Afgelopen weekend begaf ik me naar Antwerpen.   Een sneeuwballetje gooien tegen de toenemende repressie via het systeem van de gas-boetes vond ik een goeie reden om nog eens een bezoek aan ” ‘t stad ” te brengen.  Maar ik wou ook nog eens een kijkje gaan nemen bij de dappere occupiers die nog wekelijks een plein bezetten in weer en wind.    En ik was ook wel benieuwd of er al veel van de kracht van de verandering te merken was sinds de nieuwe coalitie op het schoon verdiep.  Resultaat: een leuke namiddag met een aantal leuke confrontaties met gezagdragers.

Ik was er ook bij tijdens de eerste Occupy actie, toen nog op het Groenplein.    Sinds de lokale kerstmarkt daar is doorgetrokken is het actieterrein noodgedwongen verlegd naar het Astridplein aan het centrale station.    Sinds het begin van de acties hebben de geweldloze actievoerders de nodige repressie over zich heen gekregen met de nodige administratieve administraties, GAS-boetes en het soms gewelddadige optreden van de politie.      De laatste tijd is dat geminderd, deels omdat de organisatie zich heeft geschikt naar de grillen van de lokale overheid die – net zoals elders – voor samenkomsten en militante acties een voorafgaande toestemming vraagt.    Iets wat in strijd is met de universele rechten van de mens die het recht op vreedzame samenscholingen en het recht op vrije meningsuiting zou moeten garanderen.

Wat me meteen opviel eens aangekomen waren 2 verbodsbordjes.    Eentje dat duidelijk probeert te maken dat het verboden is alcohol te consumeren op het plein, tenzij u dat doet op een te duur terras of in een te duur café.     Een maatregel die vooral commerciële drijfveren doet uitschijnen in plaats van een algemeen belang van openbare orde ( wat dat ook mogen betekenen).

Daarnaast ook een bordje dat aanmaant om fietsen enkel te stallen op de daartoe voorziene plaatsen.   Wat me daarbij opviel is was de bijhorende propaganda die het vooral heeft over de mogelijke overlast die dat met zich meebrengt voor de openbare orde ( het hinderen van de reinigingsdiensten).    Geen woord over de positieve effecten van het gebruik van de fiets in de stad en de voordelen die het met zich meebrengt voor de luchtkwaliteit bijvoorbeeld.   Voor een stad waar ze met een mobiliteitsprobleem worstelen zou je verwachten dat ze toch een beetje positiever uit de hoek zouden komen naar fietsers toe.

Soit, terug naar de occupy actie.     De actievoerders in Antwerpen zijn vooral actief rond het thema van armoede.      Via voedselbedeling van zowel bereid voedsel (soep, spaghetti, gebak, …) als niet-verkochte voedseloverschotten zorgen ze voor een concreet resultaat.   Ik heb verschillende daklozen gezien die zich verwarmden en voedden met een warme maaltijd en die met een zak vol brood weer verder trokken.     Daarnaast zijn er ook nog tal van andere soortgelijke initiatieven elders in de stad: volkskeukens, doorgeefwinkels.   Het moge duidelijk zijn dat ook Antwerpen te maken heeft met (toenemende) armoede.

Andere wekelijks terugkerende activiteiten van Occupy Antwerp zijn een muurkrant, de 99% foto-sessies en muziek en dans.  

De muurkrant is er om artikels en berichten die de traditionele media niet halen omdat ze de vinger op de wonde leggen een plaats te geven.    Naast het armoede thema viel hier vooral het energievraagstuk op.   Niet geheel onlogisch met een (verouderde en gevaarlijke) kerncentrale in de rand van de stad.      Ook het mobiliteitsdebat blijft in Antwerpen de gemoederen beroeren

Fotografe Martine was ook aanwezig om verder te werken aan haar project “People with signs”.  Tijdens de 99% fotosessies fotografeert ze occupiers en passanten met hun zelf gemaakt bordje met daarop een slogan of spreuk.   Nadat ik een foto van de foto trok en haar werk bewonderde spoorde ze omstanders – mezelf incluis – om zelf ook een bordje te maken en te poseren voor de foto.    Hoewel ik me normaal beter op m’n gemak voel aan de andere kant van de camera, ging ik toch met plezier op haar vraag in.   Ik ben -als fotograaf- namelijk wel gecharmeerd door het project en wou er dus graag deel van uitmaken.  Ik had op de trein naar Antwerpen ook al stiekem een beetje nagedacht over wat ik op mijn bordje zou schrijven.    De keuze was dan ook rap gemaakt.

Tot slot werd er ook een volksvergadering gehouden.     Er werden een aantal nieuwtjes verteld, nieuwe acties voorgesteld ( zoals bijvoorbeeld een onbemande doorgeefwinkel in de openbare ruimte naar voorbeeld van project in Gent en Vorst ).    Ook werden er een aantal acties en debatten vermeld, zoals bijvoorbeeld maandagavond 28 januari aan de gemeenteraad in het stadhuis (zie evenement op facebook).   Daar mobiliseren verschillende armoede-organisaties om duidelijk te maken dat armoede bestrijding één van de prioriteiten zou moeten zijn van het nieuwe stadsbestuur.

Ook het burgerlijk ongehoorzame sneeuwballengevecht werd aangehaald en uitvoerig besproken.    Een aanwezige vakbondsmiltitant vertelde dat hij even daarvoor aangesproken was door agenten in burger die polsten of de occupiers ook sneeuwballen gingen gooien.    Het was duidelijk hun bedoeling om hun aanwezigheid en alertheid kenbaar te maken, met nog een snuifje intimidatie erboven.

Het was niet echt duidelijk of ze het sneeuwballengevecht zouden toelaten.   Er werd dan ook gediscussieerd over het al dan niet gooien met sneeuwballen en op welke manier.   Hier en daar was er ongerustheid over de mogelijke financiële gevolgen van een gas-boete.   Toch was het snel duidelijk dat de overgrote meerderheid van de aanwezigen een statement wilde maken tegen de tendens van repressie van allerlei zogezegde overlast.  

Zogezegd zo gedaan.   Ik vertrok met een eerste klein groepje richting stadspark.   Onderweg raakte ik wat achterop omdat ik me amuseerde met wat op vers besneeuwde auto’s te tekenen.    Ik werd hierover aangesproken door wat later bleek een agent in burger te zijn.   Hij vroeg me of dat dat mijn auto was.  Toen ik nee antwoordde snauwde hij dat ik daar dan mee moest stoppen.    De toon was gezet langs zijn kant.    Niet veel later vroeg hij me of ik ook naar t stadspark ging voor t sneeuwballen gevecht.  Andermaal bevestigde ik waarheidsgetrouw.    De vraag of ik ook met sneeuwballen ging gooien kaatste ik ludiek terug met de bijkomende vraag of hij met de matrak zou kloppen, pepperspray zou gebruiken of ons (administratief) zou arresteren als we toch met sneeuwballen zouden gooien.    Ik vroeg hem meteen ook om zijn arm even uit te steken om te controleren of hij effectief de lange arm der wet was.   En hoewel mijn arm langer was dan de zijn was het duidelijk dat ik met een dienaar van de staat te maken had.

Onze wegen splitsen zich weer, met de hoop dat ik hem later nog wel te grazen zou kunnen nemen met een paar welgemikte sneeuwballen.    Niet veel later kruiste onze paden weer.   Ik dacht: dit is mijn moment.   Ik maakte 3 mooie sneeuwballen, verschanste me even achter een verkeerslicht waar ik toen hij op sneeuwbalworp afstand kwam van achter sprong.    Ik riep hem toe of het ok was als ik met sneeuwballen zou gooien.   Bij gebrek aan duidelijk antwoord waagde ik het erop.    Ik jongleerde behendig met 3 sneeuwballen enkele patronen.     De even daarvoor nog norse agent kon toch ook lachen.   Missie geslaagd.    Mijn interventie leverde zelfs nog een compliment op over m’n acteer talenten, wat ik toch altijd kan appreciëren, zelfs als het van iemand komt wiens functie op weinig begrip kan rekenen bij mij.

Want het is toch godgeklaagd dat er een ambtenaar betaald een parkwandeling mag gaan doen omdat er een paar verontruste burgers een sneeuwballengevecht willen houden.   Het is toch godgeklaagd dat we in de pers moeten horen van de politie dat ze dat zullen toelaten.    

Is dat echt de functie van agenten en andere gezagsdragers?    Erop toezien dat activiteiten die tot een paar jaar geleden nog onschuldig waren en waar de eventuele overlast met plezier werd gedragen of gecorrigereed werd door sociale controle, en die zonodig te beboeten.       De lijst met voorbeelden van zogezegde overlast begint stilletjes aan lachwekkend te worden.    Lawaaierige speelpleinen, in bomen klimmen, een broodje smos eten op de trappen van een kerk, niet volgens de voorgeschreven regels gebruik maken van een bankje of een waterglijbaan, voetballen op volleybalterreinen en ga zo maar door…

Een andere verontrustende ontwikkeling is dat diezelfde gas-boetes ook gebruik worden als repressie tegen militanten.    Het aanvragen van voorafgaande toestemmingen voor acties in de openbare ruimte zet de deur wagenwijd open voor preventieve censuur en zet het recht op samenscholing, organisatie en vrije meningsuiting op de helling.     

Bovendien schendt het gebruik van gasboetes vrolijk het grondwettelijk vastgelegd principe van de scheiding der machten.   Eén zelfde instantie stelt de regels op, stelt overtredingen vast en beboet deze.    Normaal gezien heb je daar drie afzonderlijke machten voor nodig ( een wetgevende, een uitvoerende en een rechterlijke macht).    

Ook nog een woordje over de oproep van procureur Dams om alle verdachte praktijken te melden via een klik-telefoonnummer.    Ook hier weer maken sommige niet geheel onterecht de vergelijking met bepaalde dictaturen uit het verleden waar de burgers ook gemotiveerd werden om hun (Joodse) buurman te verklikken.    Daarom ook nogmaals de oproep om massaal mee te doen aan de actie in t weekend van 30 en 31 januari waar het gratis klik telefoon nummer bestookt zal worden met valse meldingen (zie FB-evenement).

Als we met z’n allen blijven verder slapen en niet massaal reageren tegen deze pre-dictatoriale praktijken zal het ontwaken in een dictatuur voor velen een onaangename verassing zijn.

Tot slot ging ook mijn vertrek uit Antwerpen niet ongemerkt voorbij.    In het centraal station aangekomen moesten we nog een paar tientallen minuten wachten op onze trein.    Ik moest naar t toilet.   Geen probleem zou je denken, je betaalt geld genoeg voor een treinticket dus ga ik op zoek naar de toiletten in de stations.    Eens gevonden bleek dat de inkomprijs 50 cent te zijn.    Ik heb dat altijd een onrechtvaardig iets gevonden.   Zeker bij gebrek aan openbare toiletten en het risico op gasboetes bij wildplassen.    Ik argumenteer dus dat ik vind dat voor natuurlijke behoeftes geen geld uit zakken geslagen hoeft te worden.   De dame aan de inkom – en even later haar bazin ook – waren van de harde lijn en wouden van geen wijken weten, ik kon namelijk ook op de trein naar het toilet.   Alleen was die trein er nog niet.    Toen er andere mensen binnenkwamen en die betrokken raakten in de conversatie, kreeg ik de opmerking dat ik andere klanten niet moest lastig vallen.      Blijkbaar gaat de outsourcing tegenwoordig zover dat de NMBS-holding de toiletten in stations uitbesteed aan particulieren die daarvoor torenhoge concessies moeten betalen en daarom als ware geldwolven iedere “klant” moeten afwachten in de hoop om rond te komen.    Openbare dienstverlening daar blijft vandaag de dag niet meer veel van over.   Gelukkig waren de medewerkers van het Turkse eetzaak op het Astridplein eerder die dag wel wat schappelijker.    Daar kon ik , bij gebrek aan openbare toiletten wel zonder probleem gratis een plasje plegen.

Enkele links:

Facebook pagina “Jongeren tegen GAS-boetes”

Campagne-website tegen repressie van t JOC ( FR-talig )

Actie op maandag 18/02 om 18u in Brussel bij de gemeenteraad tegen de GAS-boete: FB-evenement