Protest tegen de jaarlijkse IMF-meeting 2022 in Washington DC. Foto: brettonwoodsproject.org
Opinie - Isabel Ortiz, Sara Burke, IPS

Protesten tegen sociale inleveringen zullen toenemen, DAVOS heeft geen enkel democratisch recht van spreken

Regeringen wereldwijd nemen hun toevlucht uitsluitend tot sociale inleveringen om de crisissen aan te pakken, zonder de rijken en de grote bedrijven te raken. De verontwaardiging over de zo georganiseerde ongelijkheid wordt steeds groter, nu wereldleiders samenzitten met de rijken der aarde in Davos. “Deze protesten zijn legitiem" volgens Isabel Ortiz en Sara Burke.

woensdag 18 januari 2023 13:20
Spread the love

 

Regeringen wereldwijd nemen hun toevlucht uitsluitend tot sociale inleveringen om de crisissen aan te pakken, zonder de rijken en de grote bedrijven te raken. De verontwaardiging over de zo georganiseerde ongelijkheid wordt steeds groter, nu wereldleiders samenzitten met de rijken der aarde in Davos. “De protesten zijn legitiem.”

Sinds 16 januari zitten de politieke wereldleiders en economische bazen in Davos bijeen om er te praten over samenwerking om meerdere crises het hoofd te bieden – van Covid-19 en de escalerende inflatie tot de vertraagde economische groei, schulden en klimaatschokken.

Drie maanden eerder kwamen de IMF-ministers van financiën om dezelfde reden nog bijeen in Washington DC. De sfeer was er grimmig. Grote behoefte aan ambitieuze maatregelen, maar tot echte afspraken kwam het niet. Dit toont de broosheid van het multilateralisme en de internationale samenwerking aan.

En erger: beleidsmakers nemen steeds meer – op advies van het IMF – hun toevlucht tot oud, mislukt en regressief beleid zoals besparingen (wat nu “budgettaire terughoudendheid” of “fiscale consolidatie” genoemd), in plaats van de broodnodige initiatieven te nemen op vlak van vennootschaps- en vermogensbelasting en schuldvermindering, om zo een rechtvaardig herstel voor iedereen te waarborgen.

In een recent rapport wordt gewaarschuwd voor de gevaren van een dergelijke post-pandemische sociale inleveringsgolf, die veel voorbariger en sterker is dan de golf die tien jaar geleden volgde op de wereldwijde financiële crisis.

Terwijl regeringen in 2021 begonnen te snijden in de overheidsuitgaven, wordt dit jaar in 143 landen een tsunami aan bezuinigingen verwacht, die meer dan 6,7 miljard mensen of 85 procent van de wereldbevolking zal treffen.

Sociale besparingen treffen vooral vrouwen

Uit een analyse van de sociale besparingsmaatregelen die regeringen wereldwijd in overweging nemen of al uitvoeren, blijkt dat deze aanzienlijke negatieve gevolgen hebben voor de mensen, vooral dan voor vrouwen.

Beleid dat gericht is op sociaal besparen treft onder meer sociale bescherming, waarbij kwetsbare bevolkingsgroepen die steun nodig hebben worden uitgesloten door te snijden in programma’s voor gezinnen, ouderen en mensen met een beperking (in 120 landen).

Dat geldt ook voor snijden in of het plafonneren van de lonen in de publieke sector, zoals:

  • minder aanwervingen en het verminderen van de salarissen van ambtenaren, met inbegrip van eerstelijnswerkers zoals leraren en gezondheidswerkers (in 91 landen);
  • het afschaffen van subsidies (in 80 landen);
  • de privatisering van overheidsdiensten of de hervorming van staatsbedrijven in domeinen als het openbaar vervoer, energie, water; de hervorming van pensioenen, wat resulteert in lagere inkomens voor ouderen (in 74 landen);
  • arbeidshervormingen (in 60 landen); het verlagen van socialezekerheidsbijdragen van werkgevers, waardoor de sociale zekerheid onhoudbaar wordt (in 47 landen);
  • en zelfs snijden in gezondheidsuitgaven, niettegenstaande covid-19 nog niet voorbij is.

Burgerprotest

Sociale besparingen en het menselijk leed dat ze veroorzaken zijn te vermijden, er zijn immers alternatieven. Zo zijn er ten minste negen financieringsmogelijkheden, die zelfs in de armste landen beschikbaar zijn en volledig worden onderschreven door de VN en de internationale financiële instellingen.

“Bevries de prijzen, niet de armen”. Foto: Alisdare Hickson/CC BY-SA 2:0

Die gaan van de verhoging van progressieve belastingen tot schuldvermindering. Beleidsmakers moeten deze echt gaan onderzoeken. In veel landen worden deze maatregelen al toegepast.

De afgelopen jaren hebben burgers overal ter wereld geprotesteerd tegen de besparingen. Uit een recente studie over wereldwijde protesten blijkt dat bijna 1500 protesten in de periode 2006-2020 tegen sociale bezuinigingen gericht waren.

Burgers eisen onder meer betere openbare diensten, sociale bescherming, banen met fatsoenlijke lonen, belasting- en fiscale rechtvaardigheid, een rechtvaardige verdeling van land en een betere levensstandaard. We zagen ook opstanden tegen pensioenhervormingen, tegen de hoge voedsel- en energieprijzen en de toegenomen kostprijs van levensonderhoud.

Vaak gaf het protest uiting aan de verontwaardiging van mensen over de grote ongelijkheid. Het idee van de “one percenters” dat tien jaar geleden opdook tijdens protesten tegen de financiële crisis van 2008, heeft zich over de hele wereld verspreid.

Dit idee voedt het ongenoegen tegen elites en bedrijven die het overheidsbeleid in hun voordeel manipuleren, terwijl de meerderheid van de burgers nog steeds een lage levensstandaard heeft, die nu nog meer onder druk komt door de bezuinigingen.

Laten we niet vergeten dat honderden miljarden dollars werden besteed aan de steun aan bedrijven tijdens de pandemie en aan militaire uitgaven. Nu wordt van de mensen gevraagd om sociale bezuinigingen te verdragen, op een moment dat ze lijden onder de levensduurte.

Gratis beschikbaar via deze weblink.

De start van het Wereld Economisch Forum (WEF) 2023 in Davos zal gepaard gaan met nieuwe  protestenen eisen om de rijken te belasten. Tenzij beleidsmakers van koers veranderen, moeten we ons niet verbazen over toenemend protest wereldwijd. Straatdemonstraties zullen toenemen als de regeringen deze eisen van de mensen blijven negeren en als ze blijven volharden in de uitvoering van sociale besparingsmaatregelen.

Regeringen moeten luisteren naar de eisen van hun burgers die terecht protesteren tegen de ontzegging van sociale, economische en burgerrechten. Van banen, openbare dienstverlening en sociale zekerheid, tot belasting- en klimaatrechtvaardigheid: de meeste eisen van de demonstranten zijn volledig in overeenstemming met de eisen van de VN en met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

Dit zijn legitieme eisen, en leiders en beleidsmakers zullen alleen maar meer onrust veroorzaken als ze daaraan geen gevolg geven.

Isabel Ortiz is directeur van het Global Social Justice Program bij het Joseph Stiglitz’s Initiative for Policy Dialogue aan Columbia University en voormalig directeur bij de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) en UNICEF. Sara Burke is senior beleidsanalist bij de Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) in New York.

Lees ook: Global Austerity Alert: Looming Budget Cuts in 2021-25 and Alternatives

IPS

take down
the paywall
steun ons nu!