Kamervoorzitter Patrick Dewael (Open Vld) tweette afgelopen vrijdag (12/06) dat hij de fractieleiders in het federale parlement zal voorstellen om een waarheids- en verzoeningscommissie op te richten, die “alle aspecten van het koloniale verleden” van België en Congo moet onderzoeken. Ondertussen bevestigde zijn woordvoerder, Thomas Vanwing, dat aanstaande woensdag (17/06) dit voorstel zal worden afgetoetst bij de verschillende fractieleiders in de kamer.
“Niets nieuws onder de zon”, vindt Chokri Ben Chikha (KASK / Action Zoo Humain) die met Action Zoo Humain al verschillende Vlaamse en internationale waarheidscommissies rondom het koloniale verleden van België en het hedendaagse racisme oprichtte. Action Zoo Humain roept daarom Kamervoorzitter Patrick Dewael op gebruik te maken van hun expertise. Het gezelschap werkte voor zijn waarheidscommissies in Gent (2013), Kaapstad (2014), Antwerpen (2016), Mechelen (2017) en Brussel (2018) samen met geëngageerde kunstenaars, prominente politici, topwetenschappers (KUL, UA en UGent) en betrokken activisten.
“Wat een prachtig idee van onze kamervoorzitter! Goed dat hij dit ten lange leste heeft opgepikt, wij gaan hem daarbij helpen! Het is belangrijk dat de politiek inziet dat waarheidscommissies, zoals wij die al jaren in scene zetten, hét middel zijn om tot een catharsis en uiteindelijk tot verzoening te komen”, zegt Chokri Ben Chikha. “Het voorbereidend werk is al gedaan en het zou zonde zijn als zo’n urgente en noodzakelijke commissie verzandt in wat Marc Reynebeau een ‘academische oefening’ noemt (dS 13/6/2020).”
Waarheidscommissie in de Belgische Senaat in Brussel (2018). Foto: Kurt Van Der Elst, www.kvde.be
De aanpak van Action Zoo Humain is interdisciplinair. Naast een wetenschappelijke, verzoenende en historische waarheid, is er in de waarheidscommissie van Action Zoo Humain ook ruimte voor een artistieke waarheid. Die waarheid stimuleert creativiteit, verbeelding en visionair denken. Ze reikt alternatieven aan die, in tegenstelling tot vele goedbedoelde politieke initiatieven, veel meer doen dan de status quo bevestigen. Bovendien wordt er in het hedendaagse debat vaak een rookgordijn van complexiteit opgetrokken dat elke vorm van verandering in de weg staat.
“Ik stel voor onze expertise te delen, zodat de Belgische staat tijd en middelen wint in plaats van het warme water opnieuw te moeten uitvinden. Het is tijd dat de kunsten serieus genomen worden als partners in het managen van morele crises van dit formaat. Wij zijn er niet alleen voor het vermaak, maar zijn gespecialiseerd in het samenbrengen van verschillende perspectieven en het tot stand brengen van de noodzakelijke catharsis”, zegt Chokri Ben Chikha.
Action Zoo Humain ziet het als haar taak om mensen, waarheden en ideeën te verbinden, waarbij uitwisseling en dialoog centraal staan. Dat leverde in de tot nu toe georganiseerde waarheidscommissies heel wat resultaten op. Zo werden er reeds een reeks aanbevelingen voor de overheid rond onderwijs, amnestie en restituties van gestolen koloniale kunst opgesteld. Bovendien kwamen er tijdens de lokale waarheidscommissies excuses van burgemeesters en schepenen van Gent, Brussel en Mechelen.
“Racisme is een structureel probleem dat geworteld is in ons koloniaal verleden. Als je blijft doen, zoals je het altijd al gedaan hebt, zal je blijven tegenkomen wat je altijd al tegenkwam”, zegt Chokri Ben Chikha
Waarheidscommissie in de Belgische Senaat in Brussel (2018). Foto: Kurt Van Der Elst, www.kvde.be
Over Action Zoo Humain
Action Zoo Humain streeft ernaar interculturele vraagstukken bespreekbaar te maken en het publiek te activeren. Het gezelschap zoekt naar hedendaagse formats om de interculturele maatschappelijke realiteit weer te geven.
Over Chokri Ben Chikha
Dr. Chokri Ben Chikha is naast onderzoeker en docent aan KASK/School of Arts/HoGent en Universiteit Antwerpen ook acteur en regisseur bij Action Zoo Humain.
Sinds 2007 is hij als docent en artistiek onderzoeker verbonden aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK) van de HoGent. Vanuit die context richtte hij in 2009 de internationale performancegroep Action Zoo Humain op, waarvan hij vandaag nog steeds artistiek leider is. In 2013 behaalde hij zijn Doctoraat in de Kunsten met De Waarheidscommissie als sluitstuk. In 2017 schreef hij een rapport met tools tegen racisme voor de Vlaamse minister-president in zijn boek Zoo Humain: De Blijde Terugkeer van de Barbaar (LannooCampus).
