Vijf Belgen zijn omgekomen bij een tragische
vliegtuigcrash in Oekraïne. Dat is het droeve nieuws dat de voorbije weken krantenpagina’s en nieuwsbulletins vulde. Toch zorgt de publicatie van namen en
foto’s van de slachtoffers voor enige polemiek. Is dit nog nieuws of gewoon
sensatiebelustheid?

“Twee jaar na de heisa rond de gepubliceerde foto’s
van de slachtoffers in Sierre gebeurt weer exact hetzelfde. Er wordt gezegd dat
de nabestaanden toestemming tot publicatie gegeven hebben, maar ondanks die
toestemming vind ik dat je dit niet publiceert”, zegt Rik Van Puymbroeck,
journalist bij De Morgen. De krant besloot, net als De Standaard en De Tijd,
een serene voorpagina te brengen.

Volgens Van Puymbroeck worden de foto’s enkel voor
economische redenen gepubliceerd. “Je kan van je voorpagina wel een monument
maken, maar doe dat dan sereen en in waardigheid – niet met foto’s van
slachtoffers. Dat dient enkel om de verkoop aan te zwengelen, niet als
eerbetoon of iets dergelijks.”

“Juridisch geen probleem”

De meningen over het publiceren zijn verdeeld. “Het
is een problematische kwestie”, klinkt het bij de Privacycommissie. “Aan de ene
kant heb je de persvrijheid, maar aan de andere kant moet je ook de integriteit
van de slachtoffers garanderen. Je moet daar een evenwicht in zoeken.”

“Juridisch gezien is er eigenlijk geen probleem met
het publiceren van de foto’s,” verklaart KU Leuvenprofessor Jos Dumortier, gespecialiseerd is in privacyrecht. Er moet volgens hem een verschil gemaakt
worden tussen deontologische regels en de wetgeving. “Van rechtswege mag een
journalist die foto’s gebruiken omdat die toegankelijk zijn voor iedereen.
Hiervoor beroepen journalisten zich meestal op het citaatrecht, waardoor er
geen toestemming aan de fotograaf gevraagd moet worden”, licht Dumortier toe.

Openbaar?

Flip Voets, ombudsman bij de Raad voor de
Journalistiek, deelt Dumortiers mening. “Het is een grote internationale ramp,
dat raakt de mensen natuurlijk. Zeker als er ook slachtoffers van bij ons
verwikkeld zijn. In dat opzicht dient het de publieke opinie om die foto’s te publiceren.”

Toch zou Voets de zaak nog niet te vlug van de baan
vegen. “Er een probleem kunnen zijn met de manier waarop men aan die
afbeeldingen is geraakt. Staan die wel openbaar op het internet? Maar tot nu
toe zijn daaromtrent nog geen klachten binnengelopen.”

Sierre

In maart 2012 hebben de hoofdredacteurs van Het
Nieuwsblad, Het Belang Van Limburg en Het Laatste Nieuws hun excuses aangeboden, omdat zij de foto’s van
de minderjarige slachtoffers in Sierre gepubliceerd hadden. Dat gebeurde zonder
medeweten van de nabestaanden.

De vergelijking met Sierre zou Voets niet maken.
“Elke zaak moet apart bekeken worden. Dit is een complexe materie. Bij de
busramp in Sierre ging het om kinderen, maar aangezien het hier volwassenen betreft liggen de kaarten weer anders.” Een beetje onderzoek leert dat de foto van
de minderjarige Steven vanop de site van KFC Brasschaat is geplukt. “Als
er een klacht binnenkomt, dan zal die zaak grondig onderzocht worden”,
verzekert Voets.

© 2014 – C.H.I.P.S. StampMedia – Dominic Zehnder