De G-20 is een regelmatige bijeenkomst van de Ministers van Financiën van 19 landen en de Europese Unie sinds 1999. Het zijn Zuid-Afrika, VS, Canada, Mexico, Brazilië, Argentinië, China, Japan, Zuid-Korea, India, Indonesië, Rusland, Turkije, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië, Saoedi-Arabië, Australië en de Europese Unie. Sinds 2008 komen ook de staatshoofden regelmatig samen (nvdr).
Volgens de Wereldbank moet worden vastgesteld dat de economische groei niet altijd de armste mensen ten goede is gekomen en dat de rijkdom internationaal steeds meer bij de 1% rijkste mensen terechtkomt. De ongelijkheid verminderen is niet alleen een ideaal, maar ook een realistische keuze. Het houdt op economisch vlak steek, want inkomensongelijkheid vertraagt de groei.
Ongelijkheid schaadt de gezondheid
In het boek ‘The spirit level. Why equality is better for everyone’ van Richard Wilkinson en Kate Pickett wordt aangegeven waarom gelijke samenlevingen beter zijn.
In de eerste plaats is dat zo omdat in een land waar de ongelijkheid groeit, ook de sociale mobiliteit daalt. Zo stellen zij samen met de Amerikaanse econoom Joseph Stiglitz dat de ‘American Dream’ niet bestaat, omdat er in Amerika veel minder sociale mobiliteit is dan in pakweg Zweden.
Ten tweede is dat zo omdat ongelijkheid leidt tot meer criminaliteit, meer geïnterneerden, meer tienerzwangerschappen, meer obesitas, slechtere schoolresultaten en meer drugsgebruik. Hierbij sluit de stelling aan van Jan-Emmanuel De Neve, professor aan de Londen School of Economics (LSE), dat kinderen die gelukkig zijn, meer kans hebben om later rijk te worden.
Volgens de Amerikaanse econoom Greg Duncan in zijn paper ‘The Importance of Early Childhood Poverty’, leidt kinderarmoede tot lagere lonen en langere werktijden op latere leeftijd. De WHO gaat in haar rapport ‘Action on the Social Determinants of Health’ nog dieper in op deze materie. Daarin stellen ze voorop dat armoede de gezondheid schaadt.
Eerder haalden Wilkinson en Pickett dit al aan voor obesitas, maar volgens de WHO is er ook een causaal verband tussen armoede en ziekte, handicaps en vroegtijdig sterven door kanker, kransslagaderaandoeningen, ongevallen en zelfmoord. Ook zorgt armoede voor miskramen, een lager geboortegewicht en een slechte mentale ontwikkeling van het kind.
De overheid moet ingrijpen
Als je Brazilië met Zuid-Afrika ( twee landen met ongeveer het zelfde groeipercentage) vergelijkt, dan zie je het belang van de rol van de overheid in de reductie van armoede en ongelijkheid.
Er moeten volgens Oxfam dus vijf beleidsmaatregelen op nationaal niveau getroffen worden om de ongelijkheid aan te pakken: herverdeling, universele toegang tot gezondheidszorg en onderwijs, progressief belastingsstelstel, een gelijke-kansenbeleid, o.a. voor vrouwen, en een herverdeling van de landbouwgronden.
In België wordt er bij de partijen PS en SP.A gewezen op het belang van coöperatieven en mutualiteiten om de ongelijkheid terug te dringen. Dit zou niet alleen goed zijn voor België om er weer bovenop te komen, maar in vele ontwikkelingslanden lijkt dit ook een succesformule te zijn, volgens PS-voorzitter Paul Magnette.
Tegenwoordig zijn het de landen van Zuid-Amerika die inzetten op de bestrijding van de ongelijkheid. Zo daalde de Gini-coëfficiënt (de maatstaf van inkomensongelijkheid) van 0,446 naar 0,401 in Uruguay tussen 2006 en 2011. In Brazilië zijn er tussen 1999 en 2009 12 miljoen mensen uit de armoede (dit is een inkomen kleiner dan 1 euro per dag) gehaald. Als Brazilië zo verder doet, zal het binnen tien jaar de armoede met 80% verminderd hebben.
