Het voorbije jaar werd de uitbreiding van de mijn, met een nieuwe centrale met een vermogen van 496 MW, uit verschillende hoeken fel bekritiseerd. De Tsjechische regering diende een klacht in bij Europa. De mijn bevindt zich namelijk in het grensgebied en verbruikt nu al zoveel grondwater dat Tsjechische dorpen droog komen te staan. Verschillende milieugroeperingen schaarden zich achter de klacht en benadrukten dat de mijn strijd is met verschillende Europese richtlijnen. 

Europese inertie

Daarnaast opereert de Turow-mijn al een jaar in de illegaliteit. Volgens het European Environmental Bureau (EEB) werd de verlenging van de mijnbouwvergunning vorig jaar namelijk verkregen zonder inspraak van de bevolking en zonder geldige milieueffectrapportage. De Europese Commissie heeft dit erkend, maar heeft tot nog toe geen actie ondernomen om de mijn te sluiten.

Ondanks dit alles heeft de Poolse regering deze week de toestemming gegeven om de mijn open te houden tot 2044. Nochtans heeft de exploitant van de site, het Poolse staatsbedrijf PGE, onlangs beloofd om klimaatneutraal te worden tegen 2050. Het zal namelijk zijn onrendabele kolenactiva bij de overheid stallen – en op die manier aanspraak maken op staatssteun – terwijl de Poolse belastingbetaler de last van de verlieslatende en vervuilende activiteiten zal dragen. 

Wankel plan

Het hele transitieplan van de Poolse overheid om het energiesysteem af te helpen van zijn kolenverslaving staat op losse schroeven. De Poolse regering heeft met de mijnvakbonden afgesproken dat de laatste mijn pas in 2049 zal sluiten. Milieugroeperingen en Europarlementariërs wijzen erop dat het onmogelijk wordt om de klimaatdoelstelling van Parijs te halen als er binnen de EU nog zo lang kolen verbrand worden. Bovendien is de sector zonder staatssteun niet levensvatbaar, ook niet in Polen. 

“De uitbreiding van de Turow-kolenmijn is een schending van de basisrechten van lokale gemeenschappen en doet elke hoop op een klimaatveilige toekomst verdwijnen. Het wordt hoog tijd dat de Europese Commissie de Poolse autoriteiten aansprakelijk stelt voor de inbreuken op het Europees recht door zich bij Tsjechië aan te sluiten in de rechtszaak, en onmiddellijk een inbreukprocedure tegen Polen begint”, zegt Elif Gündüzyeli, energie-expert van de ngo Climate Action Network. 

Polen is de enige Europese lidstaat die de ambitie van de EU om klimaatneutraal te zijn tegen 2050 nog niet officieel onderschreven heeft.

Foto: Werni1, Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0