Regeringen overwegen om voor andere humanitaire crises bestemde hulpfondsen aan te spreken om de kosten van de Oekraïense steun te betalen

Oxfam vreest dat sommige donorregeringen nu al hulpbudgetten verschuiven om de Oekraïense hulp en de opvang van bijna 3 miljoen vluchtelingen, te betalen. Oxfam dringt er bij donoren op aan om met nieuwe middelen in de behoeften van Oekraïne te voorzien.

Te midden van de gulle publieke steunbetuigingen in Europa en daarbuiten, verwelkomt Oxfam de toezegging van Spanje en Frankrijk om nieuw geld te zullen vrijmaken voor steun aan Oekraïne. Oxfam hoopt dat het officiële hulpinstrument “A better world” van Ierland niet zal worden aangepast door de extra hulp aan Oekraïne.

Italië zei dat het een groot deel (92 miljoen euro) maar niet alle 110 miljoen euro zal terugbetalen die het uit zijn huidige steunbegroting voor Oekraïne heeft gehaald. Het Verenigd Koninkrijk heeft 25 miljoen pond bijgedragen aan een oproep – de grootste donatie ooit – en een regeling opgezet om gezinnen die vrijwillig Oekraïense vluchtelingen huisvesten, terug te betalen.

Zweden heeft intussen nieuwe middelen voor Oekraïne uitgetrokken, maar er wordt gevreesd dat dat hulpbudget zal worden ‘aangepast’ om dit te dekken. De Noordse donoren hebben 300 miljoen euro voor Oekraïne toegezegd – het grootste deel daarvan door Noorwegen – maar als dit bedrag niet wordt aangevuld, zal dit bijna 40% van hun gecombineerde budget voor humanitaire hulp opeisen en leiden tot grote bezuinigingen elders.

De regering van Burkino Faso te horen heeft gekregen dat haar ontwikkelingshulp met 70% verlaagd zal worden, terwijl andere landen in West-Afrika vergelijkbaar nieuws krijgen.

Denemarken bevestigt dat de steun wel degelijk uit zijn bestaande steunbegroting zal komen, waarbij de minister voor ontwikkelingssamenwerking waarschuwt voor “een aantal moeilijke keuzes en herprioritisering” – waarschijnlijk het uitstellen of schrappen van programma’s ter ondersteuning van andere crisismaatregelen.

Ook de VS hebben onlangs meer dan 4 miljard dollar uitgetrokken voor humanitaire noodhulp aan Oekraïne, maar hebben geen verhoging doorgevoerd in hun bredere hulpbegroting. De Amerikaanse regering heeft ook volledig afgezien van aanvullende financiering voor de wereldwijde COVID-respons.

Oxfam weet bijvoorbeeld dat de EU haar humanitaire financiering voor Oost-Timor meer dan gehalveerd heeft, en dat de regering van Burkino Faso te horen heeft gekregen dat haar ontwikkelingshulp met 70% verlaagd zal worden, terwijl andere landen in West-Afrika vergelijkbaar nieuws krijgen.

Europa heeft een gevlekte staat van dienst. In 2015 – toen slechts de helft van het aantal vluchtelingen uit Syrië en andere crises Europa bereikte – gaven de donorlanden gemiddeld 11% (of 15,4 miljard dollar) van hun hulpbudget uit om deze vluchtelingen op te vangen.

In die tijd betaalden Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje de kosten van de opvang van vluchtelingen niet onmiddellijk uit hun ontwikkelingsbegroting, terwijl Nederland, Noorwegen en Zweden dat wel deden. Het Verenigd Koninkrijk gebruikte een mix van de twee benaderingen.

België

“We moeten voorkomen dat hetzelfde opnieuw gebeurt, waarbij rijke landen hun hulpbudgetten in feite aan zichzelf uitgeven en zo hun eigen grootste hulpontvangers worden”, aldus Gabriela Bucher, directeur van Oxfam International.

Op dezelfde manier vraagt Oxfam België de Belgische regering haar reeds toegekende hulpbudgetten niet te gebruiken voor opvang van vluchtelingen uit Oekraïne in België, maar dat de financiering voor de opvang van vluchtelingen in België wel degelijk bijkomende, nieuwe middelen betreft.

Gabriela Bucher merkte op dat tot nu toe slechts 3% van de middelen voor de humanitaire oproep van de VN voor 2022 is gegeven aan de wijdverspreide honger die nu in Ethiopië, Somalië en Zuid-Soedan heerst.

In plaats van te snijden in de levenslijnen naar andere crises, moeten wij creatief worden.

“De mensen in Jemen en Syrië, al die miljoenen mensen in Oost- en West-Afrika die nu wanhopig honger lijden, degenen die nog steeds in kampen in Bangladesh en daarbuiten zitten, degenen die het hardst worden getroffen door COVID en klimaatverandering – zij mogen niet worden gestraft en de prijs moeten betalen voor onze zorgplicht jegens de mensen in Oekraïne”.

“Wij begrijpen dat de hulpbudgetten van de regeringen beperkt zijn en dat zij moeilijke keuzes moeten maken, maar in plaats van te snijden in de levenslijnen naar andere crises, moeten wij creatief worden. We horen nu elke dag dat superjachten en landhuizen in beslag worden genomen.

Elke dag worden miljardairs van alle nationaliteiten obsceen rijker door speculatie, belastingontduiking en torenhoge bedrijfswinsten. Nadat we triljoenen hebben uitgegeven om hun economieën te redden van de gevolgen van Covid-19, verwerpen we elke bewering dat het helpen van een Oekraïense vluchteling of een hongerige Somalische boer een keuze is”, zei Bucher.

“Enkele donorlanden tonen al het goede voorbeeld. De ene solidariteit sluit de andere niet uit, terwijl moeten we onze inspanningen verdubbelen om conflicten en klimaatverandering een halt toe te roepen. We hebben een nieuw wereldwijd voedselsysteem nodig, met goede banen en onderwijs, om te voorkomen dat mensen überhaupt moeten vluchten”, zei ze.