Wat is het PAS?

“Het Platform Allochtone Studenten ontstond in 2006 om een platform te bieden aan de allochtone en multiculturele studentenverenigingen. Er zijn heel wat verenigingen actief in de verschillende studentencentra waar allochtone studenten samen activiteiten organiseren. Dat gaat van feestjes over filmavonden en debatten tot schoolbezoeken aan secundaire scholen om allochtone leerlingen te informeren en te stimuleren om studies in het hoger onderwijs aan te vatten.”

“Veel van die verenigingen zijn zeer verschillend in stijl en aanpak, maar botsen toch op gelijkaardige problemen zoals een tekort aan financiële middelen om hun werking echt goed uit te bouwen. Het platform is er gekomen om ervaringen uit te wisselen en om gezamenlijk standpunt in te nemen in bepaalde belangrijke dossiers, zoals de financiering van ons onderwijs, en nu dus ook discriminatie en vooral de aanpak daarvan.”

Kampt ook het hoger onderwijs met discriminatie?
 
“Discriminatie komt zeker voor in het hoger onderwijs. Maar dat wordt vaak ontkend. Veel beleidsmakers denken dat de universiteiten en hogescholen op één af en andere manier gevrijwaard blijven van dat maatschappelijke fenomeen. Studenten die botsen op discriminatie krijgen vaak te horen dat ze zich niet moeten aanstellen, dat Belgische of Vlaamse studenten soms ook denken dat ze onterecht slechte punten krijgen. Sterker nog, soms krijgen ze vlakaf te horen dat ze zich maar positiever moeten opstellen en zich een beetje moeten aanpassen.”

“Een veel voorkomend probleem is – hoe kan het ook anders – de hoofddoek. Er zijn weliswaar nog geen instellingen die een probleem maken van de hoofddoek in de les, maar stages zijn wel een groot probleem. Probeer maar een stageplaats te vinden, in het onderwijs, in de privé-sector of elders.”

Maar dat kan u de universiteiten en de hogescholen toch niet kwalijk nemen?

“De meeste instellingen maken zich er wel heel gemakkelijk van af. De studenten moeten maar zelf op stap om iets te vinden en als ze niets vinden is dat pech voor hen. Pas op, dit is zeker geen verwijt naar de personeelsleden. Velen van hen doen echt wel hun best, maar de instellingen zelf en de overheid moeten hun verantwoordelijkheid nemen en niet toelaten dat studenten gediscrimineerd worden. Studenten weigeren om ongefundeerde redenen, dat kan echt niet door de beugel.”

Een ander probleem dat u aanklaagt is de beledigende uitspraken.

“We krijgen nogal wat klachten binnen van studenten die in de les aangesproken worden door proffen en docenten. Het begint met kleine dingen, studenten die hier geboren zijn en naar school zijn geweest, maar die te horen krijgen dat ze ‘toch wel al goed Nederlands spreken’. Dat is geen discriminatie, dat is geen belediging an sich maar het kwetst toch. Dat maakt dat studenten zich niet op hun gemak voelen in de les. En daar begint het natuurlijk. Maar pas op, er zijn ook docenten die ronduit racistische uitspraken doen, die tijdens lessen over criminaliteit beginnen spreken met een ‘allochtoon accent’: “ikke nie gedaan, jij racist, ikke nie gepikt”. Dat is toch onvoorstelbaar! Dergelijke typen kunnen ongestoord verder les geven zonder dat de universitaire overheid daar iets aan doet.”

“Maar het probleem blijft uiteraard niet beperkt tot de hogeschool of de universiteit zelf. Uiteraard zijn er ook studenten die racistisch zijn. Dat wordt zeer vaak onderschat. Er leeft vaak een naïeve veronderstelling dat hooggeschoolden op één of andere miraculeuze manier immuun zouden zijn voor racisme. Er zitten racisten op onze schoolbanken. Sommige zijn zeer openlijk racistisch, zoals skinheads en neonazi’s, maar anderen meer subtiel. Ik zit bijvoorbeeld regelmatig alleen in de les omdat niemand naast mij komt zitten. En geef toe, zo boosaardig of terroristisch zie ik er toch niet uit?” (lacht)

“Maar je hebt ook de andere aspecten van het studentenleven. Nogal wat cafés hanteren een op zijn zachtst gezegd restrictief toegangsbeleid. Probeer maar eens als allochtoon in één van de cafés op de Oude Markt in Leuven te gaan dansen. Vaak geraak je er niet eens binnen. De zoektocht naar een kot is nog zo’n probleem.”

U kaart problemen aan, maar heeft u ook oplossingen?

“We willen zeker geen klaagsessie organiseren. Maar we willen wel voor eens en voor altijd duidelijk maken dat problemen niet ontkend of geminimaliseerd mogen worden. Onze oplossingen staan in het Witboek Diversiteit. Daarin doen we voorstellen aan het beleid, aan de overheid en aan de hogescholen en universiteit om daadwerkelijk werk te maken van een reëel diversiteitsbeleid. Dat ze er werk van maken om directe en indirecte, bewuste en onbewuste discriminaties te bestrijden en te voorkomen. Zo stellen wij dat er dringend een duidelijke klachteninstantie moet komen.”

“We hebben ook voorstellen om de diversiteit in het hoger onderwijs te promoten. We willen dat diversiteit effectief deel gaat uitmaken van de ‘kwaliteitszorg’ in de instellingen. Dat visitatiecommissies, die de opleidingen beoordelen, ook rekening houden met diversiteit. Dat instellingen verplicht worden om meer cijfers en feiten te geven en aan te geven wat ze allemaal doen om de diversiteit te verhogen. We willen ook meer diversiteit zien in de curricula van de opleidingen. Dat lessen filosofie ook aandacht besteden aan niet-westerse filosofie. We stellen ook een aangepaste academische kalender voor. Nu moeten studenten tijdens belangrijke religieuze feesten gewoon naar de les gaan. Soms moeten ze dan zelfs examen doen in plaats van thuis feest te vieren met hun familie. Je ziet, we hebben zeer veel voostellen. Hopelijk doen de overheden er iets mee.”