De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Is Opvoeding door moe en va onschatbaar waardevol in eerste 1000 dagen?

zondag 3 april 2022 17:58
Spread the love
Dodelijke ongevallen aan spoorwegovergangen, vervuilde parken, maar ook en vooral de “ecocide” doen  het vermoeden rijzen dat intensieve opvoeding dicht bij het ouderlichaam loslaten, komt met een hoge prijs.
Hier een ondersteuning van de beweging voor persoonlijke opvoeding door de ouders, in tegenstelling tot kinderen opvoeden overlaten aan crèches, onthaalouders en opvoeders die soms meer dan tien babies en peuters te bedienen hebben. Het debat dat momenteel gelukkig volop aan de gang is. Ik geef als aanzet om het debat op polemische wijze aan te vuren twee concrete voorbeelden die het belang aantonen van wat ik noem volop toegewijd ouderschap. Stelling: alleen met een degelijke, toegewijde opvoeding in 1 op 1 situatie kan je een kind goed genoeg klaarstomen voor het leven in de hedendaagse maatschappij.
Update. De reacties op mijn profiel op Facebook maken duidelijk dat die voorbeelden niet genoeg zijn om het debat ten gronde te voeren. Ook kinderen opgegroeid in crèches groeien heel vaak uit tot verantwoordelijke mensen met respect. Ik neem dat aan. Mijn bedoeling met het debat is echter van grotere envergure: in de limiet, zo betogen vooraanstaande eco-filosofen, is het gebrek aan constante vriendelijke en warme omkadering met huidcontact, ook te linken aan het typerende natuur-vernietigende gedrag van de zeer technologische westerse maatschappijvorm. En  in het gebrek aan warme aandacht zou een reden kunnen liggen voor verzuring, voor relatief afstandelijke en kille volwassenen; dat is wat de algemeen gerespecteerde onderzoekster van de Orang Oetang in Borneo, de ethologe Biruté Galdikas betoogd in haar autobiografie “De spiegel van het Paradijs” (uitgeverij Balans). Haar interpretatie is dat Indonesische mannen en vrouwen “op een goedlachse en vriendelijke manier in het leven staan” nadat zij als peuters en kleuters veel aandacht en warmte ontvangen van de eigen ouders én van volwassen mannen in de buurt, ooms, buren. In vergelijking zijn zowel West-Europeanen en inwoners van de Verenigde Staten zure volwassen mensen met een groot gehalte ontevredenheid, opstandigheid, frustratie en  kribbigheid.
_______________________

De polemische stellingname

voorbeeld 1: sinds moeders veel meer buitenshuis zijn verdwenen om bezoldigde arbeid te verrichten, is het probleem van het zwerfvuil enorm toegenomen. Denk aan het vervuilde gazon in het Gentse citdadelpark dat recent schokkend in het nieuws kwam. Ik geloof dat voor het hele land de overheid met ieders geld 6 miljoen moet besteden om de wegen en parken vuilvrij te houden.
Voorbeeld 2: wij, mijn broer en maatjes en ik, opgevoed in de jaren zestig (de eerste acht jaar wat mij betreft) door de moeder, de vader en gepensioneerde vrienden en familie, kregen het geregeld zeer nadrukkelijk op het hart gedrukt: over een spoorweg waar de lichten knipperen en de bel gaat, STEEK JE NOOIT OVER. Daar werd werk van gemaakt, dat werd met veel sérieux en strenge stem en oogcontact meegedeeld! Wij zouden dat dom en gevaarlijk gedrag dan ook nooit hebben geprobeerd of gedaan.
Vandaag de dag is de situatie helemaal anders en helemaal scheef gegaan; neem bijvoorbeeld de spoorovergangen in het centrum van de relatief landelijke gemeente Diepenbeek: sinds zowat anderhalf jaar zijn grote, dure werken aan de gang, er worden voetgangers- en fietserstunnels aan gelegd in het midden, aan het stationsperron voor de scholieren, waarvan mijn partner er sinds een jaar of acht zeker zes kent die er gestorven zijn! – en ten westen en ten oosten wordt op een duizendtal meter een grote brug voor het autoverkeer gemaakt, zodat de overwegen met bareels helemaal zullen weggewerkt zijn. Wij hebben weet van minstens één echtpaar dat op die plekken de dood heeft gevonden in de wagen: het wachten duurde hen bij het terug naar huis keren op een nacht te lang…!
Deze voorbeelden tonen toch goed aan hoe extensieve en intensieve, intense en constante opvoeding door de ouders vruchten oplevert, die het heil, het leven, de gezondheid van de kinderen veel beter garandeert, en die ook de maatschappelijke kost ferm verminderen.
————————-
In een slogan:
Moederschap (en vaderschap) zijn de beroepen die het meest belang en betekenis hebben!
“Zoals een meisje niet een even goede moeder voor tien poppen kan zijn, als zij overstelpt wordt met speelgoed (om een schuldgevoel van de ouders te herstellen), zo kan ook een opvangmoeder nooit zo goed opvoeden als een moeder. “
————————-

Updates gepuurd uit de debatten en dialogen op Facebook

B. G: Beste dank voor uw kritische repliek en goed geschreven persoonlijk getuigenis. Ik neem jouw correcties aan. Toch vind ik dat de kern van mijn analyse staat en blijft staan. Ik neem jou data mee in volgende geschriften. Lees ook mijn opmerking hier in antwoord op de reacties. Het lijkt mij voor vele inboorlingen van dite land, zoals uzelf, voorlopig niet goed mogelijk te zien wat er verloren raakt door afstandelijke opvoeding, vooral in de eerste levensjaren. Ik beschreef al eerder hoe het verlies van vormen van innerlijke existentiële vrede door afstandelijke, kille opvoeding met te weinig lichaamscontact, in combinatie met het veroordelen van seksualiteit door de katholieke en protestante kerken, juist van westerlingen wreedaardige kolonisatoren heeft gemaakt. Dat kan ik nu niet opnieuw uitwerken. Ik verwijs naar de link naar het artikel dat ik erover schreef op 27 juni 2020

– B. G: Bedankt voor uw reactie. Ik heb toch nog 2 bemerkingen.

– Het ontgaat mij (en waarschijnlijk vele anderen) niet, dat en wat er verloren gaat door kinderen de eerste levensjaren voor een stuk weg te halen uit het kerngezin. Dat die eerste levensfase o.m. essentieel is in bijvoorbeeld de vorming van de persoonlijkheid, wordt waarschijnlijk niet meer betwist. Ik vrees dat dit de tol is die betaald wordt om te functioneren in een neoliberale kapitalistische systeem. Je moet draaien, groeien, “beter” worden en falen is geen optie. Ik heb me schuldig gemaakt door daar mee in te stappen. Als ik er op terugkijk hadden wij toen echter geen alternatief maar wel een keuze: dit (dus kinderen en onthaalmoeder) of geen kinderen. Wij hebben een keuze gemaakt.

– Ik denk dat de (negatieve) impact van een crèche of een onthaalmoeder toch niet te zwaar mag worden getaxeerd. Kinderen blijven het grootste deel van de tijd bij de ouders en het blijven finaal de ouders die opvoeden. Van een onthaalmoeder of crèche kan je niet meer verwachten dan dat ze goede basisbehoeften en veiligheid verschaffen voor een aantal uren per dag. Niet meer en niet minder.

Goed gesteld, B.: ik vind het een wijze houding ermee akkoord te gaan dat je altijd, in welk cultureel systeem je ook groeit en leeft, “een tol”, een Prijs moet (bereid zijn te ) betalen. Elk cultureel systeem geeft toegang tot bepaalde “vruchten” en voordelen, maar elk systeem kent ook “verliesputjes”, waaruit bepaalde waardevolle zaken “weglekken”. De perfectie kan ons motiveren en een ideaalbeeld is nodig om aan verandering te werken, maar de perfectie bestaat uiteindelijk niet. U hebt dit goed verwoord, ik heb dat aspect in dit debat tijdelijk wat genegeerd!

  • B.G: Stefaan C. Hublou-Solfrian Bedankt voor de beschaafde gedachtewisseling. Dit is voor mij een verademing.  ————————————
  • Stefaan C. Hublou-Solfrian   Rita… Haha, vooral aan de “open”haard, wij houden van echt vuur en vlammen . Maar alle gekheid op een stokje, die metafoor laat meteen ook toe het einde te zien van de mogelijkheden van een zo natuurlijk mogelijk levensmodel: open haarden waren mooi en sfeervol, maar slechte middelen om de hele kamer of zaal op te warmen. Centrale verwarming is doeltreffend, en een weldaad als je van een winterse reis binnen komt. Ook al is die warmte “droger”, diffuser en ongezelliger dan die van een houtvuur of haard. Ik kan je dus geruststellen, ik erken dat ik gek zou zijn alle vrouwen weg te willen halen uit de vele beroepsposities die zij intussen, vaak met excellente resultaten, bekleden. Misschien is het wel wijs om (opnieuw) meer aandacht te cultiveren voor de unieke waarde van moeders die kiezen (omdat zij het als hun roeping zien, ik heb er al heel wat een interview afgenomen), in de eerste plaats moeder te zijn; van thuisbevalling tot thuis blijven om uur na uur de kleintjes op te voeden. Ik vind persoonlijk dat wij soms teveel en te snel meegaan in moderne stijlen. De vrouw kan zeer veel invloed hebben op de maatschappij, als moeder die opvoedt en als partner die haar man, die een roeping heeft voor politieke actie en publiek stelling nemen, haar overtuigingen mee te geven, zoals het heet “in de keuken en de slaapkamer”. Tijdens mijn studies culturele antropologie van Afrikaanse culturen, kwamen wij te weten dat het ginds tot op vandaag vaak zo gaat. En zo was het ook in onze Europese geschiedenis. Vandaag lijken vrouwen soms absoluut de mannen en hun daden te willen “evenaren” en “nabootsen”. – Zoals mijn partner opmerkt in dit debat: “Welke moeder doet haar kind graag naar een crèche?”. Ik heb vrouwen gesproken die met grimas op het gezicht, getuigden hoe elke morgen om half zeven hun hart schrijnde van de pijn aan de drempel van de crèche. En dan komen wij tot een constructief voorstel: laat zoveel vrouwen in alle achtergronden beroepen opnemen in de maatschappij als zij willen; maar verleen aan de vrouwen met de meest klassieke moeder-roeping ook de mogelijkheid om die keuze op menswaardige, comfortable manier waar te maken. Geef de moeders thuis een vergoeding. Die prijs zal trouwens macro economisch snel teruggewonnen zijn, alleen al door de voorbeelden die hier de aanleiding van het debat waren: je kunt toch zeker veel misverstanden, (dodelijke) accidenten en wangedrag voorkomen als je populatie bestaat uit zeer goed opgevoede personen, me dunkt.

    ———————

  •  M. D. B (een heer die recent een boek uitheeft dat raakt aan dit debat over opvoeding en ouderschap):
  • Het wordt sloganesk, die 1000 dagen. Uiteraard zijn die belangrijk in het leven van van een baby. Maar de wetenschap denkt daar toch wat genuanceerder over dan hetgeen nu allemaal geschreven wordt. Vooral de eerste 12 maanden zijn belangrijk als het er op aan komt een vertrouwensfiguur te hebben. Wetenschappers zijn het in grote lijnen met elkaar eens: de eerste drie maanden hoort de baby vooral bij de moeder te zijn (6 maanden als ze borstvoeding geeft. De rol van de vader komt later in beeld. Die zou best tussen de 6de en 12 maand (minstens tussen de 9de en de 12 de maand) nabij de baby moeten zijn. Vaders die hun rol dan opnemen doen dat ook voor de volgende baby’s. Doen ze dat niet, dan blijven ze vooral ‘afwezige’ vaders.De goede oplossing is dan ook de Zweedse of iets dat er op trekt. Bijvoorbeeld 12 maanden geboorteverlof (los van het ouderschapsverlof) met 3 maanden verplicht voor de moeder (bevallingsrust), 3 maanden verplicht voor de vader en de rest vrij te verdelen (drie maanden in het geval van borstvoeding).Gevolg van deze maatregel: De kinderopvang kan zich specialiseren in peuteropvang en -eduatie. De onthaalouders kunnen zich specialiseren in opvang voor baby’s. In beide gevallen minder kindjes per begeleider. De druk op de kinderopvang in zijn geheel zal sterk verminderen door het langere geboorteverlof.

    Stefaan C. Hublou-Solfrian Bedankt, Marcel. Zie ook mijn uitgebreide antwoorden intussen op gelijkaardige opmerkingen van anderen. U hebt gelijk ook de rol van de vader te benadrukken. Ik ken heel wat mensen die tot ver in de volwassenheid lijden onder een jeugd met een afwezige vader. Hoewel elke crisis ook een kans op groei, op loutering blijft, natuurlijk. Het beste voorbeeld, dat ik al een paar keer uitgereid heb belicht, is de figuur van Winston Churchill. Zijn vader Randolph was bijzonder afwijzend op zijn figuur, zeer afwezig en zelfs boosaardig. Winston kon dit meesterlijk te boven komen, onder andere door zijn openheid van geest en een warme opvoedster, mrs Everest (want ook de beeldschone, flirtende moeder van de latere staatsman was zeer afstandelijk).

        M D B: Stefaan C. Hublou-Solfrian Ja, dat klopt. In mijn boek komt Churchill zijdelings ter sprake, maar de wetenschappers krijgen toch wel de meeste credits (Micha De Winter, Martine Van Puyvelde, Daniel N. Stern, Alice Van der Pas, Carolina de Weerth, ….)

    “Nederland is natuurlijk een fantastisch land om in op te groeien. Veel welvaart, een hoogopgeleide bevolking. Maar we laten ook grote kansen liggen, met name in dat cruciale eerste levensjaar. Uit vrijwel elke studie in mijn vakgebied blijkt dat baby’s het beste af zijn als ze hun ouders dichtbij hebben. Uit ons eigen onderzoek blijkt zelfs dat baby’s zich beduidend rustiger ontwikkelen als ze bij hun ouders op de kamer slapen in plaats van in de babykamer.

    Die nabijheid van ouders is zo belangrijk dat ik ervoor pleit dat de overheid het mogelijk maakt dat ouders na de geboorte een jaar lang verlof kunnen nemen. Onderling te verdelen, zodat altijd minstens één ouder beschikbaar is om de baby te verzorgen.” (Biologe Carolina de Weerth)

  • Bibliografische suggesties om verder te lezen en na te denken

  • 1 Ter info:  correlatie gezien tussen grote vormen van structureel geweld, van kolonisatie tot milieuroofbouw en natuurvernietinging, door de manier waarop het (rationele!) westen met zijn kleine kinderen omgaat: “Het gebrek aan affectie en erotiek en een overmaat aan geld en zuivere kennis als mogelijke diepere oorzaak van de kolonisatie”: https://www.dewereldmorgen.be/…/gebrek-aan-affectie…/

2 Ter aanvulling bij dit debat, mijn essay over de diepste oorzaken van de typerende agressieve buitenlandpolitiek en de soms genadeloze Kolonisatiebeweging die uit is gegaan van naties doordrongen van onze cultuur:

De Kolonisatie: gevolg van gebrek aan Affectie, en een overmaat aan Geld, Wetenschap en Wapens?

zaterdag 27 juni 2020

Wat kan toch de verklaring zijn voor de Kolonisatie? Wat verklaart afdoende de omvang van de wereldwijde westerse kolonisering en naast de ongeziene dynamiek ervan, ook de vaak buitengewone brutaliteit, aanmatiging en wreedheid? Wat is dat voor een fenomeen, de Kolonisering, die vaak werd gedragen door een racistische afwijzing én een erotische overwaardering van de “natuurvolkeren” waar een dominantie over werd ingesteld.

_______________
Illustratie
Grootvader is vaak op stap met de kinderen in verre, warmere en armere landen. Op die manier bouwen die culturen op termijn geen achterstand maar een voorsprong op in vitaliteit van de burgers en onderling vertrouwen in de samenleving.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!