De betogers zijn de straat opgegaan
waar ze de brutale repressie ondergingen van de regering die ook alle
media controleert. Het vraagt niet eens veel graafwerk om van dat
verhaal niet veel over te laten. Eerst en vooral zijn
er aanvankelijk wel degelijk heel wat vreedzame betogingen geweest van
de oppositie. De huidige dagelijks aangehouden protesten zijn echter allesbehalve vreedzaam.

Zo blijkt onder meer dat de helft van de
dodentol (nu reeds 41 sinds het begin van de protesten) die we in de
media te zien krijgen te wijten is aan burgers en veiligheidsagenten
die werden gedood door betogers. De andere helft zijn betogers die
door de politie zouden zijn gedood.

Wat de media betreft, de
overheidszenders beheersen ongeveer 10 procent van de markt. De New
York Times moest recent zelfs een rechtzetting publiceren omdat de
krant onterecht had beweerd dat oppositiestemmen geen gehoor krijgen
op de Venezolaanse tv-zenders.

Niet alleen komen ze op tv, ze roepen
daar ongehinderd op tot de omverwerping van de regering – wat de
openlijk uitgesproken doelstelling is van de leiders van de protesten
van bij het begin. Dit kan je niet vergelijken met de protesten van
vorig jaar in Brazilië, of met de studentenprotesten van 2011 tot
2013 in Chili, die werden georganiseerd rond specifieke politieke
eisen.

Het lijdt geen twijfel dat de
toegenomen tekorten en de stijgende inflatie over het voorbije jaar
een politieke impact hebben gehad op Venezuela. Dat maakt het des te
opvallender dat net de mensen die het hardst worden getroffen door deze
schaarsheden niet meedoen aan de protesten. Integendeel, de
protesten worden geleid door die segmenten van de bevolking die er
het minst door geraakt worden, de hogere klassen.

Dit verzet is immers grotendeels
het gevolg van diepe onenigheid binnen de Venezolaanse oppositie.
Henrique Capriles, die zowel tegen Chávez (ruim) als Maduro (zeer
nipt) de twee vorige presidentsverkiezingen verloor, werd door
extreem-rechts – onder leiding van Leopoldo López en María Corina
Machado – als ‘te verzoenend’ gezien. Zij besloten daarom dat de
tijd rijp was om de regering door straatprotesten omver te werpen.

Deze oppositieleiders waren allebei
actief betrokken bij de militaire staatsgreep van 2002 tegen
toenmalig president Chávez. María Corina Machado was één
van de personen die het decreet van de coupplegers ondertekenden dat
het verkozen parlement, de grondwet en het hooggerechtshof ophief.

Laten we elkaar niet verkeerd verstaan:
ik verdedig hier niet de gevangenneming van López of de beslissing
van het nationale parlement om María Corina Machado af te zetten als
parlementslid, net zomin als ik de beslissing van de Franse regering
verdedig om uiterst rechtse politici te vervolgen voor ontkenning van
de Holocaust of het voorstel om de fascistische partij Gouden
Dageraad in Griekenland te verbieden. Ik vraag alleen dat we eerlijk
zouden zijn over deze leiders van de Venezolaanse oppositie en over wat ze
proberen te doen.

De strategie van uiterst rechts is het
land onregeerbaar te maken, zodat ze met geweld kunnen bereiken wat
hen de voorbije vijftien jaar in achttien verkiezingen niet is gelukt. De
verklaringen van Lula da Silva, voormalig president van Brazilië, en
huidig president Dilma Rousseff laten aan duidelijkheid niets te
wensen over. Zij maken zich geen illusies over wat in Venezuela aan
de hand is.

Het is dit jaar vijftig jaar geleden dat
een staatsgreep in hun land een militaire dictatuur aan de macht
bracht, die hen beiden in de gevangenis wierp. Zij herinneren zich
hoe een staatsgreep eruitziet. Dat kunnen de andere regeringen van
Zuid-Amerika evengoed, zoals blijkt uit hun gelijkaardige
verklaringen.

Ze hebben echter aangeboden te
bemiddelen tussen de regering en die oppositieleiders die wel bereid
zijn aan een dialoog deel te nemen. Dat proces ziet er voorlopig
veelbelovend uit. Laat ons hopen dat het zo doorgaat. Dit is de enige
weg vooruit voor Venezuela.

Mark Weisbrot

Directeur van het Center for Economic and Policy Research in Washington DC.

Oorspronkelijk artikel in de Braziliaanse krant Folha de S. Paulo: Mark Weisbrot: Não é tão simple assim. Vertaling Lode Vanoost

Lees Ook: Protesten Venezuela: wat is er gaande?