Terwijl
de hogere middenklasse gretig dweept met de schone schijn, knagen
wurglasten en een torenhoge hypotheek gedwee aan haar
superioriteitsgevoel. Gefrustreerd in de eigen hoogmoed, voelt de
middenklasser zich permanent tekortgedaan. Misnoegd waant hij zich
buitengesloten van een maatschappij die enkel voor anderen kiest,
nooit voor hem.

De
logica van ‘ik betaal belastingen, maar ik krijg er nooit
iets voor in de plaats’ trekt zich absurd ver door. Zo zal ook dit
jaar bij de eerste hevige sneeuwval de gemeente beschimpt worden door
hard geroep van boven op de totaal fout verkavelde villaberg. ‘Dat
het toch schandalig is dat de reinigingsdienst daar nooit de sneeuw
komt ruimen’. Vanuit een gevoel van tekortgedaan worden verliest
men het algemeen belang uit het oog en verdraait men het zelfs naar
kwade trouw. Dat bij noodweer prioriteit gegeven wordt aan de
hoofdwegen en de omgeving van scholen, bedrijfsterreinen en
fietspaden wordt haast vanzelfsprekend geïnterpreteerd als
oneerlijke voortrekkerij ten voordele van de uitgebreide sociale
huisvesting gelegen langs steenwegen en verkeersaders.

Het
is symptomatisch voor Vlaanderen anno 2014. Het vertrouwen in het
algemeen belang is volledig zoek, net zoals het inlevingsvermogen in
andermans situatie.

Heeft
de Vlaming ongelijk?

Zijn
die gevoelens dan onterecht? Niet altijd, neen. Het is immers totaal
onredelijk dat een jonge ondernemer zich enkele maanden geen loon kan
uitkeren wanneer men zijn facturen te laat betaalt, moet lenen bij
vrienden om zijn bedrijfsvoorheffing te betalen en in topmaanden
nauwelijks meer verdient dan zijn deeltijds werkende echtgenoot in
het onderwijs. Toch gelooft hij – terecht – in zijn gepresteerde
80-urenweken. Maar is de juiste reactie in deze situatie dan echt
het verlagen van het loon van zijn vrouw? Is dat het juiste offer om
zijn grieven tegemoet te komen?

Zouden
we niet beter kijken naar een nieuw evenwicht? Een nieuwe balans
tussen arbeids- en privétijd en een nieuw evenwicht van bijdragen en
herverdelen? Het huidige besparingsbeleid heeft immers veel weg van
compensatiedrang. In de zoektocht naar offers hanteert men dan ook
een absurde logica. Want waarom wil deze regering de ‘zuurstof’
die zij aan de ene toedient gaan halen bij een groep mensen die al
helemaal geen ademruimte meer heeft? Opdat die eerste groep zich
opnieuw wat meer elite kan voelen? Om de hogere middenklasse te laten
pronken met veren die ze eigenlijk niet heeft?

Fundamentele
verandering

Is
dat waar Vlaanderen voor kiest? Voor een VIP-tentvisie die de lagere
middenklasse verarmt voor het superioriteitsgevoel van de hogere
middenklasse? En vergis je daarbij niet: het is slechts een gevoel.
De werkelijkheid is pijnlijk anders: door de onderkant van een
samenleving weg te schrapen met een woest besparingsbeleid, dreigt
ook de grond onder de eigen voeten te verdwijnen.

We
verkijken ons immers op een wij-zijverhaal. Steeds vergelijkend en
verongelijkt. En niemand die nog een gezamenlijk verhaal wil
schrijven. Alsof niemand nog een maatschappij verkiest waar iederéén
zich goed voelt en niet nagewezen wordt omwille van de gemaakte
keuzes of (on)gewenste gebeurtenissen. Door te snijden in rechten en
zekerheden verzwakken we alleen de eigen positie en veranderen we –
afgezien van het verleggen van de armoedegrens – niets
fundamenteels.

En
dat er iets fundamenteels moet veranderen bewijzen die duizenden
Vlamingen per jaar die sukkelen met depressies. En zeker ook die twee
die effectief dagelijks uit het leven stappen. Kijk ook naar de vele
burn-outs bij jonge mensen en de hevige discussies over de balans
tussen arbeid en gezin. Daarom moeten we durven kiezen voor een
solidaire samenleving. Een samenleving van iedereen, van ‘wij
samen’ en niet één waarin Gwendolyn Rutten, in naam van de
‘individuele vrijheid’, de eeuw van het individu aankondigt. Een
samenleving die partij trekt voor elkaar en die zich fundamenteel
durft te herdenken zodat niet alleen een kleine groep, maar wij
allemaal samen rasse schreden vooruit kunnen zetten.

Kwalitatief
leven

De
onrechtvaardigheid van de gemaakte besparingskeuzes maakt meer dan
ooit duidelijk dat de fundamenten van onze samenleving liggen in een
eerlijke fiscaliteit. Ons belastingsysteem is naoorlogs en moet
worden herdacht. In de tijd dat het op poten werd gezet, was het een
van de meest progressieve systemen van de lage landen en ver
daarbuiten. Maar ondertussen betaalt de gewone man procentueel bijna
evenveel belastingen als pakweg Didier Bellens. 50 procent van 50.000
euro of van 650.000 euro blijft een groot verschil. Zeker als je er
mee moet rondkomen. Daarnaast vergaren een groeiend aantal mensen
inkomsten door gewoon rijk te zijn. En dat mag. Maar waarom
belastingvrij?

Ik
geloof in een eerlijke fiscaliteit waarvan niemand de billijkheid
betwist. Die niet alleen een kleine groep in onze samenleving, maar
ons allen de financiële ruimte geeft om een zorgelozer en
kwaliteitsvoller leven op te bouwen.

Bieke
Verlinden is namens de sp.a schepen van van
Sociale Zaken, Werk en Studentenzaken
in Leuven. Deze opinie valt ook te lezen op De
redactie.