In het rapport Explaining ocean warming van de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) brengen tachtig wetenschappers uit twaalf landen de complexe veranderingen in kaart die gaande zijn in de oceanen. Die veranderingen hebben nu al een grote impact voor vele tientallen jaren, ook als er meteen zou worden ingegrepen. Het gaat daarbij niet langer enkel nog om de impact op koralen, maar om een hele waaier van gevolgen voor alle onderdelen van het ecosysteem en de hele wereld, stelt de studie.

“De opwarming van de oceanen zou weleens de grootste verborgen uitdaging van deze generatie kunnen zijn”, schrijven de auteurs. De cijfers zijn schokkend:

Meer dan 93 procent van de wereldwijde klimaatopwarming sinds de jaren zeventig is opgeslagen in de oceanen. Mocht diezelfde opwarming door de atmosfeer alleen zijn opgevangen, zou de planeet 36 graden warmer zijn.

Tot 5 keer sneller

De auteurs van de IUCN-studie beschrijven de impact op hele ecosystemen, gaande van de tropische tot de polaire regio’s en van de kust tot de diepzee. Hele groepen dieren- en plantensoorten zoals plankton, kwallen, vissen, schildpadden en zeevogels worden tot 10 breedtegraden naar het noorden geduwd, met alle gevolgen voor hun broedplaatsen of de jaarlijkse voedingspatronen tussen bijvoorbeeld plankton en vissen of zeezoogdieren.

“We weten inmiddels dat de veranderingen in de oceanen tussen 1,5 en 5 keer sneller gaan dan die op het land”, schrijven de wetenschappers. “Dergelijke veranderingen zijn mogelijk onomkeerbaar, met grote impact op de ecosystemen. Wat daarvan het uiteindelijke resultaat zal zijn, is minder duidelijk. Het is een experiment waarbij we niet zozeer waarnemer zijn, maar onszelf zonder het te weten in de proefbuis hebben gestopt.”

De wereld heeft die impact op de oceanen grotendeels genegeerd, zegt de IUCN. Die oceanen spelen echter een cruciale rol in het klimaatsysteem van de aarde en moeten dan ook centraal staan in de discussie over de aanpak van de klimaatverandering.