Het conflict draait nu rond het landbouwbedrijf Itacaiunas in Marabá, in het zuidoosten van de noordelijke deelstaat Pará. De eigenaar is Agro Santa Bárbara, een economische groep die minstens 600.000 hectare in deze deelstaat bezit.
Sinds 2002 eist de Federatie van Landbouwwerkers van Pará (Fetagri) dat het bedrijf in beslag wordt genomen en dat de grond aan de boeren wordt toegewezen. Ongeveer driehonderd families van landloze boeren kamperen op het terrein. Eind april kondigden ze aan dat ze het bedrijf definitief zouden bezetten. Ze begonnen zelf percelen toe te wijzen.
Zeer ernstig
Het bedrijf diende klacht in bij de militaire politie. “Dit is opnieuw een strafbare daad van de indringers”, zegt het in een communiqué. “Ze behouden de controle over het landbouwbedrijf en weigeren andere mensen toegang te verlenen.”
De kans dat tot het opnieuw tot geweld komt, is reëel. Er zijn al sterk gewapende groepen gesignaleerd, die door de eigenaars van het bedrijf zijn gecontracteerd.
Volgens advocaat José Batista van de Comissão Pastoral da Terra, een organisatie die gelieerd is aan de Braziliaanse bisschoppenconferentie en de situatie op de voet volgt, is het conflict in Itacaiunas “zeer ernstig”. “Het bedrijf heeft gewapende bewakers geplaatst en we kregen al meldingen dat het weiden vergiftigd heeft om de families te verdrijven.”
Moord op boerenleiders
Conflicten rond landbouwgrond behoren tot de belangrijkste oorzaken van geweld in Brazilië. Vooral in Pará komt dit geweld vaak voor. Volgens de Comissão Pastoral da Terra zijn er van 1964 tot 2010 in Pará 914 boeren, vakbondsmensen, juristen en religieuzen vermoord.
Vorige maand nog werd het brein achter de moord op twee boerenleiders uit Pará, een grootgrondbezitter, vrijgesproken. Boeren en activisten reageerden verontwaardigd.
Bij de bekendste zaken rond landconflicten in Pará bevinden zich de moord op de Amerikaanse non Dorothy Stang in 2005 – de 73-jarige Stang had veertig jaar bij de arme bevolking in het centrum van Pará gewerkt – en het bloedbad van Eldorado de Carajás in 1996, toen de politie op een boerenmanifestatie schoot en negentien mensen doodde.
