Straatbeeld in de economische hoofdstad Abidjan na de instelling van de avondklok
Nieuws, Wereld, Afrika, Politiek, Presidentsverkiezingen, Ivoorkust, Alassane Ouattara, Laurent Gbagbo, Politieke impasse -

Politieke crisis in Ivoorkust: wat denken Ivorianen?

Sinds zaterdag heeft Ivoorkust twee presidenten. De twee politieke aartsrivalen betwisten elkaar de uitslag van de verkiezingen. Maar wat denken de Ivorianen zelf van de huidige crisis? De nieuwswebsite Afrik.com stuurde maandag een reporter op pad in Abidjan. Venance Konan, een bekende Ivoriaanse schrijver en journalist, schreef al voor de verkiezingen een scherpe analyse.

dinsdag 7 december 2010 20:10
Spread the love

“Onze politici geraken er maar niet uit, ze denken alleen aan hun eigen belang”, is een mening die momenteel door veel Ivorianen wordt gedeeld.

Alain Gnawa, een banketbakker van 31 leeft al enkele jaren in Abidjan. Hij gelooft al lang niet meer in duurzame vrede en stabiliteit. “Kan je je inbeelden, ik behaalde mijn baccalauréat (nvdr: einddiploma middelbare school na een staatsexamen, Ivoorkust heeft het Franse onderwijssysteem overgenomen) in juni 2000. Net op het moment dat ik hoopte dat de wereld voor mij zou opengaan, begon de politieke crisis. De kansen om voort te studeren of een stabiele job te vinden, waren verkeken, dankzij die heren politici.”

“Tien jaar van mijn leven zijn in rook opgegaan.” Gelukkig kon Gnawa zich omscholen tot banketbakker. Hij verdient nu zijn kost door hard te werken, maar vreest dat de huidige crisis weer eens roet in het eten zal gooien. Door de avondklok krijgt hij maar de helft van het gewone aantal klanten over de vloer. “Een flinke streep door de rekening.”

Schrik voor geweld houdt mensen thuis

Vele inwoners durven nauwelijks hun huizen nog uit. De schrik voor politiek geïnspireerd geweld zit er diep in. Niemand is het optreden van de jeugdbendes in 2002 vergeten.

Mevrouw Assoumou, een kaderlid van 29 jaar, geraakt al vijf dagen niet meer op kantoor. “De situatie is veel te gevaarlijk. Is het niet schandalig dat we niet eens in onze eigen stad de deur uit kunnen? Niemand weet wanneer de zaak helemaal uit de hand loopt en er doden zullen vallen. Ik ben zaterdag nog naar een trouwfeest geweest, maar toen ik naar huis terugkeerde, zag ik in Treichville een barricade van RDR-militanten (nvdr: aanhangers van oppositiekandidaat Alassane Ouattara). Ze hadden autobanden in brand gestoken en koelden hun woede vanwege de eedaflegging van president Gbagbo. De toestand zag er erg gespannen uit. Het leger hield ons tegen en controleerde onze papieren. In zo’n situatie blijf ik liever thuis.”

Aloïs B. is een ondernemer uit Yopougon: “De verkiezingen zouden ons eindelijk uit de politieke crisis halen, die al elf jaar aansleept, maar nu zitten we pas goed in de problemen. Waarom kunnen onze politici zich niet aan de regels houden en de stembusuitslag respecteren? De uitslag was nochtans duidelijk.”

Aloïs B. beklemtoont dat hij ‘neutraal’ is en tot geen enkele politieke partij behoort. “We hebben nu twee presidenten. Eén die we overal zien en ongelimiteerde toegang heeft tot de media – die zijn mannetjes controleren – en één die zo goed als onzichtbaar is, maar het morele gelijk aan zijn kant heeft. Gbagbo heeft de avondklok ingesteld die door de grote meerderheid van de bevolking wordt gerespecteerd.”

“Maar in de politiek is alles mogelijk, in denk dat de verschillen tussen beiden niet onoverkomelijk zijn. Ik hoop dat ze tot een overeenkomst komen. Dit land moet vooruit, we hebben al genoeg tijd verloren met die spelletjes.”

‘Buitenlanders’ gaan niet beslissen hoe dit land wordt bestuurd

Voor Y. Kambou, een vertegenwoordiger van de Ligue pour une Majorité presidentielle (LMP), is de zaak duidelijk: Gbagbo heeft gewonnen, hij heeft de eed afgelegd en daarmee is de kous af. Al wie dat niet aanvaardt, is een slechte verliezer.

“De wet is duidelijk. De uitslag had voor woensdag moeten worden bekendgemaakt. De kiescommissie heeft gefaald en het Grondwettelijk Hof heeft zijn verantwoordelijkheid opgenomen. Ik kan me niet voorstellen dat Ouattara president van de republiek zou kunnen worden als het hoogste rechtsorgaan van het land het anders heeft beslist. Wetten zijn er om gerespecteerd te worden. Dat moet de oppositie eens leren aanvaarden. En wij zullen nooit accepteren dat het buitenland of ‘buitenlanders’ gaan beslissen hoe dit land bestuurd moet worden. We zijn geen Franse kolonie meer!”

Bolwerk van de oppositie

Een totaal ander geluid is te horen in Yopougon, vooral in de wijk Wassakara, een traditioneel bolwerk van de oppositie. Doumbia Youssouf, afkomstig uit het noorden van Ivoorkust, is al jaren een aanhanger van de RDR, de partij van Ouattara.

“Ik werd echt actief in de politiek nadat ik enkele jaren geleden slachtoffer was geworden van een politierazzia omdat mijn papieren zogezegd niet in orde waren. De ordetroepen gingen zelfs zo ver te beweren dat ik geen ‘echte’ Ivoriaan ben. Gelukkig spreek ik ook Bété (nvdr: Bété is de taal van de meerderheid van de zuiderlingen, waartoe ook Gbagbo behoort).”

“Ik voelde me zwaar vernederd in mijn eigen land. Daarom steun ik de strijd van de RDR. Dit soort van etnische strijd is absoluut nefast voor de ontwikkeling van Afrika. We moeten dringend verder leren kijken dan onze enge grenzen. Het is echt betreurenswaardig dat het hoogste rechtsorgaan zich laat misbruiken door de etnisch geïnspireerde spelletjes van Gbagbo en zijn aanhangers.”

“Op die manier kunnen noorderlingen nooit president worden. Ik hoop dat de internationale gemeenschap dit keer het been stijf houdt en de sancties tegen Gbagbo nog gaat verstrengen. Heel die onzin over de ivoirité moet eens ophouden, zodat de waarheid, de waardigheid en de rechtvaardigheid eindelijk zegevieren.”

Vooruitgang met open relaties met de buren

Venance Konan is een bekende Ivoriaanse schrijver en journalist. Hij ligt al jaren overhoop met het regime-Gbagbo omdat hij opkomt voor persvrijheid en de dominantie van de regeringsmedia aanklaagt. Enkele weken voor de tweede ronde in de presidentsverkiezingen schreef hij een scherp opiniestuk dat ook op Pambazuka News werd gepubliceerd. Enkele fragmenten uit zijn betoog.

Hij pleit onomwonden voor politieke verandering, maar voorspelde al dat Gbagbo zich met alle mogelijke middelen aan de macht zou vastklampen.

“We hebben de keuze tussen een eng-nationalistisch Ivoorkust dat zich volledig op zichzelf terugplooit en door de buurlanden met de nek wordt aangekeken of een Ivoorkust dat zich open opstelt voor de rest van de wereld. Onze geschiedenis leert ons dat we het meeste vooruitgang hebben gekend als we open relaties onderhielden met onze buren in West-Afrika.”

“De neergang is begonnen toen politici uit eigen belang de ivoirité gingen cultiveren. Welke kandidaat biedt de beste kansen om uit deze impasse te geraken? Zeker Gbagbo niet. Die heeft zijn onbekwaamheid voldoende bewezen.”

“Hoog tijd voor verandering! We moeten Ivoorkust opnieuw aan het werk krijgen in plaats van de economie te plunderen. We hebben de keuze tussen oprechte mensen die ons land willen laten meetellen in de wereld en valsspelers en bedriegers die zich als helden gedragen, maar het land steeds meer in het moeras duwen.”

Corruptie regeert

“In het Ivoorkust van Gbagbo moeten ouders geld betalen opdat hun kind een diploma zou halen. Op alle niveaus regeert de corruptie. Voor alles, zelfs het meest banale, moet geld onder tafel worden aangeboden. Zo diep is ons land gezakt. In zo’n land wil ik niet leven. Daarom zal ik voor Ouattara stemmen.”

“Net als de VS onder Bush heeft dit land nood aan verandering. Xenofobie en tribalisme leiden ons op een dood spoor. Dat is het spoor dat Gbagbo wil volgen. Dit is de middelmatigheid aan de macht. We hebben nood aan bekwame mensen die het algemeen belang van alle inwoners, welke origine ze ook hebben, nastreven.”

“Wat heeft Gbagbo gedaan met het geld dat de regering gekregen heeft als schadevergoeding voor het milieuschandaal van Trafigura?” (nvdr: Trafigura loosde in 2006 giftige vaten afval in de haven van Abidjan waardoor 15 arme Ivorianen omkwamen en anderen levensbedreigende verwondingen opliepen.)

“De president verplaatst zich nu in een Mercedes Maybach, een exclusieve auto waarvan de aankoopprijs zou volstaan voor de bouw en de volledige uitrusting van een ziekenhuis. Maar de bevolking van de volkswijken van Abidjan moet het zonder basisgezondheidszorg stellen. In welke toestand verkeert ons wegennet? Ooit was Ivoorkust trots op de beste infrastructuur van West-Afrika. Onze scholen en universiteiten hadden een goede reputatie, nu blijft er alleen schaamte over om zo veel verval en corruptie.”

Tijd voor verandering

“Beste landgenoten, het is tijd om wakker te worden. Tijd voor verandering. Ons land heeft andere leiders nodig. Vooral voor jongeren is de toestand erg. Wie tussen 18 en 30 is, denkt al te gemakkelijk dat Ivoorkust altijd zo geweest is. Dat is niet waar, het zijn de huidige leiders die het land in ellende hebben gestort. Een ander Ivoorkust is mogelijk, een land dat terug aanknoopt bij de strijd van de oprechte mensen die tegen het Franse kolonialisme vochten om een écht vrije samenleving op te bouwen waarin iedereen aan bod zou kunnen komen.”

“Ik begrijp heel goed dat jongeren zich laten verleiden door het antikoloniale en anti-Franse discours dat Gbagbo en de zijnen graag hanteren, maar dat doen ze alleen om hun eigen onbekwaamheid te verbergen en de schuld op de ‘boze buitenwereld’ af te wentelen. Echte bevrijding zullen zij niet brengen!”

Leren uit eigen geschiedenis

“Zelfs de aanhangers van de president zouden hun eigen partijgeschiedenis beter eens bestuderen. Dan zouden ze leren dat het precies het noorden van Ivoorkust en het zuiden van Burkina Faso (nvdr: toen nog de Franse kolonie Opper-Volta) was waar Félix Houphouët-Boigny verkozen werd voor de Assemblée Nationale in Parijs bij de eerste verkiezingen van 1946. Hij maakte het land één, de huidige leiders doen er alles aan om het te verdelen.”
 
“Gbagbo zegt ook voortdurend dat Ouattara achter de rebellie zat die de huidige impasse heeft veroorzaakt. Dat is manifest onwaar. Het ging in september 2002 om een poging tot staatsgreep tegen het bewind van Gbagbo die ontaarde in een rebellie omdat het leger totaal onbewaam was hiermee om te gaan.”

“We mogen niet vergeten dat Gbagbo in 2000 de staatsgreep tegen de verkozen president Henri Konan Bédié heeft goedgekeurd om zelf aan de macht te kunnen komen. Laten we het land nog langer in handen van dergelijke kleptocraten en machtswellustelingen of kiezen we radicaal voor verandering?” 

Bronnen:
 
– ‘Les Ivoiriens se prononcent sur la crise’ – Reportage à Abidjan, lundi 6 décembre 2010, par Jocelyne Ballot, notre correspondante
http://www.afrik.com/article21433.html

– ‘Côte d’Ivoire: Pourquoi nous devons tous voter pour Alassane Ouattara’ par Venance Konan. Venance Konan est journaliste et écrivain ivoirien (www.venancekonan.com)
gepubliceerd in Pambazuka News, Numéro 166, http://pambazuka.org/fr/category/comment/68520

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!