De primaten zijn een orde in de classificatie van de zoogdieren. Zoogdieren is de verzamelnaam van alle diersoorten die levend nageslacht baren (zonder tussenstadia zoals eieren of larven) en die hun nakomelingen in de eerste levensfase opvoeden met eigen moedermelk (‘zogen’). Deze orde omvat afzonderlijke groepen van nauwer verwante dieren die ‘families’ worden genoemd. Elk dier apart is een ‘soort’ (nvdr).
De soort ‘mens’ (wetenschappelijke naam Homo sapiens) is een onderdeel van de familie der halfapen- of mensapen. Die vormt samen met de familie der apen de orde van de ‘primaten’. Primaat betekent ‘de eerste’. In tegenstelling tot wat de voorstanders van de goddelijke schepping beweren stelt de evolutietheorie niet dat mensen van apen zouden afstammen, maar wel dat mens en aap gemeenschappelijke voorouders hebben (nvdr).
Er bestaan voor zover bekend 504 diersoorten die deel uitmaken van de orde der primaten. De grootste bedreiging voor deze dieren is een medelid van de eigen orde der primaten, de diersoort mens. Die ene primaat zet enorme druk op de habitat van alle andere primaten, onder meer door industriële landbouw, rundveehouderij, houtkap, olie- en gaswinning, mijnbouw, dammen en de aanleg van rijwegen.
Ook de illegale jacht op primaten, de klimaatverandering en de bevolkingstoename vormen een bedreiging, stellen wetenschappers vast in een uitgebreide studie van deze evolutie. In gebieden waar veel van deze primaten wonen zal de druk op hun leefgebied door die éne primaat nog toenemen, want het bevolkingsaantal van 5,1 miljard mensen in 2010 zal tegen 2050 aangegroeid zijn tot 7,3 miljard mensen.
Wetenschappelijk interessante verwantschap
Volgens de laatste gegevens is 60 procent van de primaten met uitsterven bedreigd en krimpt 75 procent van hun populaties. Primaten leven in negentig landen in Zuid- en Midden-Amerika, het Caraïbisch gebied, Afrika, Madagaskar en Azië. In Madagaskar is 87 procent van de primaten bedreigd, in Azië 73 procent en in Afrika 37 procent. In de tropische en subtropische gebieden dreigt 36 procent uit te sterven.
Primaten bieden door hun nauwe genetische verwantschap met de mens nochtans een uniek en onmisbaar inzicht in de evolutie, het gedrag en de dreiging van bestaande en nieuw opkomende ziektes. Daarnaast zijn primaten door hun plaats in flora en fauna essentieel voor de biodiversiteit en de gezondheid van het ecosysteem.
