Het Internationaal Gerechtshof in Den Haag stelde in 2004 al dat de Muur in Palestina illegaal werd gebouwd, en dat het aan de VN was om hiertegen actie te ondernemen. Actie bleef echter uit, en aan de muur wordt nog steeds verder gebouwd. Of: hoe de VN haar verantwoordelijkheden ontloopt. (Foto: Peter Mulligan)
Nieuws, Wereld, Palestina, Watmet, Analyse -

Q&A: Wat na de upgrade van het Palestijnse statuut tot waarnemersstaat?

Op donderdag 29 november behaalden de Palestijnen een belangrijke diplomatieke overwinning in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. 138 van de 193 lidstaten van de VN schaarden zich achter de resolutie waarin het statuut van de Palestijnse bevrijdingsorganisatie (PLO) geüpgraded werd van waarnemende entiteit tot waarnemersstaat. Wat betekend dit voor de Palestijnen?

maandag 3 december 2012 18:07
Spread the love

Dit statuut is weliswaar niet dat van lidstaat, want dat kan enkel verkregen worden via de Veiligheidsraad, maar deze stap versterkte wel de internationale erkenning van de Palestijnse staat. De Israëlische regering beschouwt deze demarche echter als een eenzijdige stap en een ernstige schending van de bestaande akkoorden met Israël. Vorige zondag (2/12) maakte het een aantal sancties bekend die de vooruitgang ongedaan kunnen maken.

1. Wat zijn de concrete gevolgen van de upgrade voor de Palestijnen?

Concreet betekent het dat Palestina hetzelfde statuut krijgt als het Vaticaan en als een staat gezien wordt in het VN-systeem. Het kan ook conventies ondertekenen en lid worden van internationale instellingen. Daarnaast verkrijgt Palestina toegang tot het Internationaal Strafhof in Den Haag. Het zal er in de toekomst zaken aangaande Israëlische schendingen van het internationaal recht aanhangig kunnen maken. Omgekeerd kan er ook onderzoek worden gestart naar schendingen van Palestijnse gewapende groeperingen.

De belangrijkste troef voor de Palestijnen is echter de internationale erkenning die ze kregen. Die erkenning is een cruciale voorwaarde om als staat op gelijke voet deel te nemen in de internationale gemeenschap, om zijn stem te laten horen in internationale fora en om zelf de rechten en belangen van zijn volk te verdedigen. De erkenning van Palestina als staat verandert evenwel niets aan Israëls statuut als bezettende macht. Volgens het internationaal humanitair recht is een bezetting een feitelijke situatie waarin een buitenlandse militaire macht de effectieve autoriteit over een grondgebied heeft. Dit is nog steeds het geval.

2. Wat was Israëls reactie op de stemming in de Algemene Vergadering?

Daags voor de stemming in de VN, kondigde de Israëlische regering verrassend genoeg aan dat ze geen sancties zou treffen. Toch kondigde ze vrijdag de bouw van 3.000 nieuwe woningen in nederzettingen in Oost-Jeruzalem en op de Westoever aan. Daarnaast maakte ze bekend dat ze, in tegenspraak met beloftes aan de Amerikaanse administratie, voortgaat met de plannen voor nederzettingen in het zogenaamde E1-gebied.

Dit is een gebied tussen Jeruzalem en de nederzetting Ma’ale Adumim. Indien het wordt volgebouwd, dan raakt de Westoever niet alleen volledig afgesneden van Oost-Jeruzalem, maar wordt ook de verbinding tussen het noorden en het zuiden van de Westoever doorbroken. De VS en Europese lidstaten hebben dit plan veroordeeld. Algemeen Secretaris van de VN, Ban Ki-moon, meent dat het zowat de doodssteek voor de tweestatenoplossing zou betekenen.

3. Waarom houdt Israël invoertaksen achter?

Vorige zondag maakte de Israëlische minister van Financiën bekend dat Israël 120 miljoen $ taksgelden bestemd voor de Palestijnse Autoriteit (PA) zal inhouden. De Israëlische regering heft invoertaksen op buitenlandse goederen die via Israëlische grensposten in de bezette Palestijnse gebieden worden ingevoerd. Daarna stort het ze door aan de PA, waarvoor de taksen een belangrijke bron van inkomsten vormen. Voor november gaat het om meer dan 90 miljoen euro. Deze belastingregeling is vastgelegd in een economisch akkoord, het Protocol van Parijs.

De Israëlische regering erkent dat het een sanctie is als respons op de VN-demarche, maar rechtvaardigt ze door te stellen dat Israël deze gelden gebruikt om de achterstallige Palestijnse schuld aan het Israëlische elektriciteitsbedrijf te betalen. Deze sanctie zal de Palestijnse economie ernstig schaden. Het deficit van de PA bedraagt bijna 1 miljard $, mede omwille van Israëls bezetting en de slinkende bijdragen van buitenlandse donoren.

4. Wat is het Protocol van Parijs en waarom heeft het een impact op de Palestijnse economie?

Het is een tijdelijk protocol, ondertekend in 1994 bij de Oslo–vredesakkoorden, betreffende de economische relaties tussen Israël en de pas opgerichte Palestijnse Autoriteit. Het Protocol van Parijs bepaalt dat de Palestijnse gebieden en Israël een douane-eenheid vormen en regelt de economische relaties op het gebied van handel, werkgelegenheid, fiscale en monetaire zaken. Het geeft Israël de controle over de Palestijnse externe handel en de invoerheffingen.

In de loop der jaren heeft Israël deze regeling echter meermaals als strafmaatregel gebruikt, onder meer na de verkiezingsoverwinning van Hamas in 2006. Israël behoudt de controle over nutsvoorzieningen zoals water, elektriciteit en telefonie. Het rekent hiervoor hoge prijzen aan de Palestijnse gemeentes aan, waardoor Palestijnen meer moeten betalen voor bijvoorbeeld elektriciteit dan Israëli’s. Het protocol bepaalt ook de Palestijnse BTW (15%) op basis van de Israëlische (17%), terwijl Israëls BNP veel hoger is dan dat van de Palestijnen. De meeste Palestijnen zien het protocol als een Israëlisch  instrument om de Palestijnse economie te domineren. In september waren er betogingen tegen.

Brigitte Herremans is medewerker Midden-Oosten, Broederlijk Delen-Pax Christi Vlaanderen

Meer informatie In response to UN vote, Israel to build 3,000 new homes in settlements: http://www.haaretz.com/news/diplomacy-defense/in-response-to-un-vote-israel-to-build-3-000-new-homes-in-settlements.premium-1.481695

Why are Palestinians protesting the Paris Protocol? http://www.alternativenews.org/english/index.php/news/economy-of-the-occupation/5290-why-are-palestinians-protesting-the-paris-protocol.html

Q&A: Implications of the recognition of Palestinian statehood
http://972mag.com/qa-implications-of-the-recognition-of-palestinian-statehood/61048/

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!