Tot de meest onzindelijke redeneringen en beoordelingen in onze cultuur behoren die over pedofilie. Een onderwerp waarover verhit gepraat en gescholden wordt, en slag geleverd. Maar een debat over de grond van de zaak?
Dat debat ontbreekt, en in het klimaat van hysterie waar we in leven, lijkt het ook onmogelijk. Zelfs voorzichtige kritische vragen kunnen niet of nauwelijks: ze worden tegengehouden, geneutraliseerd, gecensureerd. Pedofilie is bij uitstek het terrein van de doxa, het massieve, gebetonneerde vooroordeel. Als ik er hier over schrijf, is dat dus zoiets als het slopen van een bunker door er met mijn nagels in te krassen. (Wie bezorgt mij een boorhamer?)
Het vertrekpunt van deze kroniek: een graffito dat ik jaren geleden las in een aula van de Universiteit Antwerpen. Ik volgde een lezing over het zich altijd maar hervormende hoger onderwijs, en mijn blik viel op de rugleuning van het zitje voor mij. Daar stond in het hout gekrast: ‘Guido Gezelle, de Marc Dutroux van de Vlaamse literatuur!’ Ik was perplex, en mijn gedachten dwaalden af van de onderwijsproblemen naar de mooie gedichten die Gezelle richtte aan enkele van zijn leerlingen. “Gezelles Eros”, was dat niet de titel van een essay dat ik er ooit over las? Maar wat heeft die romantische relatie van Gezelle met zijn pupillen te maken met Dutroux, met ontvoering, opsluiting, verkrachting, moord… ?
Ik moest ook aan de Engelse geestelijke Lewis Carroll denken, de schrijver van ‘Alice in Wonderland’. En aan zijn relaties met jonge meisjes, die hij wist te bekoren met zijn spelletjes en zijn verhalen. Van die meisjes maakte hij graag foto’s, en soms waren dat naaktfoto’s, in alle eer en deugd. Vandaag zou hij vast in de problemen komen met dat soort interesses en bezigheden. Raar toch, dat die preuts geachte 19de eeuw op dit punt veel toleranter was dan onze liberaal geachte cultuur.
Haat die kan en haat die niet kan
Tijdens het voorbije jaar zag je in de media het tumult rond de ex van Dutroux, Michelle Martin, en haar verhuizing van de gevangenis naar het klooster van Malonne. Ik zag zowaar een betoger met een bordje: ‘Pendons les pédophiles!’ Een oproep tot haat en moord waar blijkbaar niet tegen opgetreden werd, terwijl een moslim als Fouad Belkacem rond dezelfde tijd door het gerecht veroordeeld werd voor het oproepen tot haat. Volgt de Belgische justitie in haar beleid nauwgezet de vooroordelen en afwijzingen van das Gesunde Volksempfinden?
Het graffito en het protestplakkaat waren voorbeelden van een amalgaam dat ingeburgerd is: pedofilie = verkrachting = geweldpleging = moorddadigheid (of neiging tot)? Pedofilie is geëvolueerd van een seksuele geaardheid naar een vorm van criminaliteit: je leest tegenwoordig de uitdrukking ‘pedofilie plegen’. Tegen deze verbale verloedering in moeten we de zaken weer uit elkaar trekken, denk ik, en het amalgaam tegengaan.
De Morgen en het Monster
Op 7 januari, las ik in De Morgen: “ ‘Monster van Asse’ vraagt vrijlating wegens ‘geen bewijs’”. Ik heb hier eerder al beschreven hoe De Morgen Marc V. uit Asse demoniseert, en hem zwartmaakt met suggesties, zonder dat er feiten aangehaald worden die het gebruik van de term monster kunnen rechtvaardigen.
En eens iemand het stigma pedo opgedrukt gekregen heeft, is hij of zij vrijgegeven voor karaktermoord. Zo schreef Steven Samyn in zijn commentaar in De Morgen (4 april 2012) dat Marc V. ‘uiterst geslepen’ te werk ging en dat hij zich ‘onaantastbaar’ waande, wat pure speculatie is, en ook niet ter zake doet. Maar een pedo is een boef, en alles wat hij doet moet dus gelezen worden als een uiting van een slecht karakter.
De Morgen (7 januari 2013) herhaalt nu ook de op geen enkele manier gemotiveerde beschuldiging van de moeder van een Braziliaanse jongen dat Marc V. ‘een monster’ zou zijn. Dat gaat terug op een kwalitatief minderwaardig stuk van Björn Maeckelbergh, die nu opnieuw schrijft: ‘De Morgen zocht en vond deze zomer nog slachtoffers van Marc V. in de Braziliaanse jungle.’ Dat is larie. DM (d.w.z. Maeckelbergh) vond welgeteld één zogenaamd slachtoffer, en deed daar niks zinnigs mee. (De dominante en hysterische moeder van de jongen blokkeerde blijkbaar elk serieus direct gesprek.)
Niveauloos
Over dat ‘monsterlijke’ nog dit: de jongen die DM gevonden heeft, was 13+ op het moment dat Marc V. hem ontmoette. De ‘age of consent’ in Brazilië is 14. (De journalist informeert niet of de leeftijd van de jongen bekend was of gevraagd werd, of die misschien gelogen heeft over zijn leeftijd, of er ouder uitzag dan hij was?) Hooguit een jaar later zouden dezelfde zaken dus geen probleem meer vormen, zou de ‘monsterlijkheid’ verdampt zijn. Het zou journalistiek dus veel correcter zijn gewoon te kijken of en hoe en waarom de wet overtreden werd, i.p.v. de interpretaties van de moeder klakkeloos over te nemen. De manier waarop DM hier te werk ging en nog gaat is stemmingmakerij, en je mist daarin elke kritische zin. Het omgekeerde van kwaliteitsjournalistiek.
Zie Eric Hulsens, Pedofilie in de komkommertijd
Foto: Lewis Carroll, ingekleurde foto van Beatrice Hatch, 7 jaar
