PITMOAGA – Een onooglijk dorpje op 45 km ten westen van de hoofdstad Ouagadougou kreeg woensdagavond 2 maart bijzonder bezoek. Het dorpje werd uitgekozen voor een voorstelling in het kader van Cinetoile, het programma waarmee Africalia en zijn partners Afrikaanse films naar de mensen in de meest afgelegen streken willen brengen.

Filmzalen zijn al een zeldzaamheid in vele Afrikaanse landen, laat staan dat mensen op het platteland ooit de kans zouden hebben om een echte filmvoorstelling bij te wonen. Als het overheden menens is met een echt cultuurbeleid, dan moet er ook aandacht worden geschonken aan de spreiding van cultuur.

En Burkina Faso heeft een cultuurbeleid. Daarom was het in 2009 een goede keuze van het project Cinetoile om samen te werken met Burkina Faso en het tweejaarlijkse filmfestival Fespaco. Tijdens een druk bijgewoonde persconferentie in het Hotel la Palmeraie gaf Denis Salord, de verantwoordelijke bij de Europese Commissie voor de relaties met de ACP-landen (landen die ex-kolonies waren van de EU-landen in Afrika, Caraïben en het gebied van de Stille Oceaan), het belang aan van een degelijk beleid van cultuurspreiding. De Europese Commissie is de belangrijkste financiële partner van het Cinetoile-project.

Aurélien Bodinaux, bij Africalia verantwoordelijk voor het Cinetoile-project, gaf een overzicht van wat tot nu toe al werd gerealiseerd.

Meer dan 300 filmvoorstellingen in de open lucht in acht partnerlanden: naast Burkina Faso zijn dat ook Zuid-Afrika, Tanzania, Oeganda, Congo, Kenia, Mali en Zimbabwe. Naast de eigenlijke filmvoorstellingen van Afrikaanse klassiekers in kleine dorpen wil het project ook nagaan hoe mensen in verschillende culturen en taalgebieden reageren op cultuurproducten van elders. Hoe reageren scholieren in Zanzibar op een film uit Mali? Vinden ze die nauwer aansluiten bij hun eigen leefwereld of appreciëren ze toch veeleer Amerikaanse films of Bollywoodseries?

Na een inloopfase over twee jaar is Cinetoile nu toe aan een eerste evaluatie, belangrijk voor de sponsors van het project. Dat was ook duidelijk te zien dat dit in de eerste plaats de bedoeling was van de persconferentie.

Bijna alle partners waren aanwezig, zo ook Michel Kibushi van Studio Malemba Maa uit Sankuru in Congo. Sinds het einde van de oorlog in Congo in 2004 brengt hij films naar kleine dorpen die jarenlang zo goed als afgesneden waren van de buitenwereld. “Film kan mensen samen brengen en zorgen voor de opbouw van een duurzame samenleving na het einde van een gewelddadige periode”, verklaarde hij. “Afrika heeft recht op zijn eigen beelden. Vijftig jaar na het einde van de koloniale tijd wordt het meer dan tijd dat het continent zelf vorm weet te geven aan zijn beeldvorming. Film is daartoe een ideaal middel.”

Tegen het vallen van de duisternis kreeg Pitmoaga het bezoek van een grote delegatie mensen die het kader van Yéelba Fespaco met twee bussen uit Ouagadougou waren gekomen om de filmvoorstelling onder een indrukwekkende Afrikaanse sterrenhemel mee te maken.

Na de nodige opwarming van het lokale publiek en toespraken van de traditionele dorpschef en de vrouwelijke burgemeester was het tijd voor de projectie van de Burkinese filmklassieker Buud Yam van Gaston Kaboré, de winnaar van de Etalon d’Or op de Fespaco-editie van 1997.

De film, die een tradioneel verhaal vertelt uit de Mossi-geschiedenis van de 19de eeuw, is in de lokale taal geproduceerd, wat een extra troef is voor het publiek. Regelmatig laten mensen hun medeleven met de personnages blijken of reageren ze op bepaalde gebeurtenissen in de film. Voor velen was dit ongetwijfeld de eerste filmvoorstelling op groot scherm in hun leven.

Mijn buurman, een docent aan een hogeschool voor audiovisuele technieken in Ouagadougou, vond het wel bijzonder jammer dat hij en zijn collega’s nauwelijks films zullen kunnen zien tijdens de Fespaco-editie van dit jaar omdat er geen korting meer wordt gegeven voor leerkrachten – wat tot de editie van 2009 wél het geval was.

Het publiek van Pitmoaga had alvast enorm van de voorstelling genoten en boodt de gasten nog een maaltijd aan van gebakken geit met pikante saus. Rond middernacht kwamen de bussen terug aan in Ouagadougou. Weer een meer dan goedgevulde festivaldag zat er op.