Orkaan boven Mexico in 2017. Bron: Wikipedia
Wereld, Milieu, Samenleving -

Psychologische gevolgen klimaatverandering worden probleem voor volksgezondheid

In landen als Mexico, die zwaar getroffen worden door de klimaatverandering, zijn de psychologische gevolgen een probleem voor de volksgezondheid aan het worden. Het aantal zelfmoorden neemt toe. “Je hebt het gevoel dat je helemaal opnieuw moet beginnen, een harde en pijnlijke ervaring.”

woensdag 13 maart 2019 15:10
Spread the love

Minerva Montes verloor haar huis op het eiland Holbox in 2005 toen de orkaan Wilma het schiereiland Yucatan geselde, in het zuidoosten van Mexico. De heropbouw van het huis ging sneller en gemakkelijker dan de verwerking van de psychologische gevolgen van de catastrofe.

“Het evacuatiealarm ging af, maar ik wist niet wat ik moest doen. Ik pakte mijn spullen en stopte ze weg beneden in huis, omdat ik had gehoord dat daar geen impact van de wind was. Maar ik wist toen nog niets van de gevolgen van de overstroming.”

Schokkend

Montes werkte als redder van wilde dieren. Ze was nieuw op het eiland, dat ongeveer tweeduizend inwoners telt. Een jaar voor de orkaan was ze ernaartoe verhuisd. Nauwelijks enkele maanden voor Wilma was ze vlak bij het strand komen wonen.

Montes zocht haar toevlucht in het dorp Tizimín en wachtte tot haar man zou terugkeren uit het buitenland. Een week later keerden terug naar wat hun huis was geweest.

“Wat we zagen was schokkend: overal waren er enorme gaten. We dachten niet nog iets (van het huis) terug te vinden. Er waren geen muren meer, alleen het dak bleef overeind. Alles wat ik had weggestopt, was verdwenen.”

Windsnelheden

Montes heeft haar vernielde huis ondertussen tot een klein hotel omgebouwd. “Je hebt het gevoel dat je helemaal opnieuw moet beginnen, een harde en pijnlijke ervaring.”

Wilma, die met haar windsnelheden en hoeveelheid regen een van de krachtigste orkanen van deze eeuw was, trof de Atlantische kust van Mexico van 21 tot 23 oktober 2005 en trok toen naar Florida. Miljoenen mensen hebben meegemaakt wat Minerva Montes heeft beleefd. Ze worden blootgesteld aan de schokken van de klimaatverandering en de psychologische gevolgen ervan. Naarmate de stormen, overstromingen, droogtes en hittegolven toenemen, worden deze gevolgen een probleem voor de volksgezondheid.

Erg kwetsbaar

Mexico, een land met 128 miljoen inwoners, is erg kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering. Van de 2457 Mexicaanse gemeenten lopen er 480 risico, goed voor meer dan 50 miljoen mensen, volgens een overheidsrapport. Vooral het schiereiland Yucatan loopt gevaar.

Dit jaar kwam de lente een maand vroeger in Mexico, met ongewoon hoge temperaturen in verschillende delen van het land. De weerdienst waarschuwt voor veel regen de komende weken. Jorge Álvarez, coördinator van het programma Crisisinterventie van de faculteit Psychologie van de Nationale Autonome Universiteit van Mexico, zegt dat de psychologische impact vandaag al groot is en de situatie lijkt te verergeren.

Paniek

“Eerst moeten we mensenlevens redden, ervoor zorgen dat mensen een goed onderkomen vinden”, zegt Álvarez. “Maar dan komt de psychosociale interventie. Waar we erg op letten, is hoe mensen reageren in zo’n extreme situatie. Er zijn mensen die over eigen middelen beschikken, zelf oplossingen vinden en anderen helpen, en je hebt mensen die in paniek achterblijven.”

Vaak voorkomende symptomen zijn slaapverstoring, paniekaanvallen en posttraumatische stressstoornis. “Als die niet snel worden opgelost, is er bijzondere zorg nodig.” Mexico heeft vooruitgang geboekt bij natuurrampen: de waarschuwingen en de respons komen sneller. Nu dreigt de geestelijke gezondheid van de slachtoffers een groot probleem te worden.

Miljarden aan stormschade

Mexico staat in de top 10 van landen met de zwaarste verliezen door rampen. De stormschade beloopt 46,5 miljard dollar; bovenaan op deze VN-lijst staan Verenigde Staten, met 944,8 miljard dollar.

Sinds 2000 heeft Mexico 2145 keer de noodtoestand uitgeroepen. In 93 procent van de gevallen ging het om noodweer. De Nationale Risicoatlas becijferde dat natuurrampen aan minstens 7700 mensen het leven hebben gekost, en er meer dan 27 miljoen andere slachtoffers zijn, met een schade van 21 miljard dollar.

Stijgend aantal zelfmoorden

Het DN-III-E-plan van het ministerie van Defensie, dat in werking treedt bij rampen, omvat onmiddellijke psychologische aandacht voor de slachtoffers. Maar het plan is dubbelzinnig wat de verdere opvolging van de slachtoffers betreft.

De aandacht van de academische wereld voor de psychologische gevolgen van de klimaatverandering neemt toe. Een studie die vorig jaar in het tijdschrift Nature verscheen, toonde een link tussen de hoge temperaturen en de zelfmoordcijfers in de VS en Mexico.

Per graad Celsius die erbij kwam (in het maandgemiddelde) steeg het zelfmoordcijfer in de VS met 0,7 procent en in Mexico 2,1 procent. De auteurs van het rapport hadden de mortaliteitsstatistieken tussen 1990 en 2010 geanalyseerd.

Depressief taalgebruik

Daarnaast bestudeerden ze depressief taalgebruik op sociale media. Ook daar stelden ze een verslechtering van de geestelijke gezondheid vast tijdens warmere periodes.

Als de klimaatverandering zijn huidige tempo aanhoudt, zal dat in de VS en Mexico tegen 2050 tot 9000 à 40.000 bijkomende zelfmoorden leiden. Montes is bang nog eens hetzelfde mee te maken. “Een orkaan van categorie 4 of 5 kan alles vernietigen. Ik mag er niet aan denken wat er kan gebeuren met de mensen, met de natuur, met de dieren. Als het eiland verdwijnt, is er geen plan B. Waar moeten we dan naartoe? Met wie? Ik voel mij hier veel kwetsbaarder dan in de stad.”

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!