Kers op de taart is het boek dat Vlaanderens invloedrijkste politicus wijdt aan het onderwerp. Bart De Wever hekelt de invloed van mensen die de kracht van verandering in de praktijk willen omzetten. In zijn nieuwe werk ‘Over woke’ waarschuwt de Antwerpse burgemeester: “Woke dreigt de samenleving aan de rand van een burgeroorlog te brengen” (De Standaard, 4 maart). Aan hyperbolen geen gebrek, zo blijkt.

Het doet de vraag rijzen: wie of wat is woke eigenlijk? Zijn het grote middenveldorganisaties met dito middelen, machtige partijvoorzitters, VBO topmensen, vakbondsbonzen, captains of industry, …? Als woke zo groot is en zoveel invloed heeft dat het ons tot een burgeroorlog zou kunnen brengen, dan dienen de voorstanders van woke toch wel heel erg invloedrijke figuren te zijn, met veel macht en middelen. Wie zijn ze dan? In welke functies bevinden ze zich? Het antwoord blijven de critici van woke schuldig. Verwarring troef ook, want volgens Tom Van Grieken is Bart De Wever woke en volgens die laatste is de Vrije Universiteit Brussel woke. Boma wijst naar de VRT en volgens Aalsters burgemeester D’haese is seksueel overschrijdend gedrag aanklagen onderdeel van een woke-discours (HLN, 17 februari).

Status quo uitdagen

Kan het zijn dat woke slechts een kleine beweging van mensen is dat de status quo uitdaagt, en een platform opeist om op te komen voor rechten van minderheden? Net zoals de talloze emancipatiestrijden die hen voorgingen dat hebben gedaan. De critici van woke hebben waarschijnlijk evenzeer voor rechten moeten vechten of plukken tenminste de vruchten van een strijd uit het verleden. Die strijd was waarschijnlijk hard, schopte de toenmalige gevestigde orde tegen de schenen en kon destijds rekenen op doembeelden en hyperbolen van de invloedrijkste politici en BV’s.

De critici van woke hebben waarschijnlijk evenzeer voor rechten moeten vechten

Want denkt er iemand echt dat Leuven Vlaams, de strijd voor het vrouwenstemrecht, de ontvoogdingsstrijd, het homohuwelijk, betaald ziekteverlof, het recht op abortus, … theekransjes waren met vegan gebak? Zo neen, als emancipatiestrijden een inherent onderdeel zijn van een gezonde democratie, als de wokies van vroeger ons een meer inclusieve en solidaire samenleving hebben gebracht, kan het dan zijn dat de wokies van vandaag ons een blauwdruk van een meer rechtvaardige samenleving bieden?

Wie wordt er eigenlijk gecancelled?

Of dient de kritiek op woke vandaag als bliksemafleider? Want hoe meer we de kranten en onze feed vullen met het spook van woke hoe minder we het hebben over een drugsoorlog in Antwerpen, de impasse van de Vlaamse regering, de torenhoge energiefacturen, de perikelen in het onderwijs, vrouwen die moeten thuisblijven omdat de crèche sluit, de besparingen in de zorg, de malaise in de openbare sector… Door op een anderhalf jaar van de verkiezingen doembeelden op te hangen en angst voor verandering te verkopen hopen De Wever en de zijnen de aandacht af te leiden van een ronduit falend beleid. Zoiets heet framing en aan de commotie over woke te zien, slaagt die framing wonderwel.

Hoe meer we de kranten en onze feed vullen met het spook van woke hoe minder we het hebben over een drugsoorlog in Antwerpen

Laat ons eerlijk zijn. Wie wordt er eigenlijk gecanceld? Wie van de critici van woke heeft niet meer het platform dat zij/hij/hen voorheen hadden: Barones Mia Doornaert, Hoogleraar Rik Torfs, Ondervoorzitter van het Vlaams Parlement Filip Dewinter, oud-Senator Margriet Hermans, oud-Parlementslid Dries van Langenhove… ? Het is thans de cultuursector in Vlaanderen en specifiek die in Antwerpen die hun subsidies teruggedraaid of afgenomen zien. Het zijn de verenigingen die mensen met niet-Vlaamse roots samenbrengen die in hun voortbestaan bedreigd worden. Het zijn instellingen die slachtoffers van racisme verdedigen die uitgerangeerd worden.

In deze belangenstrijd is het duidelijk wie aan het kortste eind trekt en dat zijn niet de mensen met de meeste macht en middelen. Wel integendeel. Waarom staat er eigenlijk niemand van deze opiniemakers en beleidslieden aan de kant van mensen waarvan onderzoek al decennia aangeeft dat ze structureel meer obstakels dienen te overwinnen om volstrekt arbitraire redenen?

Leren omgaan met tegenstellingen

Willen we voorbij een ‘wij-zij’ denken geraken? Dan is het tijd om te leren omgaan met spanningen en tegenstellingen. Tijd ook om opnieuw te leren dat binnen een democratie altijd een ideologische strijd en belangenstrijd zal gevoerd worden en dat daarbij altijd machtsverschillen zullen aanwezig zijn. Hoe minder dat men in een samenleving in staat is om de grondrechten van minderheidsgroepen te respecteren en te verzekeren, of om tot aanvaardbare en leefbare compromissen te komen, hoe meer we te maken zullen krijgen met een vlijmscherpe maatschappelijke strijd en zelfs met gevaarlijke polarisering.

Wie wordt hier beter van? Wie ondervindt nadeel hiervan? Wie heeft macht en middelen in deze polemiek? Heb jij macht en hoe gebruik jij die macht?

Willen we die toxische polarisering tegengaan zonder een legitieme emancipatiestrijd onderuit te halen? Dan doen we dat best door gevoelens van minderheden serieus te nemen en hun aanspraken op basisrechten ter harte te nemen. Klagen mensen over woke? Stel hen de eeuwig belangrijke vragen: Wie wordt hier beter van? Wie ondervindt nadeel hiervan? Wie heeft macht en middelen in deze polemiek? Heb jij macht en hoe gebruik jij die macht?

Aan de slag

Wil jij (en je vereniging) op basis van jouw ervaringen aan de slag gaan met polarisering? Ben je zelf erg gedreven maar weet je niet hoe je met een maatschappelijk probleem als polarisering moet omgaan? Wil je verkennen wat jouw positie in polarisering is? Wil je vaardigheden en tools om polarisering in je omgeving aan te pakken? Dan heeft Motief vzw een uitgebreid aanbod voor je: gaande van een vorming van één avond tot vormingsdagen of vormingsreeksen. We vertrekken daarbij altijd van jouw noden en ervaringen, we werken interactief, in een proces dat door de (deelnemers)groep gedragen is. Aarzel niet om ons te contacteren, want met een verhit dominant discours over polarisering en een extreemrechtse partij die in de peilingen 25% van de stemmen haalt hebben we geen tijd te verliezen.