Maak de vergelijking van Dexia en Fortis vandaag met het vroegere Gemeentekrediet, Bacob of ASLK. Financieel waren die laatste lang niet verlieslatend maar vooral, hun maatschappelijke winst was veel hoger.
Iedereen zonder onderscheid kon er bij terecht, en de mensen konden ze eigenlijk veel meer vertrouwen want hun bankiers waren veel minder opgejaagd om op hun kap winst te maken. Ze waren ook veel meer tevreden over hun dienstverlening. En de werknemers hadden veel minder te klagen over hun werkomstandigheden.
Zulke banken stonden niet op de beurs en konden dus ook geen slachtoffer worden van speculatie in crisistijden. Meer zelfs, die banken waren van ons en het zou dus veel makkelijker zijn om hen te beletten de stommiteiten uit te halen van de managers van vandaag.
Het zou ook veel makkelijker zijn om hen te verbieden te investeren in wapenhandel of milieuvernietigende activiteiten en dus gerust te zijn over de financiële producten die ze ons aanbieden.
En we zouden als samenleving een stevige hefboom hebben om onze economie, onze huizen, onze publieke dienstverlening, onze energievoorziening enzovoort op het noodzakelijke sociale en ecologische spoor te krijgen. Eén voorbeeld: het ombouwen van onze huizen naar lage energiewoningen is de grootste en makkelijkste winst die we kunnen boeken tegen de klimaatverandering. Dat creëert massaal veel werk, bedrijvigheid en inkomen en helpt ons aan een beter leven. Zo keren we samen de crisis… als we banken – en politici – hebben die zich daarop concentreren.
Bent u er als werknemer niet meteen gerust in? Begrijpelijk in deze tijden. Bedenk wel hoeveel ongerustheid en ontevredenheid u zult blijven ervaren met de huidige privé grootbanken. Bedenk ook dat het beter is om meer dan één goed werkende overheidsbank en/of coöperatieve bank in de markt te hebben. We moeten zeker niet alles samen klutsen in een onbeheersbare mastodont die winst zoekt in personeelsvermindering in plaats van echte dienstverbetering. En, jawel, we moeten ook strikte regels maken om een nefaste politisering van onze nieuwe overheidsbanken onmogelijk te maken.
Oh, ik weet wel dat velen overheidsbanken en coöperatieve banken zelfs nu nog een onhaalbare droom zullen noemen. Die houding is zowel naïef als passief. Het is meest realistisch om nu meteen te kiezen voor deze verstandige en dynamische aanpak van de financiële crisis. Zo wekken we opnieuw vertrouwen bij de bevolking, de werknemers en bij al wie onderneemt en welvaart wil creëren. Zo krijgen we opnieuw banken die ons niet in crises storten en bankmedewerkers die met plezier hun job doen omdat ze de samenleving vooruithelpen.
Dirk Barrez is onder andere auteur van ‘Van eiland tot wereld. Appèl voor een menselijke samenleving’ (zie hiernaast)
