Zo werd vrijdagavond gezongen in de KVS. In een ontwapende symfonie van vindingrijkheid. Onder de dynamiek van woordkunstenaars, muzikanten en vakbonders, klonk één refrein: “Splitsen? Niet in onze naam!”

Het doet hen pijn, de separatisten, die de cultuur maar wat graag willen kapen, kooien of ringeloren in het enggeestige nationalistisch discours. Wanneer taal, ritme, gevoel en muziek niet in de ganzenpas van haar beweging marcheren staat de Nieuwe Vlaamse Elite op haar achterste poten. Dan dalen de banbliksems neer. Dan wordt op de man gespeeld. Dan worden initiatiefnemers Dirk Tuypens en Lieve Franssen de nieuwe volksvijanden van de Vlaamse consensus-beweging.

Wat een brakke grond zou zo’n onafhankelijk Vlaanderen zijn? Zonder de taalsmid Tom Lanoye, zonder ‘ziede gij me gere’ van Will Ferdi, zonder Clouseau, Tom Pintens of Sioen, zonder de acteurs van Thuis, zonder vakbonden en zonder KVS. Wat een angst toch, hebben de separatisten voor cultuur.

Zondag dan

Ze hadden gehoopt op tienduizend. Het werd een veelvoud. Ik hoorde verschillende dialecten uit West-Vlaanderen, Limburg en regio Leuven. En uit Charleroi, Dinant en Luik. Ik zag duizenden Brusselaars uit de metro komen, die de eindeloze stoet deed aanzwellen. Ik sprak tientallen mensen die nog nooit hebben betoogd. Maar die er nu genoeg van hebben. Van de hetze. Van het opzetten van gemeenschappen tegen elkaar. Van het wij tegen zij. Tegen de a-bart-heid in dit land, vertelde een pancarte.

Ik zag heel veel jongeren, maar niet alleen hen. Ik hoorde in de slottoespraak: “is het oppervlakkig te vragen dat men de multiculturaliteit in de ogen zou kijken? Is het inhoudsloos te vragen dat werk wordt gemaakt van de sociale en economische problemen, de toekomst van de jeugd en het welzijn van alle Belgen?” En ik keek rond, en zag duizenden bordjes met “Splitsen? Niet in mijn naam.”

Maandag pleegden de meeste grote Vlaamse media, behalve De Morgen, een chirurgische ingreep op de inhoud van de betoging. Het beeld werd een inhoudsloos iets met een Belgische vlag om de schouders. En de tienduizenden die net samen stapten tégen verdeeldheid, werden opnieuw opgesplitst. Zoveel van daar, zoveel van ginder, zoveel van hier. Bart De Wever zwaaide voor het eerst in zijn carrière met cijfers van Le Soir. En op zijn Sarkozy’s beweerde hij dat de straat niet van tel is. Enkel de verkiezingsoverwinning van zijn partij is legitiem.

Telkens wanneer de keizers dat beweren, dan spreekt de angst. Voor de mondigheid. Voor het ontwaken. Voor het samensmelten van een facebookgeneratie, een culturele wereld en een sociale beweging. Of, zoals de nationalistische trekpleister Bart Maddens het verwoordde: “het meest heikele punt voor het Vlaamse front is het ontstaan van een zogenaamd ‘sociaal front’ dat de sociale zekerheid verdedigt.”

Niet In Onze Naam kondigde alvast aan de beweging verder te helpen open bloeien. De vakbonden organiseren een meeting op 2 februari in Brussel, en een betoging op 7 februari ik Kortrijk. Natuurlijk, er is nog veel werk. Het momentum is nog niet gekanteld. Maar onder druk wordt alles vloeibaar.

Peter Mertens is voorzitter van de PVDA