Mevrouw Durga Rajak, mede-eigenaar van Mailadai Hans ko Choila, een populair eetcafé in Kathmandu, moet weer leren werken met een oud fornuis. Deze keer gebruikt ze diesel in plaats van kerosine. Een riskante onderneming, erkent ze. “Er is altijd explosiegevaar. Ik moet het vuur niet te snel of te hoog opstoken.”

Door de brandstofcrisis is kookgas en kerosine echter moeilijk verkrijgbaar. Rajak wil het eetcafé toch graag draaiende houden. Voor veel inwoners van de stad is het inmiddels een uitdaging geworden om het dagelijks eten te koken, want het brandstoftekort gaat nu al zijn derde maand in.

De tekorten begonnen nadat Nepal in oktober 2015 zijn nieuwe grondwet had aangenomen. Op de dag van de goedkeuring door het parlement, braken protesten uit in Madhes, een regio die grenst aan India en waar 52 procent van de Nepalese bevolking woont. De Madhesi, een bevolkingsgroep die etnisch, taalkundig en cultureel dichter bij India staat, zijn niet tevreden met de nieuwe grondwet.

Een nieuwe grondwet

Mohan Kumar Singh, journalist bij de overheidszender Nepal Television en voorzitter van de Madhesi Journalistenvereniging, somt een aantal bezwaren op tegen de grondwet. “We hadden autonomie gevraagd voor Madhes, voor alle 21 districten die tot het gebied behoren. De nieuwe grondwet belooft echter alleen een provincie met slechts acht districten. We hadden gevraagd om overheidsbanen in verhouding tot ons bevolkingsaantal, maar dat is niet geregeld in de grondwet. Er staat ook in dat mensen die niet van Nepalese afkomst zijn, niet bij de overheid kunnen werken.”

Bij het begin van de protesten verbrandden activisten van politieke partijen uit Madhes kopieën van de grondwet. Ze eisten onmiddellijke aanpassingen van de wet en gingen in staking. Dat had tot gevolg dat ook de aanvoerroute van brandstof via de Indiaas-Nepalese grens werd geblokkeerd.

Hoewel Nepal meer aanvoerroutes heeft langs de ruim 1.200 kilometer lange grens met India, is de grensovergang Nepal-Birganj, 90 kilometer ten zuiden van Kathmandu, de belangrijkste. Via deze grensovergang importeert de hoofdstad zijn voorraden, waaronder olie, diesel, gas en medicijnen.

De acties zijn al bezig sinds half september 2015. Momenteel zitten de meeste tankstations en de navulstations voor gas en kerosine zonder voorraad. De tekorten hebben enerzijds geleid tot een bloeiende zwarte markt. Anderzijds hebben ze bijgedragen tot de ellende van duizenden mensen die nog niet hersteld zijn van de schade van de aardbeving in juni. Bij die ramp kwamen bijna 8.900 mensen om. Een half miljoen mensen raakte dakloos.

Nefaste rol India

De armste en kwetsbaarste Nepalezen worden door deze blokkade het hardst geraakt. In Kathmandu zijn bijna geen etenskarretjes meer te zien als gevolg van de brandstoftekorten. Ook taxichauffeurs kunnen hun werk niet meer doen. Taxichauffeur Chandra Bahadur zegt dat hij al eens een dag in de rij heeft gestaan om te kunnen tanken. “En soms krijg je helemaal geen brandstof.

Het toerisme is na de aardbeving sterk verminderd. Toeristen die nu komen, willen niet meer rondreizen uit angst dat ze ergens vast komen te zitten”, zegt Bahadur op het vliegveld, waar hij wacht op een vlucht naar New Delhi. Daar hoopt hij nieuw werk te vinden.

Nepalezen zijn boos op India vanwege deze problemen. Zowel de bevolking als de regering wijzen naar India, omdat dat land opdracht gegeven zou hebben tot de blokkade. De Indiase grensbewaking zou transporten tegenhouden. India steunt de oproep van de Madhesi om de grondwet aan te passen.

India ontkent zelf elke rol in de economische blokkade. Volgens Vikas Swaroop, woordvoerder van het Indiase ministerie van buitenlandse zaken, heeft India er niets mee te maken. “Nepal kampt met politieke kwesties. Dat zijn interne Nepalese zaken en de Nepalese leiders moeten die oplossen via dialoog met de betrokken partijen”.

De Madhesi denken echter dat een oplossing onmogelijk is zonder Indiase interventie. “De regering van eerste minister Modi begrijpt ons”, zegt Mohan Singh, een van de leden van de delegatie uit Madhes die op 21 december 2015 naar India vertrekt om formele interventie te vragen van New Delhi. “Er kan alleen een oplossing komen als India als mediater optreedt.”

Met de koude winterdagen voor de deur, bereiden de Nepalezen zich voor op moeilijke tijden. Maya Rai, een jonge moeder, heeft zojuist bij een overheidsdepot 10 kilo hout gehaald voor 150 roepies (1,3 euro – één Nepalees heeft per dag 100 roepies nodig om te overleven). “Ik hoop dat ik mijn kinderen warm eten en een bad kan geven”, zegt ze.

Bron: Earthquake Survivors Struggle Amid Fuel Shortages due to Protests