De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

PVDA/PTB+ kern van linkse eenheid in 2014?

PVDA/PTB+ kern van linkse eenheid in 2014?

woensdag 22 mei 2013 09:57
Spread the love

Heeft de PVDA/PTB+ de sleutel voor verenigd links in handen, zal ze de deur op slot houden of openen voor een linkse eenheid mede onder invloed of als steun aan de syndicale dynamiek in Henegouwen en Wallonië? En wat betekent dit dan voor Vlaanderen? Gaat vanuit Wallonië en Brussel de linkerzijde en eventuele linkse eenheid in Vlaanderen aan politiek gewicht winnen?

Voor gedetailleerde tabellen die hieronder besproken worden, zie BuG 188 on-line.

Verder zijn er uitgebreide basistabellen met de uitslagen van links in 2012 vergeleken met 2010 op kantonniveau in het Vlaams en Waals gewest, de uitslagen van links in het Brusselse gewest en een tabel met alle uitslagen in aantallen en % van alle partijen in 2010 en 2012, herberekend op kantoniveau:
 
Tabel
Links in verkiezingen Vlaams/Waals gewest 2010 en 2012
Tabel Links in de verkiezingen in Brussel 2010 en 2012              
Tabel Uitslagen verkiezingen alle partijen 2010 en 2012

0. Een analyse van ‘rechts’ is terug te vinden op DWM in het artikel: {Rechts + Extreem Rechts} fors op de retour
 
1. Een perspectief voor ‘links’ in België?

Nu Daniel Piron, FGTB, van z’n woord is en Van Keirsbilck, CNE, mee wil zoeken naar een verzameling van links van de SP en Ecolo zoals nog bleek op de meeting in Charleroi van 27/04/2013, is het misschien nuttig de uitslag van de PVDA/PTB+ in 2012 even op de weegschaal te leggen en te vergelijken met 2010 en de uitslag van ander links in het Vlaams, Waals en Brussels gewest.

Dat Solidair; het weekblad van PVDA/PTB het initiatief van Charleroi breed in haar pagina’s uiteenzette en er verslag van deed kan een stap zijn in de richting van een effectieve verruiming die hen aansluiting kan doen vinden met de syndicale dynamiek voor een links front. Als de Parti Communiste Wallonie, afdelingen Brussel en Charleroi hun verbondenheid met Europees Links gestand houden samen met de de PC-Luik kan er nog iets schoon bloeien, want dan kan ook VEGA (Luik) mee de politieke ruggengraat vormen van verenigd links met de PVDA-PTB+, toch als Berhard Westfaël blijk geeft van enige opportunisme. Mélenchon en de Parti Communiste Français zouden hem hierin toch op goede of betere gedachten kunnen brengen. Maar best het vel van de beer niet verkopen voor hij geschoten is. Eerst zien wat het poeder is dat de PVDA-PTB+ opgepot heeft. En of ‘andere links’; vooral in Vlaanderen dan, ook nog iets achter de mouw heeft, in 2010 was dat maar van zeer klein kaliber.
 
2. Vergelijking per kieskanton 2010 en 2012
 
De uitslagen 2010 van de federale verkiezingen kunnen per kanton vergeleken worden met de provinciale stemuitslagen per kanton in 2012. Hiertoe dienen alle provinciale uitslagen per kanton samengeteld in het Vlaams en Waals gewest. Voor Brussel is dat niet mogelijk gezien geen provinciale verkiezingen, hiervoor wordt een andere methode gevolgd.

Het gaat er dus om appelen met appelen vergelijken. Elke vergelijking tussen verkiezingen van verschillend niveau, lokaal, provinciaal, federaal loopt is evenwel moeilijk. Toch kan getracht worden een zekere vergelijkbaarheid te bereiken door de eenheid van vergelijking gelijk te maken. Door de uitslagen voor de provincies in 2012 per kanton samen te tellen kan vergeleken worden met de kantonale uitslagen van 2010. Hierbij wordt de gemeentelijke uitslag evenwel verdund tot op het kantonale niveau. Voor Antwerpen en Mechelen is dat maar minimaal het geval gezien ze kantonaal samengaan met een kleine gemeente. Gent en Luik bv vallen samen met het kantonale niveau, en dat is ook het geval voor Brussel-stad en Sint-Gillis zodat ook hier rechtstreeks kan vergeleken worden.

Nadeel is dat op het niveau van provinciale verkiezingen kleinere linkse partijen bijna niet aanwezig, zoals Rood in Antwerpen in 2012, of andere kleine linkse partijen die het wel waren in 2010. In de mate dit het geval is kan een betere stemuitslag voor de PVDA-PTB+ in 2012 ook voorkomen uit het aantrekken van stemmen van ander klein links die in een federale verkiezingen  eventueel naar deze andere partijen kunnen terugvloeien. Vandaar dat het belangrijk is ook ander klein links in beeld te brengen voor 2010.

Ook  dient ook rekening gehouden dat in 2010 in Brussel Halle Vilvoorde de inwoners ook konden stemmen op klein links van Brusselse partijen, iets dat in 2012 niet het geval was en in 2014 ook niet meer kan zijn. Klein links in BHV zal in 2014 dus minder gevarieerd en minder aanwezig zijn op de kieslijsten in vergelijking met 2010 hetgeen in het voordeel kan zijn van linkse partijen die wel zullen opkomen in  2014.

Tot slot is duidelijk dat deze oefening enkel in het Vlaamse en Waalse gewest (behoudens voor enkele kleinere kantons in Luxemburg) ten volle kan gebeuren op kantonniveau. In Brussel werden geen provinciale verkiezingen gehouden en de PVDA/PTB+  was niet in alle gemeenten aanwezig op lokaal vlak zodat een vergelijking met 2010 op kantonniveau iet mogelijk is, behoudens voor Brussel-stad en Sint-Gillis. Dit wordt evenwel ondervangen door de uitslagen binnen de gemeenten zelf onder ogen te nemen.
 
3.
Vergelijkingsinstrumenten 2010-2012
 

Alle in deze tekst verwerkte tabellen komen voort uit de tabel Links in verkiezingen Vlaams/Waals gewest 2010 en 2012. Voor alle uitslagen 2010 en 2012 op kantonniveau van alle partijen zie de tabel Uitslagen 2010-202 kantonniveau Vlaams/Waals gewest

De vergelijking en evolutie worden op 6 wijzen berekend:
 
3.1. Rangschikking volgens het hoogst behaalde % door de PVDA/PTB+. Doordat de gemeenten worden geordend volgens de score van de PVDA/PTB+ kan de rangorde van 2012 vergeleken worden met deze van 2010 en nagegaan wie het hoogst in rang gestegen is.
3.2. Evolutie in %, met rangschikking in volgorde van hoogste bijkomend %. De PVDA/PTB+ is in het Vlaamse gewest gestegen van 1,36% in 2010 naar 2,06% in 2012 in het Vlaamse gewest, dus een stijging met 0,70% en van 1,94% naar 2,77% in het Waalse gewest of een vooruitgang met 0,83%.
3.3. Evolutie uitgedrukt in een evolutie%, in volgorde van hoogste stijgings%. In het Vlaamse gewest gaat het om een stijging met 52%, dwz 52% meer kiezers brachten hun stem uit op de PVDA + in 2012 vergeleken met 2010, voor het Waalse gewest is het stijgingspercentage 43%.
3.4. Evolutie uitslag PVDA/PTB+ in volgrode van % achteruitgag of beperkte vooruitgang
3.5. Gemeenten in volgorde van de stemuitslag andere linkse partijen in 2010.
Naast de PVDA/PTB+ werd er in 2010 door andere linkse partijen samen nog 0,19% behaald in het Vlaamse gewest, 0,86% in het Waalse gewest en 1,89% in het Brusselse gewest.
3.6. In een laatste tabel worden de uitslag 2006 vergeleken met 2012 voor enkele gemeenten

4. Vlaams gewest

4.1 Vlaams gewest – Uitslag 2012 en evolutie in rangschikking 2012 en 2010 voor PVDA+

De rangorde is opgemaakt volgens het behaalde % PVDA+ stemme in 2012 en vergeleken met de rangorde in 2010 met aanduiding van het aantal plaatsen verschil. Deze benadering geeft een combinatie van het gewicht van het stem% en de relatieve vooruitgang.
 
Met stip springt hier Mechelen naar voren dat van plaats 14 naar 4 opschuift en 3,48% behaalt, weliswaar nog ver achter Genk dat haar 2[de] plaats verliest aan Antwerpen dat 8,10% behaalt. Kanton Assenede met de gemeente Zelzate blijft evenwel stevig aan de kop met 10,77%. Mesen schuift 42 plaatsen naar voren, Sint-Niklaas met 18 en Hasselt, toch een van de bakermatten van AMADA, 11 plaatsen vooruit met 2,21% in 2012. Maar vooral Antwerpen verdubbelt kwasi haar stemmenaantal tot 8,10% en schuift naar de 2de plaats.

4.2. Vlaams gewest – In volgorde van grootste groei in % – tabel: meer dan 0,50% groei
 
In % vooruitgang springen kanton Antwerpen met +3,97% en kanton Assenede (Zelzate) met + 3,26% er bovenuit in 2012 vergeleken met 2010. Mechelen met +1,99% en Genk met +1,82% volgen op halve afstand. Kanton Mesen, Gent, Sint-Niklaas, Ruiselede, Kontich en Torhout verhogen de uitslag van de PVDA+ met +1%.
 
4.3. Vlaams gewest – in volgorde van hoogst evolutie% – tabel: meer dan 50% groei
  

Niet alleen het % stijging maar de mate waarin men stijgt is betekenisvol. Hoe lager het oorspronkelijk % hoe sterker een stijging doorweegt, en omgekeerd het is moeilijker van 4% aar 8% te gaan dan van 0,5% naar 1%, ook al zullen beide met 100% gestegen zijn.
 
Kanton Meulebeke, Torhout, Oostrozebeke, Ruiselede en Mesen zijn in 2012 met meer dan 150% gestegen in vergelijking met 2010, ook al lag het vertrek% onder de 1,0%. De vooruitgang van 1,49% naar 3,48% in kanton Mechelen is met 133% vooruitgang een opvallende evolutie, samen met deze van Antwerpen met 96% en Kontich met 74% tot 2,38% en Gent tot 3;17%, een stijging van 57%.
 
4.4. Vlaams gewest – In volgorde van achteruitgang of beperkte vooruitgang
 
Herentals, Aalst, Beringen, Maaseik, Lier, Temse zijn gemeenten met beperkte vooruitgang voor PVDA+. En vooral Zele, met toch een belangrijke Turkse aanwezigheid laat een atypische achteruitgang zien.
 
4.5. Vlaams gewest – In volgorde van % ander links in 2010
 

Het aandeel van ander links in 2010 buiten de PVDA+ is erg beperkt in de Vlaamse gemeenschap. Wat Halle, Vilvoorde en Zaventem betreft is dit geconditioneerd door de aanwezigheid van Brusselse partijen op de kieslijsten gezien Brussel-Halle-Vilvoorde nog niet gesplitst was. Ander links is nergens goed voor meer dan 1/3 van een procent.

In de Vlaamse gemeenschap zijn de andere linkse partijen niet opgekomen voor de provinciale verkiezingen zodat de vergelijking niet kan gemaakt worden. Voor Vlaanderen is het Rood die als ander links in Antwerpen is opgekomen en 1,01% stemmen behaalde naast de 7,97% voor de PVDA. De uitslag in 2012 is vanuit deze vaststelling dan ook maar weinig beïnvloedt door deze andere linkse krachten bij ontstentenis van een linkse lijst voor de provincieverkiezingen 2012. In Antwerpen alleszins niet wanneer gekeken wordt naar de uitslag van Rood en de PVDA+ in Antwerpen samen, nl 8,98% tav 8,10% voor de PVDA provincie, zonder dat Rood daar opkwam.

4.6. Vlaams gewest: een vergelijking met de gemeente uitslagen van 2006
 

Voor enkele gemeenten is het nuttig een vergelijking te maken met de gemeenteuitslagen van 2006:
 
Antwerpen 1,8% in 2006 en 7,97% in 2012, Genk respectievelijk 5,5% en 8,8% en Zelzate  21,7% en 22,0%/ Antwerpen heeft een extreme groei doorgemaakt. Waar in de laatste Syndicaal van de PVDA+ juist voor de verkiezingen nog getwijfeld werd of men 1 zetel zou halen werden het er uiteindelijk 4. In Genk heeft zich de groei doorgezet en in Zelzate werd het fors resultaat 2006 geconsolideerd, na de dip in 2010 een prestatie op zich. Het zal mede afhangen van de lering die men trekt uit 2012 en de accenten die men in de campagne 2014 zal leggen dat mede duidelijk zal worden of de juiste of dezelfde snaren geraakt worden die voor de globale en enkele groeipunten gezorgd hebben.

5. Waals gewest
 
5.1 Waals gewest – Uitslag 2012 en evolutie in rangschikking 2012 en 2010 voor PTB+
 

Herstal met 15,06% en Seraing met 13,30% springen er in 2012 ver bovenuit, de derde in rij Luik moet het met de goede helft van deze stemme doen. Luik schuift daarmee wel 1 plaats naar voren in de rangorde terwijl ook Mons 7 plaatsen wint en Dison 14 een grote sprong voorwaarts maken. Voor de gemeente van de eerste minister toch een opvallend feit.
 
Grâce-Hologne; La Louvière, Saint-Nicolas en ook Mons scoren meer dan 5%. Vergeleken met de andere grote steden blijven Charleroi met 3,40% en Verviers met 2,97% toch wat hangen. In Charleroi kan Front De Gauche, die ook voor de provincie opkwamen en in dit overzicht dus meetellen met 1,17% voor enige impact gezorgd hebben.
 
5.2. Waals gewest – In volgorde van grootste groei in % – meer dan een 0,50% groei

Vanuit een reeds hoge vertrekpositie in 2010 verhogen Seraing en Herstal hun score met respectievelijk 6,05% en 5,23% op kantonniveau. Luik en Mons doen dat met meer dan 3% en ook La Louvière en Dison benaderen de 3% vooruitgang. Voor sommige kantons oogt de vooruitgang relatief beperkt maar is in verhouding tot het resultaat van 2010 erg hoog, dat wordt evenwel in de volgende tabel 5.3 nagegaan.
 
5.3. Waals gewest – in volgorde van hoogst evolutie% – meer dan 50% groei

Met stip boek Saikt-Vith de grootste vooruitgang voor de PTB+, vóór Eupen dat met een verdrievoudiging van haar score Comies-Warmeto; Fauvillers, Florenville voorafgaat. Dison, Mons, Vielsalm en Binche zien de PTB+ score meer dan verdubbelen.

Voor Seraing en Herstal is het uiteraard moeilijker om deze hoge evolutie% te halen gezien de stemuitslag in 2010 reeds hoog was, maar een stijging met 84% voor Seraing en 53% voor Herstal op kanton niveau kan tellen.
 
5.4. Waals gewest – In volgorde van achteruitgang of beperkte vooruitgang

Als er een kop is is er ook altijd een staart en die bestaat in Wallonië voor de PTB+ uit Estaimpus, met bijna de helft van de inwoners van Franse afkomst. Die zij daar blijkbaar niet naar afgezakt om de revolutie te maken.Dat Malmedy, Moucron, Nivelles, Visé en Waver een negatieve evolutie laten zien is natuurlijk minder gezie het toch geen onbelangrijke regionale steden zijn.
 
5.5. Waals gewest – In volgorde van % ander links in 2010
   

Veel meer dan in het Vlaams gewest zijn er in Wallonië in 2010 andere linkse partijen opgekomen. Doordat dit op kantonale vergelijkingsniveau in 2012 veel minder het geval was kan dit een invloed gehad hebben op sommige uitslagen van de PTB+ in Wallonië, maar dan toch in beperkte mate. Voor Seraing en Herstal maar zeer beperkt en ook voor Luik, waar VEGA evenwel niet voor de provincie opkwam, in feite niet.
 
Voor Charleroi is de score van ander links in 2010 en 2012 ongeveer gelijk rond de 1%, de score van de PTB+ stijgt er evenwel maar beperkt in 2012. Voor de rest staat er in Henegouwen niet direct veel ‘ander links’ aan te schuiven om aan de verkiezingstafel aan te zitten. Zien waar het initiatief van Daniël Piron, gesteund door de CNE op uitkomt.

5.6. Vlaams gewest: een vergelijking met de gemeenteuitslagen van 2006
 

De PTB+ behaalde in Charleroi 2,50% in 2006 en 3,40% in 2012; naast 1,17% Front de Gauche, 1,55% Luik in 2006 en 7,34% een echte doorbraak zoals ook in Seraing, 3,83% in 2006, 13,30% in 2012. Herstal zat in 2006 al gebeiteld met 9,12% en heeft dit in 2012 uitgebouwd tot 15,06%, vergelijkbaar met Zelzate.
 
Zoals voor het Vlaamse gewest is het voor de PVDA/PTB+ van belang voor de verkiezingen van 2014 de factoren goed in te schatte  die voor de uitbouw en consolidering in 2012 gezorgd hebben en haar verder in de lift kunnen zetten.
 
6. Brussels gewest

Zie ook een Interview door FM-Brussel van 15/06/2010 over ondermeer Rood Brussel

Voor de open plooibare tabel zie: Links in de verkiezingen in Brussel 2010 en 2012.

In het Brussels gewest is behoudens het kanton Brussel en Sint-Gillis geen vergelijking mogelijk op kantonaal niveau gezien de PVDA/PTB niet in alle gemeenten is opgekomen. Maar de uitslagen in de gemeente waar de PVDA/PTB+ is opgekomen en de uitslagen van andere linkse partijen bevestigen wat reeds in 2010 duidelijk was, nl. dat ‘links’ in Brussel de kiesdrempel kan halen in 2014 en in 2012 een sterke vooruitgang heeft geboekt. Die kiesdrempel dat is dan ook kwestie van een werkbare linkse eenheid te vormen.

Sint-Gillis, 8,66% linkse stemmen en geen verkozene

In onderstaande tabelle worden een overzicht gegeven van alle linkse partijen onderscheiden tussen de PVDA/PTB+ en ander links in 2010 (kantons) en in 2012, de gemeenten waar links is opgekomen.

Het voorbeeld van Sint-Gillis spreekt daarbij boekdelen. Gauche Commun behaalde in 2012 3,65% en had juist 50 stemmen te kort voor een verkozene. Gauche Commun haalde in 2010 al 3,72% stemmen, hun uitslag van 2012 was dan ook niet toevallig. De PVDA/PTB+ behaalde in Sint-Gillis met 2,72% in 2010 ook haar beste uitslag van alle Brusselse kantons en deed daar nog een schep bovenop in 2012 waar ze 3,83% behaalde, juist 20 stemmen te kort voor een zitje in de gemeenteraad. Daar stonden dan beide linkse partijen die, samen met de 1,18% van het linkse Egalité in totaal 8,66% van de stemmen behaalde, zonder  verkozene evenwel.
 
In Brussel stad kan op kantonaal vlak wel de vergelijking gemaakt worden omdat gemeente en kanton hier samenvallen. Voor links is het in Brussel stad een ware desaster geworden, -1,63%, een daling van 4,32% in 2010 naar 2,69% in 2012. Best toch eens nagaan wat daarvan de oorzaak is.

Molenbeek en Schaarbeek springen er dan weer in positieve zin uit, 4,52% voor de PVDA/PTB+ terwijl ander links nog 1,78% haalt, in Schaarbeek haalt de PVDA/PTB+ 3,35% naast 0,90% voor ander links. Zowel in Molenbeek als in Schaarbeek haalde de PVDA/PTB+ een verkozene, de enige linkse verkozenen in Brussel.

In beide Woluwes, het kanton Ukkel (Ukkel en Vorst), Oudergem, Watermaal-Bosvoorde, Sint-Agatha-Berchem, Evere en zelfs Ganshoren viel geen linkse politieke activiteit te bespeuren in de gemeenteraadsverkiezingen van 2012; dat is de helft van de Brusselse gemeenten! Voor wie langs de linkerzijde wat wil bereiken, al of niet in onderlinge verbondenheid, is er niet alleen veel potentieel maar vooral nog veel werk aan de winkel in Brussel, niet in het mist in Brussel stad.

De resultaten van de andere linkse partijen in Brussel in 2012

Gezien de opvallende aanwezigheid van links in Brussel en het potentieel dat dit biedt voor 2014 is het nuttig de uitslagen van alle linkse partijen van naderbij te bekijken. Gauche Commun kwam in 4 Brusselse gemeenten op, nl. Anderlecht, Elsene, Jette e met vooral in Sint-Gillis een sterke uitslag, 3,65%.  In Jette was Gauche Commun de eigen linkse partij, de behaalde 1,28% ligt dan ook eerder aan de lage kant, zoals haar uitslag in Elsene met 1,36% die daar evenwel goed was voor 1/3 van de linkse stemmen. Opvallend is toch wel dat Gauche Commun mee de oproep van Daniel Piron van Charleroi ondersteunt en mee gemobiliseerd heeft voor de meeting van 27/04/2013 in Charleroi.
 

Egalité heeft vooral een sterke inplanting bij de inwoners met migratieachtergrond, voortgaande op hun kandidatenlijsten toch. Zij  was in 8 van de 19  Brusselse gemeenten met lijsten aanwezig, met wisselend resultaat: 2,1% in Koekelberg (waar de PVDA/PTB+ niet opkwam), 1,80% in Sint-Joost-ten-Node waar zij de enige linkse partij waren terwijl er in Sint-Joost toch een groter potentieel voor links aanwezig moet zijn. Egalité behaalde 1,78% in Molenbeek naast de 4,53% van de PVDA/PTB+, een sterk resultaat. Zelfs de 1,18% in Sint Gillis zijn opvallend naast de 7,48% van de andere linkse partijen samen. In Brussel-stad helpt Egalité de meubelen redden met 1,13% naast de toch wel magere 1,56% van de PVDA/PTB+. Ook in Anderlecht is Egalité met 0,60% aanwezig, een stuk minder dan Gauche Commun die met 1,68% een betere uitslag haalt dan de 1,69% van de PVDA/PTB+. In Schaarbeek haalt Egalité 0,90% terwijl de PVDA/PTB+ hier 3,35% scoort en een zetel binnenhaalt.

Alleen zal het niet gemakkelijk zijn om tussen Egalité en de PVDA/PTB+ een samenhang te krijgen gezien Egalité vooral drijft op de inzet van de oud algemeen secretaris van de PVDA/PTB. Maar wat niet is kan zijn.

In Etterbeek is ook Gauche opgekomen die als enige linkse partij daarom misschien 2,45%¨van de stemmen heeft behaalt. Gauche is een initiatief van de Parti Communiste met de steun of de sympathie van andere linkse krachten en bewegingen en onafhankelijke progressieven, zoals in hun programma te lezen stond. Een mooie principeverklaring voor wie er langs de linkerzijde voor 2014 wat in wil zien.

Besluit

De PVDA/PTB+ heeft de sleutel voor verenigd links in handen, ze kan de deur op slot houden of openen voor een linkse eenheid  mede onder invloed of als steu aan de syndicale dynamiek in Henegouwen en Wallonië. En wat betekent dit dan voor Vlaanderen? Gaat de strategische keuze van AMADA in de 70-tiger jaren om massaal naar Wallonië te verhuizen om daar ook een Marxistisch-Leninistische-partij van de grond te krijgen – wat toen toch een zware aderlating was voor de partij in opbouw in Vlaanderen – toch opbrengen doordat vanuit Wallonië én Brussel de linkerzijde en eventuele linkse eenheid in Vlaanderen meer aan politiek gewicht zou kunnen winnen?

Jan Hertogen, socioloog

take down
the paywall
steun ons nu!