USA Sancties
Sinds 2019 kreunt Venezuela onder de sancties en het embargo van de Verenigde Staten. Aangevoerde redenen? Corruptie, grove schendingen van mensenrechten, geen democratie. De pijlen van de dwangmaatregelen zijn gericht op het bevriezen van de Amerikaanse bankrekeningen van Venezolaanse functionarissen, personen van de regering, maar ook op de olie-, goud- en mijnindustrie. De sancties omvatten tevens een verbod om Venezolaanse schatkistobligaties te verhandelen op de financiële markten van de VS of zaken te doen met de Venezolaanse staatsoliemaatschappij (PDVSA). Op diplomatiek vlak ging het er al even drastisch aan toe. De Venezolaanse regering moest geïsoleerd worden. En daar hebben de VS een handje van weg. Oppositieleider Juan Guaidó beschikte over meer dan genoeg door de VS aangeslagen fondsen van de Venezolaanse staatskas om in het buitenland eigen ambassades op te richten. Westerse landen gingen zover in het Amerikaanse boycotverhaal dat ze die als enige echte ambassades erkenden. Die onwettige interventies hebben het economisch en financieel bestel van het land grondig ontwricht en veroorzaakt een verregaande verarming van de bevolking. Europa en de wijde wereld werden willens nillens meegesleurd in die hallucinante misdaad. En in Washington hoopte men dat die wurgende situatie het verzet tegen de regering van president Maduro zou aanwakkeren en tenslotte de regering zou ten val brengen. Tegelijk poogden sectoren van de oppositie van binnenuit het land verder te verzwakken door boycotacties, zoals het vernietigen van elektriciteitscentrales. Ondertussen werden de verschillende oppositiepartijen door de VS op allerlei manieren gesteund. Vele miljoenen dollars gestationeerd op buitenlandse banken werden aan de Venezolaanse staat onttrokken en overgeheveld aan Juan Guaidó, het boegbeeld van de oppositie, die gedurende jaren door het westen erkend en gepusht werd als de ‘echte president van Venezuela.’
Waarheidlievende waarnemers weten dat de onwettelijke interventies van de VS, in tegenstelling met wat ze zo halsstarrig beweren, niet geïnspireerd zijn omwille van hun bezorgdheid voor de mensenrechten en de democratie in Venezuela. Want wat dan met Saoedi-Arabië, een van de meest antidemocratische landen ter wereld, waar mensenrechten weinig of geen kansen krijgen? En wat met het apartheidsregime van Israel, dat goed op weg is om een volk langzaam dood te knijpen? En wat met Colombia waar geen dag voorbijgaat zonder de moord op een verdediger van de mensenrechten? En wat met Guatemala, waar het hele justitieapparaat, het Hoog Gerechtshof, het Hof van Beroep, het Grondwettelijk Hof en het Openbaar Ministerie in handen is van corrupte en maffiose individuen? Maar wel allemaal stuk voor stuk politieke, diplomatieke en of commerciële bondgenoten van de VS. Wat in werkelijkheid op het spel staat is opnieuw, zoals vroeger, volledig greep krijgen op de Venezolaanse olie. Maar dat kan niet met een overheid die de winsten in het land wil houden en die bovendien weigert zich te onderwerpen aan de Amerikaanse dominantie.
Onderhandelingen op een hobbelig parcours
Vanaf 2019 grepen tastende gesprekken plaats die moesten leidden tot onderhandelingen tussen de regering en de oppositie. Verschillende keren werden de samenkomsten aan de onderhandelingstafel onderbroken. Half augustus 2021 werd opnieuw samengekomen. De belanghebbende afgevaardigden ontmoetten elkaar in Mexico, ondersteund door Noorwegen en begeleid door Nederland en Rusland. In dat kader riep in september 2021 Andrés Arauz, econoom en ex-minister van Ecuador het Internationaal Muntfonds op om 5 miljard dollar vrij te geven waar Venezuela recht op heeft. Maar na drie formele sessies was het in oktober al weer gedaan. Deze keer was de reden van het afbreken van de onderhandelingen het probleem met Alex Saab, de Colombiaanse zakenman die fungeerde als financieel medewerker van de Venezolaanse regering. Hij maakte deel uit van de onderhandelaars voor de regering Maduro. Maar in juni 2020 werd hij tijdens een reis aangehouden in de Kaapverdische Eilanden. Dit gebeurde toen het vliegtuig waarmee hij reisde een tussenlanding maakte om bij te tanken en zijn humanitaire missie naar Iran voort te zetten. Aangehouden, ondanks het feit dat hij als Venezolaanse diplomaat volledig geaccrediteerd was bij de Afrikaanse volkeren op grond van het Verdrag van Wenen, het Verdrag van Genève en de Verenigde Naties. Volgens de familie van Saab was de vervolging van de diplomaat te wijten aan zijn werk om de blokkade van de VS tegen Venezuela te verlichten. In oktober van dat jaar werd hij uitgeleverd aan de VS. Hij staat terecht voor vermeend witwassen van geld ten voordele van de Venezolaanse regering. De regering Maduro stond erop dat Alex Saab deelnam aan de onderhandelingstafel. Het incident bracht de Venezolaanse regering ertoe te besluiten de onderhandelingen op te schorten. Er waren immers geen garanties voor een regeling van de politieke geschillen in het land zolang de VS zich, met medeplichtigheid van de Kaapverdische eilanden, in het proces bleef mengen. Onlangs bleek dat de VS maar al te goed wisten dat Alex Saab wel degelijk een diplomatieke opdracht uitvoerde op het ogenblik van zijn aanhouding. In zijn recent gepubliceerd boek ‘A Sacred Oath’ geeft Mark Esper, voormalig minister van defensie van de VS, dat onomwonden toe. ‘Op aanwijzing van Maduro had Saab naar verluidt een speciale opdracht om te onderhandelen over een deal met Iran zodat Venezuela meer brandstof, voedsel en medische voorraden zou krijgen. Saab was contactpersoon van Maduro voor het maken van economische afspraken en andere transacties die het regime overeind hielden.‘ Laila Tajeldine, een Venezolaanse advocate en professor aan de Bolivariaanse Universiteit van Venezuela reageert schamper: ‘Alleen in de beschaafde diplomatieke wereld is het algemeen bekend dat enkel diplomatieke functionarissen onderhandelen over overeenkomsten tussen staten.’
Opnieuw rond de onderhandelingstafel
Half mei dit jaar hervatte de regering van Nicolás Maduro de gesprekken met de oppositie. Aanleiding was het besluit van de regering Biden om de wurgende sancties tegen Venezuela te versoepelen. Verschillende factoren blijken een voordelige rol te spelen en toe te laten dat de Venezolaanse regering Washington kan dwingen om zijn agressie tegen Venezuela te heroverwegen en te erkennen dat de op gang gebrachte dialoog het enige mogelijke kader voor onderhandelingen is.
Vooreerst is er een groep Amerikaanse academici en mensenrechtenactivisten die een brief tot president Biden richtten, waarin staat dat de economische sancties en het beleid van maximale druk hun doel niet bereikt hebben. Zij riepen op tot versoepeling van de dwangmaatregelen die de olieproductie schaden. Dit initiatief wakkerde de discussie aan over de doeltreffendheid van sancties als mechanisme om een politieke overgang in Venezuela te bewerkstelligen. Maar het initiatief lokte ook felle kritiek uit van politieke leiders die de harde oppositieleider Juan Guaidó steunen.
Tegelijk uitten Amerikaanse bedrijfsleiders, vooral dezen die met de oliebusiness te maken hebben, hun ongenoegen tegenover president Biden voor de langdurige sancties die hun commerciële vleugels inkorten.
Voor de regering Biden is het bovendien een zware kopzorg dat onlangs 18 linksgerichte leden van zijn Democratische Partij een brief stuurden waarin zij eisen dat de eenzijdige dwangmaatregelen tegen Venezuela onvoorwaardelijk zouden worden opgeheven en dat de dialoog met Caracas zou worden voortgezet.
En daarbovenop blijkt dat de VS er niet in slaagden de hele wereld te mobiliseren om Venezuela op de knieën te krijgen.
Allebei gesanctioneerd vinden ze elkaar
Het Iraanse staatsbedrijf National Iran Oil Engineering and Construction Company ondertekende half mei dit jaar een contract van 110 miljoen euro met de Venezolaanse staatsoliemaatschappij PDVSA voor de modernisering van de raffinaderij El Palito in de staat Carabobo, als uiting van versteviging van de strategische alliantie tussen de twee landen waarvan de oliesectoren door de Verenigde Staten worden aangevallen.
Ondanks de onwettige sancties die Iran verhinderen zijn olie normaal internationaal te verhandelen, beweerde de Islamitische Republiek begin april dat zijn productiecapaciteit terug is op het niveau van vóór de strategie van ‘maximale druk’ opgelegd door voormalig president Trump in 2018. Concreet gaat het over meer dan drie miljoen vaten per dag.
Die alliantie tussen de twee landen geeft Venezuela toegang tot voorraden, technologische uitrusting en plannen voor de commercialisering van zijn olie, waardoor het land zich gedeeltelijk kan onttrekken aan de economische, financiële en commerciële oorlog van de VS. Beide landen werken aan een partnerschap van samenwerking en langdurig verzet. Dit laat hen toe een tijdelijke verlenging van de blokkade en het embargo te overleven.
Een belangrijke factor die in het voordeel van de Venezolaanse regering aan de onderhandelingstafel speelt is uiteraard de wereldwijde energiecrisis, onlangs nog verhevigd door de oorlog in Oekraïne, die het Amerikaanse beleid sterk verontrust. De recente hoge olieprijzen zijn voor Venezuela een geschenk uit de hemel om zijn binnenlands economisch herstel te helpen opkrikken. Anderzijds is de Amerikaanse dorst naar olie niet te stuiten. En in Venezuela zit veel olie. En Amerikaanse bedrijven staan te popelen om oliehandel met Venezuela aan te gaan. Vandaar dat plotse ‘gebaar van goede wil’ van de regering Biden om de sancties te versoepelen, en dit ongeacht de beschuldigingen van corruptie, schending van mensenrechten en gebrek aan democratie. Olie, daar gaan dus de sancties – of de versoepeling ervan – om.
Oliemaatschappij Chevron staat al lang te trappelen
Chevron was de enige Amerikaanse oliemaatschappij die in Venezuela – op een laag pitje – actief was. Het bedrijf profiteerde van de onderhandelingsruimte die ontstond door de reis van een Amerikaanse delegatie naar Caracas in maart jongstleden en verhoogde zijn druk op het Witte Huis voor een gedeeltelijke opheffing van de strafmaatregelen tegen de Venezolaanse oliemaatschappij PDVSA, zodat zij in het land actief kan zijn. De druk van Chevron lijkt te werken. De door de Verenigde Staten aangekondigde versoepelingen komen erop neer dat de Chevron toestemming krijgt om rechtstreeks met Caracas te onderhandelen over de vernieuwde activiteiten voor oliewinning in Venezuela, via een daartoe bestemde vergunning, in ruil voor de hervatting van het onderhandelingsproces in Mexico.
Maar een eenzijdige opheffing van de dwangmaatregelen waardoor Chevron zijn activiteiten in Venezuela kan hervatten, zou echter ernstige politieke kosten voor Biden met zich meebrengen, vooral in een verkiezingsjaar met de tussentijdse verkiezingen van november aanstaande. Om de versoepelingen van de sancties aan de Amerikaanse publieke opinie te verkopen vermomde Washington zijn manoeuvre als een ‘daad van goede wil.’ Daarmee zou Washington zijn bijdrage willen leveren om de Venezolaanse regering weer aan de onderhandelingstafel in Mexico te krijgen. En daarmee proberen de VS hun dwingende behoefte aan toegang tot Venezolaanse olie af te zwakken. Dit wordt zonneklaar wanneer men voor ogen houdt dat deze eerste stap in de versoepelingstrategie die in maart met de reis van een Amerikaanse delegatie naar Caracas werd gezet, parallel liep met het verbod op de invoer van Russische olie en gas. Dus nogmaals olie.
En zo wordt het anderzijds duidelijk dat de stap van Washington ook in de kaart speelt van de Bolivariaanse regering te midden van de huidige wereldwijde economische crisis. Venezolaanse olie, die sinds 2017 losgekoppeld werd van het raffinagecircuit van de VS, wordt nu ingeroepen door de regering Biden in een poging om het energieniveau van de VS opnieuw in evenwicht te brengen.
Geen eenstemmigheid
In Venezuela lopen verschillende krachtlijnen dwars door de verschillende oppositiepartijen en organisaties. Vandaar dat de regering Biden de afgelopen weken ook verschillende en tegenstrijdige verzoeken vanuit Venezuela te verwerken kreeg. Er zijn mensen die voorstelden om de algemene sancties op te schorten – met name die welke de energie-industrie treffen. De verzoeken vanuit die hoek liepen parallel met de voortdurende lobby vanuit de Amerikaanse oliemaatschappijen om zonder veel beperkingen in Venezuela te opereren. Anderen betogen dan weer dat die bepaalde sancties niet kunnen worden opgeheven, laat staan persoonlijke sancties. Daartussenin staan mensenrechtenorganisaties voor een aantal dilemma’s. Sommigen zien de bevolking zuchten onder schaarste en beperkingen en voeren humanitaire redenen aan om opheffing van de algemene sancties te vragen en anderen herinneren er met feiten en getuigenissen aan dat de regering van Maduro een beleid voert waarbij fundamentele waarborgen worden geschonden.
Vooruitgang aan de onderhandelingstafel
Zoals reeds hierboven gemeld: half mei dit jaar kwamen vertegenwoordigers van de Venezolaanse regering en het Verenigde Platform van Venezuela samen in Mexico. Mexico heeft zich als voorzitter pro tempore van de Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caraïbische Staten (CELAC) verheugd getoond over de akkoorden die onlangs bereikt werden tussen de Venezolaanse regering en de delegaties van de oppositie.
De twee partijen kondigden aan dat zij twee deelovereenkomsten hadden ondertekend, één over de economische en sociale bescherming van het Venezolaanse volk en één over de verdediging van Guyana Esequiba. Wordt uiteraard vervolgd.
Begin juni gaat de IXe Topontmoeting van de Amerika’s door in Los Angeles, Californië. President Biden wil de toegang tot de ontmoeting ontzeggen aan Venezuela, Nicaragua en Cuba. Sommige Latijns-Amerikaanse presidenten met de Mexicaanse mandataris op kop, lieten alvast weten dat zij in dat geval ook niet komen. Ofwel iedereen ofwel ook wij niet! Verontwaardiging over de verregaande arrogantie van de regering Biden deed de ronde. Een Topontmoeting van de Amerika’s met uitsluiting van sommige landen is geen topontmoeting van de Amerika’s’. Nog een dilemma voor Biden, die een nietszeggende top riskeert als hij bij dit standpunt blijft.
Bronnen:
https://www.telesurtv.net/news/venez ela-claves-entender-secuestro-diplomatico-alex-saab-20211017-0017.html
