De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Pakistaanse professor Qalandar Memon over de overstromingen in Pakistan
Klimaat, Pakistan, Europese Assemblee voor Klilmaatgerechtigheid, Klimaatbetoging, Qalandar Memon -

Pakistaanse professor Qalandar Memon over de overstromingen in Pakistan

maandag 29 november 2010 11:37
Spread the love

 Qalandar Memon


Qalandar Memon is lector aan de Universiteit in Lahore.

Hij publiceert ook in het Engels in het Londense tijdschrift Monthly Revieuw.

Hij komt op voor de slachtoffers van de overstromingen in Pakistan.

Hij werd in het kader van de klimaatbetoging (28/11) en van de Europese Assemblee voor Klimaatgerechtigheid (27/11) naar België gevraagd door de beweging “Klimaat&Sociale Rechtvaardigheid”. Hier zijn verhaal.

De overstromingen in Pakistan zijn een gevolg van de klimaatontaarding. Maar de gevolgen van deze klimaatontaarding werden uitvergroot door de historische omstandigheden van het land en door de huidige politieke situatie.

Pakistan heeft 180 miljoen inwoners. 60 % van hen, 108 miljoen, leeft onder de armoedegrens. Zij werden de slachtoffers van de overstroming. Niet de elite, die minder dan 4 % van de bevolking is. Die elite, dat zijn ten eerste de feodale grootgrondbezitters. Zij kregen hun eigendomsrechten onder de Britse koloniale bezetting. 80% van de boeren is gewoon landloos. De elite dat is verder de militaire kaste. Sinds de onafhankelijkheid in 1947 wordt het land geregeerd door de militairen. In naam van strijd tegen de Taliban in buurland Afghanistan en onlangs ook tegen de Pakistaanse Taliban, krijgt het leger miljarden dollars toegestopt door de VSA. Je hebt dan dat deel van de burgerij dat sterk aanleunt bij de VSA en de militairen. En ook nog een meer nationale burgerij, die haar eigen belangen nastreeft.

De verdeling van het nationaal budget geeft goed weer waar de prioriteiten van de regering liggen: Slechts 2% gaat naar onderwijs. 10% gaat naar de diverse sociale sectoren tesamen. 30% gaat naar afbetaling van de buitenlandse schuld. 60% gaat naar het leger. En het leger krijgt daar tenminste nog 15 miljard dollar van de VSA bovenop!

De overstromingen maakten 20 miljoen slachtoffers. 10 miljoen van hen zijn nog steeds zonder woning. Eén vijfde van het land stond meer dan 2 maand lang onder water. 2 miljoen hectaren landbouwland werd vernietigd. Bruggen en gebouwen werden vernietigd in heel de streek, die je van reliëf kan vergelijken met de Europese Alpen. Verplaatsingen zijn niet meer mogelijk. 5,3 miljoen mensen zijn werkloos geworden.  Men spreekt van 2000 doden, maar dat is een onderschat cijfer. Men rekent niet de ontelbare vermisten. Men rekent hierin niet de onrechtstreekse doden door onderkoeling, ontbering en ziekte ten gevolge van de watersnood. Velen werden verrast door het plots opkomend water, kwamen in het water terecht of moesten in enkele minuten vluchten met achterlaten van alles. Velen van hen slapen nu nog steeds in open lucht.

Er zijn vijf verklaringen voor de vloedgolf die Pakistan nog nooit eerder zag.

Een eerste reden: De Indus-rivier ontspringt uit het smeltwater van de gletsjers in het Himalaya-gebergte. De Indus is de levensader van het land. Door de klimaatopwarming smelten de gletsjers abnormaal snel af en komt er meer water tegelijk naar beneden.

De tweede reden is half historisch: in de Britse tijd werden dwars op de Indusrivier kanalisaties gegraven ter bevloeiing van verder afgelegen gronden. Die bevloeiingskanalen zijn niet voorzien van afsluitkleppen, zodat het vloedwater zich snel een weg kon zoeken tot ver van de oorspronkelijke bedding. Maar bovenop doordat er in normale tijden minder water door de zomerbedding stroomt omwille van het aftappen van water voor de bevloeiing, wordt het meegedragen slib niet tot aan de zee gevoerd, maar zet zich af in die bedding, die steeds verder verhoogd, waardoor de afstroming nog meer gehinderd wordt. De regering heeft nooit gezocht naar opnieuw uitdiepen van de bedding.

Derde reden: de ontbossing! In het noorden op de flanken van het gebergte was 5,2% van het land met bossen bedekt. Uit winstbejag werden de meeste van deze bossen gekapt en het hout verkocht. De neerslag wordt niet meer opgevangen, stroomt sneller af en erodeert het land, waardoor nog meer slib in de Indus komt.

Vierde reden: in het Zuiden was de delta van de Indus-rivier begroeid met mangrove-wouden. Om dezelfde commerciële en industriële redenen werden ook deze bossen gekapt. Maar Mangrove-bossen remmen de opkomende vloed af die opkomt vanuit de Arabische zee en Indische oceaan. Nu laat tweemaal daags de vloed zich veel verder landinwaarts gelden. Daardoor wordt het afstomen van smeltwater en regenwater van hogerop belemmerd. Dat water zocht zich een weg zijwaarts via de bevloeiingskanalen.

Dan heb je ten vijfde en om te eindigen nog een duidelijke reden van klimaatontaarding: op één dag viel 200% van alle regen die normaal op één héél jaar valt. Kan je dat indenken?  (nota Wiebe: dit hing samen met de hitte en droogte in Rusland. Door een verandering van de straalstroom op grote hoogte in de atmosfeer, kreeg Pakistan de regen die normaal gezien in Europees Rusland diende neer te komen.)

De gevolgen van de vloedgolf werden dus verergerd door de nalatigheid van het elitaire bewind. De elite heeft daarna ook relatief weinig geholpen. Geldelijke hulp door de staat voor de slachtoffers bleef lokaal plakken door corruptie. Inzetten van het leger werd afgeremd door de VSA, die wilden dat die eerder verder zouden vechten tegen de Taliban.

Qalandar werkt met een coalitie van linkse organisaties aan noodhulp en heropbouw.

Ze haalden meer dan het equivalent van 300.000 euro op in de stad Lahore. Anecdote: zelfs de bedelaars die daar talrijk zijn gaven van hun bedelopbrengst!

Zij organiseren soepkeukens. En ja, er werken in die keukens ook mannen mee tussen de vele vrouwen.

Om uit de noodsituatie te geraken proberen ze nu de dorpsgemeenschappen her op te richten rond projecten van ecologische landbouw.

Professor Qalandar gaf hiermee op de Europese Assemblee een mooie illustratie hoe het klimaatprobleem een samenhang is tussen de historische opwarming wereldwijd die tot twee van de vijf redenen leidde en van de ongeoorloofde plundering van het land door buitenlandse en binnenlandse kapitalisten, die tot de drie andere redenen leidt. Hoe de gevolgen zwaar verergert worden door de nalatigheid van een ondemocratisch bewind, versterkt door de militaire inmenging van de VSA en de Nato. Het is tevens een mooie illustratie hoe het klimaatprobleem bijlange geen zuivere milieukwestie meer is, maar wel een belangenstrijd van het volk tegen het kapitalistische maatschappij.

Bron : Wiebe Eekman (

28 november 2010)

          Klimaat&Sociale Rechtvaardigheid

Luc Schrijvers is lid van de stuurgroep Klimaat&Sociale Rechtvaardigheid.

take down
the paywall
steun ons nu!