In 2012 spraken vice-president Joe Biden en AMLO elkaar voor het eerst. Foto: David Lienemann/whitehouse.gov
Analyse - Rodrigo Guillot, Globetrotter,

President van Mexico López Obrador geeft president Biden een grote les geschiedenis

Bij een bezoek aan zijn noorderbuur president Joe Biden, gaf Mexicaans president Andrés Manuel López Obrador (AMLO) een les geschiedenis over de echte relatie tussen beide landen, zoals die gezien wordt vanuit Mexico. Hij formuleerde tevens vijf voorstellen aan zijn collega om samen de crisis aan te pakken. AMLO staat voor een nieuwe assertieve houding tegenover de VS, respectvol maar soeverein. Dat is wennen voor de machthebbers in de VS.

vrijdag 12 augustus 2022 10:23
Spread the love

 

Mexicaans president Andrés Manuel López Obrador (AMLO) bracht op 12 juli 2022 een bezoek aan de VS en formuleerde vijf voorstellen voor president Joe Biden. Deze voorstellen steunen op AMLO’s grondige kennis van de Mexicaanse geschiedenis en zijn lezing van de economische crisis in de VS, die hun kracht als wereldleider lijken te verliezen.

Het eerste voorstel bestaat erin Amerikaanse consumenten toe te laten hun benzinetanks te vullen aan de Mexicaanse overkant van de grens. Op die manier stelt hij de VS in staat hun inflatiecrisis te verlichten. AMLO stelt voor om het aanbod aan benzine in Mexico te verdubbelen in een poging om de crisis te verlichten.

Het tweede voorstel betreft de aanleg van meer dan 600 mijl (965 km) gaspijpleidingen langs de grens tussen de VS en Mexico om aardgas van Texas naar Arizona, Californië en New Mexico te helpen transporteren. Dit zou ten goede komen aan 3 miljoen mensen in de VS. Dit doet indirect denken aan de gascrisis in Texas, die Mexico meer dan 65 miljard Mexicaanse pesos (3,14 miljard euro) heeft gekost.

Ten derde suggereert AMLO om administratieve rompslomp en exporttarieven op voedsel en algemene consumptiegoederen af te schaffen om de kosten voor levensonderhoud voor Amerikaanse en Mexicaanse gezinnen te verlagen.

Hoewel hij net als in 2012 voorliep in de peilingen, was de overwinning in 2018 van links politicus AMLO voor vriend en vijand een verrassing. Zij hadden immers dezelfde fraude verwacht als in 2012. Internationale druk, buitenlandse observatoren en interne verdeeldheid van de traditionele conservatieve machthebbers maakten zijn verkiezing mogelijk. Foto: peoplesdispatch.com

Ten vierde merkt AMLO op dat, aangezien de pandemie en de oorlog in Oekraïne de belangrijkste oorzaken zijn van de huidige inflatie, Mexico zal overgaan tot importsubstitutie om een deel van de importinflatie te verminderen. De productie van olie zal gepaard gaan met de ontwikkeling van alternatieve energiebronnen in Mexico en het land zal ook zijn eerste stappen zetten in de lithiumindustrie.

Zijn vijfde voorstel betreft de organisatie van migratie van arbeidskrachten naar het noorden om tekorten aan arbeidskrachten te voorkomen. De VS zal immers arbeidskrachten nodig hebben om de modernisering van hun infrastructuur door te voeren. AMLO vraagt de VS om voor deze arbeidskrachten tijdelijke werkvisa te verstrekken. Ook vraagt AMLO aan Biden om de wettelijke status van de migrantenbevolking in de VS te regulariseren om de rechten van de Mexicaanse diaspora te waarborgen.

Een analyse van deze voorstellen toont dat de VS zich in een relatief zwakke positie bevinden ten opzichte van zowel hun concurrenten in het buitenland (zoals China) als handelspartners zoals Mexico (en de rest van Latijns-Amerika). De zwakte van de VS, gekoppeld aan het actieve leiderschap van AMLO in Latijns-Amerika en de historische steun van de Mexicaanse bevolking en de diaspora voor de Mexicaanse regering, vertoont parallellen met andere momenten in de geschiedenis van de betrekkingen tussen de VS en Mexico.

De geschiedenislessen van López Obrador

In zijn toespraak in het Oval Office herinnerde López Obrador aan de economische crisis van de jaren 1930. Toenmalige Amerikaans president Franklin D. Roosevelt (FDR) trof een land in crisis aan toen hij aan de macht kwam na de economische crash van 1929. Die was een gevolg van de wereldwijde recessie en de instorting van de beurzen. Roosevelt stimuleerde toen staatsinterventie om welzijnsprogramma’s te ontwikkelen, een gemengd-Keynesiaans systeem dat bekend geworden is als de New Deal.

AMLO sloot zijn toespraak in het Witte Huis af met een oproep aan Biden om moedig te zijn, het einde van het neoliberalisme in de wereld te aanvaarden en het op te nemen tegen de rechtervleugel in de VS.

Toen president Roosevelt in de jaren 1930 zware overheidsinvesteringen deed in de economie met zijn New Deal, kon hij moeilijk identieke initiatieven in buurland Mexico verbieden. President Lázaro Cárdenas (hier in 1937) maakte er dankbaar gebruik van. Foto: Public Domain

Het interventionistische beleid in Latijns-Amerika werd toen niet gestaakt, maar wel verzacht. Ze trokken hun troepen terug uit Haïti en maakten de afschaffing mogelijk van het Platt Amendment, dat de soevereiniteit van Cuba ondermijnde1.

Door de dreiging van de Tweede Wereldoorlog werden de VS gedwongen solidariteit te zoeken op het Amerikaanse halfrond om hun belangen en hun grondgebied te kunnen beschermen tegen mogelijke aanvallen.

De ambtstermijn van FDR (1933-1945) viel samen met die van president Lázaro Cárdenas van Mexico (1934-1940). Cárdenas, een generaal in de Mexicaanse Revolutie van 1910, is in de Mexicaanse geschiedenis bekend om zijn initiatieven voor de ontwikkeling van de openbare infrastructuur, landhervormingen, de verdediging van de rechten van de arbeidersklasse en zijn socialistisch onderwijsproject.

Maar bovenal wordt Cárdenas herinnerd om zijn decreet voor de nationalisatie van de olie in 1938. De hierin vervatte acties en standpunten leidden toen tot protesten van machtige sectoren in de VS.

Het interne en externe evenwicht van politiek-economische krachten verhinderde het Witte Huis echter om dit nationalistische proces een halt toe te roepen, waarvoor Cárdenas ook binnen Mexico sterke steun genoot bij de bevolking.

López Obrador ondernam gelijkaardige initiatieven met overheidsinvesteringen in soevereine ontwikkelingsprojecten zoals de Mayatrein2, de Transisthmian Corridor3, in olieraffinaderijen en de nationalisering van lithium.

López Obrador herinnerde Biden er ook aan dat Mexico en de VS tijdens het presidentschap van Roosevelt tussen 1942 en 1964 een programma voor legale migratie hadden opgezet, het Bracero-programma, om de Amerikaanse economie nieuw leven in te blazen.

AMLO sloot zijn toespraak in het Witte Huis af met een oproep aan Biden om moedig te zijn, het einde van het neoliberalisme in de wereld te aanvaarden en het op te nemen tegen de rechtervleugel in de VS:

“Ik weet dat uw tegenstanders – de conservatieven – moord en brand zullen schreeuwen, zelfs tot in de hemel … maar zonder een gedurfd en moedig programma van ontwikkeling en welzijn, zal het niet mogelijk zijn om de problemen op te lossen. Het zal niet mogelijk zijn om de steun van het volk te krijgen. De uitweg uit deze crisis ligt niet in conservatisme. De uitweg is transformatie. We moeten doortastend optreden en de status quo veranderen, niet handhaven.”

De politieke voorhoede van het continent

López Obrador heeft zich niet alleen opgeworpen als het politieke referentiepunt voor links in Latijns-Amerika. Hij was ook de stuwende kracht achter het integratieproces in het zuiden van de regio via de top van de Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische Staten (CELAC) en zijn diplomatie in Midden-Amerika.

Hij is erin geslaagd de interventionistische capaciteit van de VS te ondermijnen zonder de vriendschappelijke relatie met de Mexicaanse noorderbuur te verliezen, zoals blijkt uit dit officiële bezoek aan de VS.

 

Republikein Ted Cruz zegt heel eerlijk en openlijk wat in feite bijna alle Democratische en Republikeinse politici denken over de wereld (dus ook over Europa). Dat hij dit zo brutaal doet wijst er echter op dat men in de VS aanvoelt dat hun dominantie over de wereld wel degelijk aan het tanen is. Dat zelfs buurland Mexico die dominantie in twijfel trekt is uiteraard ‘verontrustend’. 

Daarnaast heeft Mexico oplossingen aangedragen voor de inflatie en de wereldwijde problemen ten gevolge van de pandemie en de oorlog in Oekraïne. Hierdoor wordt zijn Amerikaanse tegenhanger aangemoedigd om de politiek-economische beleidskeuzes van Mexico te volgen.

Latijns-Amerika en het Caribisch gebied worden steeds meer als gelijken van de VS beschouwd. Zij nemen het voortouw in de strijd om de soevereiniteit van landen als Cuba, Nicaragua en Venezuela. Zij steunen progressieve processen zoals die in Bolivia, Brazilië, Colombia en Honduras.

Evenzo heeft López Obrador een politiek onderwerp op tafel gelegd dat van het grootste belang zal zijn voor het dagelijks leven in de VS: de rechten van de Mexicaanse en Latijns-Amerikaanse migranten-werknemers.

AMLO heeft hen gevraagd hun stem te verheffen om hervormingen van de immigratiewetgeving in de VS vorm te te doen krijgen en ervoor te zorgen dat de belangen van het Zuiden niet langer worden genegeerd tijdens de beleidsvorming in het Westen.

 

Mexico’s President gives Joe Biden a big history lesson werd vertaald door Ann Dejaeghere. Rodrigo Guillot werkt op de internationale afdeling van het Instituto Nacional de Formación Política (INFP), het politieke opleidingsinstituut van de politieke partij Morena (Movimiento de Regeneración Nacional), de partij van AMLO (het letterwoord ‘morena’ is Spaans voor ‘bruin’, een verwijzing naar het multi-etnische karakter van Mexico). Hij is student aan de Nationale Autonome Universiteit van Mexico (UNAM) in Mexico-Stad. Je vindt hem op Twitter @RodrigoGuillot.

Notes:

1   Het Platt Amendement, vernoemd naar de gelijknamige republikeinse senator, werd aangenomen in maart 1901. Het gaf de VS de toestemming om ook na de Cubaanse onafhankelijkheid in 1902, tussen te komen in binnenlandse aangelegenheden in Cuba en om op Cuba een militaire basis te houden, namelijk Guantánamo Bay.

2   Een 1.525 km lang spoorwegproject dat de belangrijkste steden en toeristische gebieden van het Mexicaanse schiereiland Yucatán in Mexico met elkaar zal verbinden.

3   De aanleg van een spoorverbinding tussen de twee oceanen voor het transport van goederen.

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!