Er vloeit de laatste weken heel wat inkt over de pleidooien om het pensioen te verhogen naar minstens 1.500 euro. Heel wat individuele politici maar ook politieke partijen zeggen nu dat het idee een rechtvaardige eis is. Maar hoe vullen ze die 1.500 euro precies in? Dat verschilt nogal van partij tot partij.

1.240 euro per maand is het gemiddelde pensioen van een Belgische man. Voor vrouwen is dat 989 euro.

Een overzicht

N-VA

De N-VA wil de minimumpensioenen in verschillende stappen optrekken in de richting van 1.500 euro maar alleen voor wie een volledige loopbaan heeft. Deze partij vindt dat mannen en vrouwen 45 jaar moeten hebben gewerkt om aan een volledig pensioen te komen. Over wat een gewerkt jaar is, doet de N-VA geen uitspraak. Maar ze vinden daar wel dat langere periodes van werkloosheid niet zomaar allemaal mogen worden gelijkgesteld.

CD&V

De CD&V spreekt ondertussen ook van 1.500 euro pensioen maar bij hen is dat bruto. Ook zij willen gelijkheid voor mannen en vrouwen, na 45 jaar loopbaan. De CD&V wil een deel van de 1.500 euro halen uit de tweede pensioenpijler, in de volksmond bekend als ‘de groepsverzekering’. Niet alles zou dus komen uit het wettelijk pensioen (de eerste pijler).

Open VLD

Ook Open VLD neemt nu 1.500 euro pensioen in de mond maar net zoals bij CD&V gaat het bij de liberalen om een brutobedrag, gelijk voor mannen en vrouwen na 45 jaar werken. Ook bij hen moet het voor een deel komen uit de groepsverzekering.

Vlaams Belang

VB pleit voor 1.500 euro netto pensioen na een loopbaan van 40 jaar. Deze extreemrechtse partij, die uiteraard niet door een Belgische bril wil kijken, wil de kosten van betere pensioenen financieren door ‘minder geld aan Wallonië te geven’ en ‘de kostprijs van migratie te drukken’.

Sp.a

Bij sp.a wordt gepleit voor 1.500 euro netto pensioen na 42 jaar loopbaan en op basis van de eerste pensioenpijler (het wettelijk pensioen).

Groen

Groen zit op dezelfde lijn als sp.a: 1.500 euro netto pensioen na 42 jaar loopbaan en op basis van het wettelijk pensioen. Alle periodes van werkloosheid moeten voor Groen worden meegeteld.

PVDA

De PVDA pleit voor 1.500 euro netto pensioen, na 40 jaar te hebben gewerkt en op basis van het wettelijk pensioen. Net zoals Groen pleit de PVDA voor het meetellen van alle periodes van werkloosheid.

Conclusie

De partijen zitten dus zeker niet op één lijn over de juiste invulling van de 1.500 euro-maatregel. Bijvoorbeeld door het spreken van netto of bruto. Ook de berekening van de loopbaan en de invulling wat een gewerkt jaar is verschilt sterk van partij tot partij.

Voor wie?

Naar schatting 1,2 miljoen Belgen zouden een pensioen hebben beneden de 1.500 euro. Dat is zowat de helft van àlle gepensioneerden in ons land. Vooral vrouwen worden getroffen omdat zij onvolledige loopbanen hebben gepresteerd in loondienst. Zorgen voor kinderen, ouders en/of gezin is natuurlijk ook hard werken maar dit wordt jammer genoeg niet beloond, bijvoorbeeld door periodes gelijk te stellen voor de berekening van de loopbaan. Dit heeft dan ook geen effect op het bepalen van het pensioenbedrag.

60 procent van zijn gemiddelde loon bedraagt het pensioen van een Belg die 45 jaar heeft gewerkt. Het gemiddelde in de Europese Unie is 70 procent.

Wat kost 1.500 euro pensioen voor iedereen?

Vermits elke partij de 1.500 euro anders berekent, verschilt ook het kostenplaatje en varieert dit tussen de 2 en de 3 miljard euro per jaar. Onbetaalbaar, zeggen veel zogezegde knappe koppen in ons land. Maar is dat zo?

Veel partijen vertellen niet waar de nodige centen moeten vandaan komen. Vlaams Belang wil ‘dat er minder geld naar Wallonië stroomt’ en ‘dat er minder geld naar migratie gaat’. De PVDA wil dat de superrijken in ons land een bijdrage leveren. Andere partijen klemmen de billen dicht en zwijgen zedig.

Wie betaalt de rekening?

Het is nochtans niet zo ingewikkeld om de nodige 2 tot 3 miljard bij elkaar te harken. De sleutel ligt bij een systeem van rechtvaardige fiscaliteit. Niet door nieuwe belastingen te heffen maar door belastingen te verschuiven en een einde te maken aan diverse fiscale cadeaus die toch geen jobs opbrengen.

• Zo kan er een einde komen aan de ondermijning en verzwakking van onze sociale zekerheid. Stop de besparingen en versterk de sociale zekerheid door een drastische beperking van de vermindering op de sociale bijdrage en de vermindering van belastingen (14 miljard euro per jaar) die werkgevers krijgen en waar geen jobs tegenover staan. Geen roofbouw meer plegen op onze sociale zekerheid.
• Ook het drastisch inperken van de tax shift, die jaarlijks 8 miljard kost en een puur geschenk is aan de bedrijven, is een meer dan valabele piste.
• In de vennootschapsbelasting beloofde de regering-Michel een minimumtarief van 7,5% toe te passen op alle bedrijven. Het gemiddelde tarief bij de top 50 van de grootste belastingontwijkers bedraagt nu amper 1,7%.
• Ieder jaar gaat er tussen de 24 en 36 miljard ongestraft naar belastingparadijzen en in 2016 bleef 221 miljard belastingontwijking onder de radar.
• Aanpakken van de fiscale fraude die volgens de FOD Financiën oploopt tot 12,5 miljard per jaar.
• Volwaardige en werkbare jobs met aanvaardbare (hogere) lonen en een halt toeroepen aan de flexijobs kunnen bijdragen tot meer inkomsten.
• Voer een vermogensbelasting in voor de rijkste 1% Belgen. Iedereen moet bijdragen naar vermogen. Dit is wel een nieuwe belasting maar dan wél eentje die fiscaal rechtvaardig en verdedigbaar is.

Wat zeggen de experts?

Veel pensioenexperts, wie dat dan ook mogen wezen, zijn sceptisch over de betaalbaarheid van het voorstel om de minimumpensioenen te verhogen naar 1.500 euro netto. Zij pleiten liever voor een hervorming van het pensioenstelsel en een sterkere band tussen werken, loon en pensioenuitkeringen.

De werkgeversorganisatie Voka is van mening dat de hierboven voorgestelde financiering alleen maar extra of hogere belastingen met zich meebrengt. Volgens Voka is het voorstel voor 1.500 euro sympathiek maar is het huidige stelsel nu al ‘onbetaalbaar’. De sociale zekerheid kijkt nu al aan tegen een gigantische put en die zal door de toenemende vergrijzing alleen maar groter worden als we geen maatregelen nemen, verkondigen de werkgevers.

Mààr Voka vergeet er wel bij te vertellen dat opeenvolgende besparingen door diverse regeringen de sociale zekerheid erg zwaar hebben aangetast. Het wordt dus hoog tijd dat minstens een deel van deze besparingen, die vooral of zelfs uitsluitend gedragen zijn door werknemers en door hen die moeten leven van een vervangingsinkomen (uitkering), ongedaan wordt gemaakt. Het is fundamenteel oneerlijk dat Voka hier nooit over spreekt. Dat is de mensen zand in de ogen strooien.

Voka houdt vast aan het liberale riedeltje dat België al de hoogste belastingdruk in Europa heeft, terwijl de grootste bedrijven en de meest vermogenden geen of bitter weinig belastingen betalen omdat zij zich kunnen laten adviseren en helpen door fiscale specialisten. Zoiets noem ik schuldig verzuim. De houding van Voka is hemeltergend en wraakroepend.

1.500 euro netto pensioen is géén droom maar nodig. Broodnodig. Voor mensen die op latere leeftijd in een woonzorgcentrum terecht komen is 1.500 euro zelfs niet genoeg om de kosten van hun verblijf te betalen. Misschien is 1.500 euro netto pensioen gewoon nog te weinig?