van zich af nam, tackelden de politiemannen hem op de grond. Getuigen probeerden zich op het moment van de feiten op een geweldloze en vreedzame manier tegen de arrestatie te verzetten, maar de politieagenten riepen dat ze niet dichterbij mochten komen. Hoewel in de video geen enkel individu te zien is die de politie bedreigt, kwamen er toch verschillende politiewagens ter plekke. Volgens een getuige in de video maakte de politie gebruik van traangas om de mensen ter plekke weg te jagen.

Ook wordt in het rapport verwezen naar Adil, de 19-jarige man van Noord-Afrikaanse afkomst die tijdens een politieachtervolging in Anderlecht (Brussel) stierf. Volgens mediarapporten en de advocaat van Adils familie, probeerde de politie de identiteitsdocumenten van Adil en zijn vriend te controleren, van wie ze vermoedden dat ze zich niet aan de lockdown-maatregelen hielden. De twee jongens bevonden zich op dat moment met hun twee brommers op een openbaar plein. Volgens de advocaat van de familie waren Adil en zijn vriend nadien gevlucht om een boete van de politie te vermijden. De vrienden van Adil getuigden dat reeds op verschillende momenten in de buurt (Schaarbeek), waar veel etnische minderheidsgroepen wonen, de politie controles uitvoerde en boetes uitdeelde aan jonge mensen omdat ze zich niet aan de lockdown-maatregelen zouden houden.

Aanvankelijk achtervolgden twee politiewagens de jongeman, en later werd ook een derde wagen voor back-up opgeroepen. Adil stierf als gevolg van een botsing tussen zijn brommer en de derde politiewagen. Amnesty stelt zich vragen bij het inzetten van verschillende politiewagens om een man te achtervolgen die geen enkele bedreiging vormde en bovendien ook geen enkele serieuze overtreding was begaan.

In de navolging van Adils dood vonden protesten plaats waar, naast geweld, ook verschillende mensen op een vreedzame manier verantwoording voor de dood van Adil vroegen. Ten slotte was er tijdens de protesten ook sprake van een onnodige beperking op de vrijheid van meningsuiting. De Liga voor Mensenrechten stelde minstens tien gevallen vast, waarbij politieagenten mensen verboden banners op te hangen die opriepen tot rechtvaardigheid voor Adil.

Verschillende internationale mensenrechtenorganisaties hebben de afgelopen jaren hun bezorgdheid geuit over de onpartijdigheid van onderzoeken naar beschuldigingen van foltering en andere vormen van mishandeling door politieagenten. Bovendien vindt Amnesty International het ook enorm zorgwekkend dat de nationale politiewetgeving etnische profilering niet expliciet verbiedt en dat de overheid geen duidelijke gegevens verzamelt over identiteitscontroles door politie in België. Op 10 juni bundelden zeven maatschappelijke organisaties (Amnesty International, JES Brussel, Liga voor Mensenrechten, Minderhedenforum, Uit De Marge, Ligue des Droits Humains, MRAX) en mensenrechtenactivist Yassine Boubout hun krachten en richtten ze het platform ‘Niet Normaal’ op. Het platform richt zich op het stoppen van etnische profilering door de politie in België.

 

Bovengenoemde vaststellingen en gevallen van onnodig politiegeweld tegenover etnische minderheden zijn lang niet de enige. Amnesty International stelde ook een lijst op van aanbevelingen voor de Europese landen in kwestie en in het algemeen. Meer informatie vind je via volgende link: https://www.amnesty-international.be/nieuws/europa-corona-lockdowns-maken-vooroordelen-en-discriminatie-bij-de-politie-zichtbaar en het volledige rapport lees je hier: https://www.amnesty-international.be/sites/default/files/bijlagen/policing_the_pandemic_-_final.pdf

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!