Te oordelen naar de actualiteit van de voorbije dagen, is de werkloze/werkloosheid de inzet van een politiek spel!
Zo was er het voorstel van N-VA om de huidige RVA op te splitsen in 3 RVA’tjes. Zogenaamd om – in Vlaanderen – een efficiënter beleid te kunnen voeren. Terwijl de afgelopen jaren Vlaanderen al heel wat hefbomen in handen heeft gekregen.
Zo met de VDAB, met onderwijs en vorming en met het bindend advies bij CAO’s herstructurering. Vlaanderen moet bij zo een CAO de activerende maatregelen bij herstructurering beoordelen. Zonder gunstig advies van Vlaams minister van Werk Muyters (N-VA) kan het federale niveau géén herstructurerings-CAO tekenen.
Daarnaast zijn er de ‘ferme’ premies die een werkgever krijgt als hij een 50-plusser aanwerft. Ondanks al die hefbomen gaapt de discriminatiekloof op de Vlaamse arbeidsmarkt groter dan ooit. Gewoon omdat de hefbomen door de werkgevers niet of veel te weinig in werking worden gezet!
Sinds vrijdag 14 januari is er nu ook het VESOC-akkoord inzake ‘uitbreiding van de systematische aanpak 50-plussers’. In dit akkoord komen politiek en sociale partners overeen om de begeleiding van 50-plussers dit jaar nog te verruimen naar 58-jarigen. En ja, u leest het goed, in het akkoord staat slechts dit aspect van ‘begeleiding via VDAB’ als het enige concrete aangestipt.
Engagementen van de werkgevers om ook jobs vrij te houden voor 50-plussers? Niks, niente, ne rien, nougabollen.
Dit mag, nee dit moet enige verbazing zelfs verontwaardiging wekken. Nog maar pas publiceerde VDAB een uitgebreide studie over de situatie van de 50-plussers op de Vlaamse arbeidsmarkt. Niet alleen cijfers, ook drempels, torenhoge drempels noemt VDAB het zelfs, worden in deze studie opgesomt.
Ik citeer er enkele van
– werkgevers vinden loonkosten van ouderen, ondanks de verschillende werkgelegenheidspremies, vaak nog steeds te hoog. De Belgische loonsvorming is te sterk leeftijdsafhankelijk en daaraan moet worden gesleuteld. Je kan dat natuurlijk ook doen zoals Muyters voorstelde (lees https://www.dewereldmorgen.be/blog/dre-wolput/2011/01/06/werk-voor-50-enige-serieux-gevraagd )
– werkgevers willen niet het risico lopen wanneer ze een 50-plusser aanwerven enkele jaren later te worden geconfronteerd met hoge ontslag- of brugpensioenkosten. Dat de ontslagkosten hoog oplopen in België is echter vooral een hardnekkige perceptie bij werkgevers en moet sterk worden gerelativeerd. Uit een rapport van de Wereldbank blijkt duidelijk dat België op het vlak van de ontslagkosten allesbehalve één van de duurste landen is;
– werkgevers hebben vaak het (voor)-oordeel dat oudere werknemers minder dynamisch en flexibel zijn, weinig productief, vaak ziek … hoewel er voor deze stellingen geen concreet bewijs is, blijven deze stereotypes een hardnekkig leven leiden. Maar er zijn voldoende studies en feiten die de meeste van deze vooroordelen ontkrachten. Deze studies kennen zelfs een resem positieve eigenschappen toe aan de groep van ouderen;
– de werkzoekende 50-plussers hebben hun profiel tegen. Naast hun – in arbeidsmarkttermen – hoge leeftijd zijn ze relatief vaker laaggeschoold, langdurig werkloos of arbeidsgehandicapt, wat allemaal kenmerken zijn die hun kans op werk gevoelig verminderen;
– doordat voor onze 50-plussers de drempels om werk te vinden zo enorm hoog zijn, is de kans dat ze opnieuw werk vinden in Vlaanderen bij de laagste van Europa.
Aldus enkele citaten uit het onderzoek van de VDAB, wat maar einde december 2010 werd gepubliceerd. (http://vdab.be/trends/kik/doc/KiK_50plussers201012.pdf )
Van al deze en nog veel andere bedenkingen en vaststellingen is er echter niets opgenomen in het ‘nieuwe’ akkoord. Zoals ik al stelde: niks, niente, ne rien, nougabollen engagementen van de Vlaamse werkgevers (VOKA en UNIZO).
Alleen de oudere werklozen wordt in dit akkoord vernoemd. Men zegt het net niet, maar je kan het niet anders lezen dan ’50+ en werkloos’? Eigen schuld – dikke bult. Redelijk mensonterend als je het mij vraagt.
Enkel over het verplicht begeleiden van de werkloze 50-plusser, in eerste fase tot 55 jaar en daarna tot 58 jaar, zijn er concrete engagementen. Niet voor of over passende jobs voor deze mensen. Ik vrees dan ook dat in dit geval begeleiden snel zal overkomen als ‘ambeteren’.
Op die wijze zijn noodzakelijke en nodige acties om 50-plussers langer en/of opnieuw aan de slag te hebben, een maat voor niets. Ik kan me dan ook niet van de indruk ontdoen dat dit Vesoc-akkoord vooral de bedoeling heeft om werkgevers, politieke partijen èn opiniemakers te sussen.
Zo maak je van de werkloze oudere een ‘politiek wapen’ wat je vanuit de politiek naar ‘hartelust’ kan ge/misbruiken. Een politiek beleid wat zelfs de objectieve cijfers en vaststellingen van zijn ‘eigen VDAB’ zo maar van tafel veegt.
Het zal wel weer op rekening worden geschreven van het ‘primaat van de politiek’ zeker. Of is het omdat Muyters enkel VOKA/UNIZO als raadgevers wenst te beluisteren?
Dré Wolput
