We worden hier samengeroepen door de geest van onze vrienden en leiders en van allen wier moed en toewijding voor onze strijd ons inspireren.

Via Campesina is een internationale beweging die meer dan 200 miljoen mensen uit boerenorganisaties, inheemse volkeren, vissers, landarbeiders en vrouwen bij elkaar brengt. En het enthousiasme van onze jeugd komt uit 183 organisaties en 88 landen. Wij zijn hier nu in Azië, de thuisbasis van het grootste deel van de boerenorganisaties, om onze eerste twintig jaar van strijd te vieren.

We begonnen onze strijd in Bergen (België) in 1993 en we verwoordden onze radicale visie op voedselsoevereiniteit in 1996 in Tlaxcala (Mexico). Sinds 1996 centraliseren wij de positie van de boeren, mannen en vrouwen, als sociale actoren.

Wij vormen de kern van de weerstand tegen de agenda van de neoliberale handel en we bouwen aan alternatieven. De volkeren van de aarde zijn de onmisbare actoren in de opbouw van een ander landbouwmodel, maar ook van een rechtvaardige, diverse en egalitaire samenleving. Wij zijn het die de mensheid voedsel bezorgen en de natuur beschermen. De toekomstige generaties zijn van ons afhankelijk voor de zorg voor de aarde.

Vandaag meer dan ooit is een andere wereld dringend noodzakelijk. De vernietiging van onze wereld door overexploitatie en de onteigening van de volkeren en de toe-eigening van de natuurlijke rijkdommen zijn de oorzaken van de huidige klimaatcrisis en de diepe ongelijkheden die de mensheid als geheel en ook het leven zelf bedreigen. Via Campesina spreekt een volmondig ‘nee’ uit tegen deze vernietiging door de grote bedrijven.

Wij bouwen aan nieuwe relaties tussen mens en natuur op basis van solidariteit, samenwerking en complementariteit. In het hart van onze strijd staat het formuleren van een ethiek voor het leven. Deze doorkruist al onze acties en zoekopdrachten.

Via Campesina engageert er zich voor opdat men zich bewust zou worden van het belang van de lokale strijd over de hele wereld. Men moet die verstaan vanuit een internationaal perspectief zodat ze betrokken zijn bij een grote wereldwijde beweging voor voedselsoevereiniteit, sociale verandering en zelfbeschikking van de volkeren van de wereld.

We roepen al onze organisaties, onze bondgenoten en vrienden, vriendinnen, zusters en broeders in de strijd, en allen die zich inzetten voor een betere toekomst op om samen de weg te blijven gaan en de agenda van de ‘groene economie’ te verwerpen en verder te bouwen aan voedselsoevereiniteit.

Onze strijdterreinen: voedselsoevereiniteit nu – omvorming van de wereld

Voedselsoevereiniteit is de centrale as van de strijd voor sociale rechtvaardigheid. Deze strijd brengt brede sectoren van het platteland en de stad samen.

Voedselsoevereiniteit is het fundamentele recht van alle volkeren, naties en staten om hun voedsel en voedselsystemen te controleren en te beslissen over de beleidskeuzes die er voor zorgen dat er voor iedereen kwalitatief, voldoende, betaalbaar, voedzaam en cultureel passend eten voorhanden is. Dit omvat het recht van de volkeren om hun manier van produceren, het gebruiken en uitwisselen van goederen zowel lokaal als internationaal te definiëren.

Gedurende de laatste twee decennia is onze visie op voedselsoevereiniteit een bron van inspiratie geweest voor een generatie van activisten die zich inzetten voor sociale verandering. Ons wereldbeeld impliceert een agrarische revolutie die grondige veranderingen op agrarisch, sociaal-economisch en politiek gebied meebrengt.

De voedselsoevereiniteit heeft het cruciale belang van de lokale en duurzame productie benadrukt en ook het respect voor mensenrechten, voor eerlijke prijzen voor voedsel en een eerlijke handel tussen landen. En ook het recht om ons  gemeenschappelijk te beschermen tegen privatisering.

Vandaag worden we geconfronteerd met de grootste crisis in de geschiedenis. En het is een systeemcrisis. De crisissen op gebied van voedsel, arbeid, energie, economie, klimaat, ecologie, ethiek hebben op sociaal, politiek en institutioneel gebied geleid tot de ineenstorting in vele delen van de wereld.

De energiecrisis verergert gelijktijdig met de uitputting van fossiele brandstoffen. We worden geconfronteerd met valse oplossingen variërend van agrobrandstoffen tot kernenergie, die reeds heeft bewezen een van de grootste bedreigingen voor het leven op te aarde te zijn.

Wij verwerpen het kapitalisme, dat in deze tijd wordt gekenmerkt door een agressieve stroom van financieel en speculatief kapitaal naar de industriële landbouw, naar de speculatie op land en natuur. Dit betekent een immense landroof, de verdrijving van boeren van hun land, de verwoesting van dorpen, gemeenschappen, culturen en ecosystemen en het creëren van massale migratie en werkloosheid.

Dit genereert massa’s klimaatvluchtelingen en economische migranten, en het versterkt de bestaande ongelijkheden.

Transnationale ondernemingen werken samen met regeringen en internationale instellingen om onder het mom van de groene economie, genetisch gemanipuleerde monoculturen, megamijnbouw, grote bosbouw, imposante agrobrandstoffenplantages, de bouw van grote stuwdammen, de fracking en pijpleidingen of privatisering van onze zeeën, rivieren, meren en bossen te verzekeren.

Voedselsoevereiniteit vecht voor de controle over onze gemeenschappelijke goederen om ze terug te bezorgen aan de gemeenschappen.

Agro-ecologie is onze keuze voor het heden en voor de toekomst

De voedselproductie door boerenlandbouw, veeteelt en artisanale visserij is nog steeds de belangrijkste bron van voedsel in de wereld. De boerenlandbouw op basis van agro-ecologie is een sociaal en ecologisch systeem dat bestaat uit een breed scala van technieken en technologieën aangepast aan elke cultuur en geografie.

Agro-ecologie elimineert de afhankelijkheid van pesticiden, en verwerpt de geïndustrialiseerde dierlijke productie. Ze gebruikt hernieuwbare energie en zorgt voor een gezonde en overvloedige voedselproductie. Ze is gebaseerd op de traditionele kennis en het herstel van de gezondheid en de integriteit van het land.

De voedselproductie zal in de toekomst gebaseerd worden op een groeiend aantal mensen die voedsel produceren op een diverse en veerkrachtige manier.

De agro-ecologie beschermt de biodiversiteit en koelt de planeet af. Ons landbouwmodel is niet alleen in staat om heel de mensheid te voeden. Het is ook de weg om de opmars van de klimaatcrisis en de verhitting van de planeet tegen te gaan door lokale productie in harmonie met onze bossen, met onze biodiversiteit en ook met het herinvoeren van de organische stoffen in hun natuurlijke cycli.

Sociale en klimaat-rechtvaardigheid en solidariteit

In de mate dat we vooruit gaan en bouwen aan onze culturele en geografische diversiteit, wordt onze beweging voor voedselsoevereiniteit versterkt door de integratie van sociale rechtvaardigheid en gelijkheid. Door meer de solidariteit te beoefenen in plaats van de concurrentie, verwerpen wij het patriarchaat, het racisme en het imperialisme en strijden wij voor een democratische en participatieve samenleving die bevrijd is van de uitbuiting van vrouwen, kinderen, mannen en aarde. 

Wij eisen vanaf nu klimaatrechtvaardigheid. Degenen die het meest lijden onder dit klimaat en de ecologische chaos zijn niet zij die hem hebben veroorzaakt. De valse oplossingen van de ‘groene economie’ voor de kapitalistische groei verslechteren nog de situatie.

Ze creëren een ecologische en klimaatschuld die moet worden gecorrigeerd. Daarom eisen we de onmiddellijke stopzetting van de koolstofmarktmechanismen, de geo-engineering, REDD en agrobrandstoffen.

Wij herbevestigen opnieuw de noodzaak van ons engagement voor het vechten tegen transnationale ondernemingen. We zullen hun producten boycotten en weigeren om samen te werken met hun uitbuitingspraktijken.

De Vrijhandels- en Investeringsakkoorden hebben gezorgd voor omstandigheden van extreme kwetsbaarheid en onrechtvaardigheid voor miljoenen mensen. De implementatie van deze verdragen resulteert in geweld, militarisering en de criminalisering van het verzet.

Een ander tragisch gevolg is de creatie van enorme massa’s migranten die onderbetaald zijn en onveilig en ongezond werk moeten doen. Dit zijn schendingen van de mensenrechten en discriminatie.

Via Campesina is erin geslaagd om de rechten van de boeren op de agenda van de Raad voor de Mensenrechten van de VN te plaatsen en we roepen overheden op om ze in praktijk te brengen. Onze strijd voor de mensenrechten is het hart van de internationale solidariteit en omvat de rechten en sociale bescherming van migrerende boeren en voedselarbeiders.

De strijd voor landrechten, voor voedsel, voor fatsoenlijk werk, en tegen de vernietiging van de natuur, wordt gecriminaliseerd. Er zijn honderden collega’s die zijn gedood in de afgelopen jaren en velen zien hun leven bedreigd of ze worden vervolgd en gevangen gezet, vaak met de steun of de medeplichtigheid van de overheid.

Een wereld zonder geweld en discriminatie tegen vrouwen

Onze strijd is er om een samenleving die gebaseerd is op rechtvaardigheid, gelijkheid en vrede op te bouwen. Wij eisen respect voor alle rechten van vrouwen. Wij verwerpen het kapitalisme, het patriarchaat, de xenofobie, de homofobie en de discriminatie op grond van ras of etnie.

We bevestigen ons engagement om volledige gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bereiken. Dit vereist het einde van alle vormen van huiselijk, sociaal en institutioneel geweld tegen vrouwen zowel in landelijke als stedelijke gebieden. Onze campagne tegen geweld tegen vrouwen is de kern van onze strijd.

Vrede en demilitarisering

We beleven een toename van conflicten en oorlogen en de proliferatie van militaire basissen en de criminalisering van het verzet. Geweld is inherent aan dit dodelijke kapitalistische systeem op basis van overheersing, uitbuiting en plundering. We engageren ons voor respect, waardigheid en vrede.

Het doet ons pijn dat honderden boeren bedreigd, vervolgd, gevangen en gedood worden vanwege hun strijd. En dit eert ons ook. Wij zullen blijven eisen dat zij die de mensenrechten en ook de rechten van de natuur schenden verantwoording afleggen en hun straf krijgen. Wij eisen de onmiddellijke vrijlating van alle politieke gevangenen.

Aarde en territoria

We verdedigen de Integrale Landbouwhervorming die volledige landrechten biedt, die de rechten van inheemse volkeren op hun grondgebied erkennen, die zorgt voor toegang van de vissersgemeenschappen tot hun visgebieden en de toegang tot weilanden voor de veeboeren. Dit is de enige manier om een toekomst voor de landelijke jeugd te beveiligen.

De Integrale Landbouwhervorming zien we als een enorme landherverdeling met ondersteuning en middelen voor de productie en het levensonderhoud. Zij moet er voor zorgen dat jongeren, vrouwen, werklozen, en landlozen er altijd kunnen op rekenen dat kleine boerderijen kunnen blijven bestaan en dat ontheemden en al degenen die bereid zijn om deel te nemen in de kleinschalige productie van agro-ecologische voeding een leefbaar bestaan krijgen.

Land is geen handelswaar. Bestaande wetten moeten worden versterkt om ons te beschermen en nieuwe wetten en een wettelijk kader om speculatie en hamsteren te voorkomen, moeten worden gemaakt. We zullen onze strijd voortzetten ter verdediging van landerijen en territoria.

Zaden, gemeenschappelijke goederen en water

Het hart van de voedselsoevereiniteit zijn de zaden. Honderden organisaties over de hele wereld stellen dat de zaden het Patrimonium zijn van de Volkeren in Dienst van de Mensheid.

Het is voor ons een uitdaging om onze levende zaden in de handen van onze gemeenschappen te houden door ze te vermenigvuldigen in het kader van onze landbouwsystemen. We zullen blijven strijden tegen het misbruik ervan door middel van verschillende vormen van intellectuele eigendom en de vernietiging ervan door genetische manipulatie en andere nieuwe technologieën.

We verzetten ons tegen de technologie voor genetische manipulatie die samen gaat met het massale gebruik van pesticiden.

We verzetten ons tegen de zadenwetten die onder invloed van de belangen van de bedrijven de zaden privatiseren en vercommercialiseren. We blijven ons verzetten tegen de genetisch gemanipuleerde zaden en we vechten voor een GGO-vrije wereld.

De levenscyclussen zijn afhankelijk van het water. En het water is een essentieel onderdeel van ecosystemen en leven. Water is een algemeen goed dat beschermd moet worden.

We moeten opbouwen vanuit onze sterke punten

Onze grote kracht is het creëren en onderhouden van eenheid in verscheidenheid. We hebben een inclusief, ruim, praktisch, radicaal en hoopvol wereldbeeld dat ons uitnodigt om mee te werken aan de transformatie van onze samenleving en de bescherming van Moeder Aarde.

• De mobilisaties van het volk, de confrontatie met de machthebbers, het actieve verzet, het internationalisme, de inzet voor de lokale basisbewegingen zijn essentieel voor een effectieve sociale verandering.

• In onze heldhaftige strijd voor voedselsoevereiniteit blijven de allianties met sociale bewegingen en arbeidersorganisaties, met organisaties uit de stad en de periferie, met migranten essentieel; bij voorbeeld allianties met allen die strijden tegen de megamijnbouw en de megadammen.

• Onze belangrijkste instrumenten zijn opleiding, educatie en communicatie. Wij zijn bezig met het bevorderen van de uitwisseling van kennis, met de uitwisseling van de inhoud en de methodieken van onze culturele, politieke, ideologische en technische kennis. We moeten onze scholen en de educatieve ervaringen van onze basis vermenigvuldigen en we moeten de communicatiemiddelen van onze basis verder ontwikkelen.

• Wij engageren ons om het creëren van speciale ruimten voor onze jeugd te bevorderen. Onze grootste hoop voor de toekomst is de passie, de energie en de inzet van de jongeren uit onze beweging.

We verlaten deze VI Internationale Conferentie van Via Campesina en we verwelkomen nieuwe organisaties die zijn toegetreden tot de Via Campesina. Wij zijn zeker van onze sterke punten en vol hoop voor de toekomst.

Voor de Aarde en de soevereiniteit van onze volkeren! In solidariteit en strijd!

Via Campesina, Jakarta, 12 juni 2013

(vertaling uit het Spaans door Toon Mondelaers)