We schrijven 14 mei 2011. De Gay Pride trekt door Brussel, studies leren ons dat holebi’s nog steeds gediscrimineerd worden. Organisaties als Çavaria vechten voor gelijke kansen en publiceren brochures waarin holebi’s hun rechten leren kennen. Op school moet homofoob gedrag met alle middelen worden tegengehouden. Als democraat heeft uw dienaar daar niets op tegen, maar volgens hen zijn alle hetero’s homofoob. Zo komt het alleszins over.

Denkt men dat echt? Ik betwijfel het, maar af en toe je mening wat scherper stellen om een discussie los te weken is een teken van goede marketing en – het moet gezegd – daar zijn ze goed in. Maar kan er nog een mopje van af? Hebben wij het recht homofobe moppen te maken, terwijl we niet homofoob zijn? Of zijn dit slechts gratuite beledigingen? Wat is humor? In tijden van politieke correctheid moet men hierover serieuze bedenkingen maken.

Doorbreken van verwachtingen

Lachen is de niet-levensbedreigende inbreuk op de norm. De Duitse filosoof Hans Plessner stelt dit in zijn ‘Lachen en wenen’ (1941). Wanneer je Hans Teeuwen hebt gezien in ‘De meiden van halal’, merk je dat hij ongeveer hetzelfde zegt. Humor gaat over het doorbreken van verwachtingen. Een komiek plaatst elementen in een context waarin ze niet thuishoren, hij danst de macarena op een begrafenis of discussieert met een peuter over de relativiteitstheorie. Men verwacht dat niemand met holebi’s lacht, want dat is beledigend en in het verleden (en nu nog) hebben ze af te rekenen gehad met gewelddadig gedrag. Sterk argument om het toch te doen, zal de humorist denken. Maar beledigen is niet het doel, het is de ander doen lachen. Dat ene punt waarop lichaam en geest samenkomen en hun eigen grens bewandelen. Maar de holebi? Die kijkt ernaar en voelt zich beledigd.

Worstelen met seksualiteit

Het bagatelliseren van discriminatie is een schande. Dat holebi’s worden uitgesloten net omdat ze hun seksualiteit en liefde anders vieren, is mensonterend. Dat men kinderen (jongeren) met het vingertje wijst omdat die af en toe een scheve opmerking maken, is misschien nog de grootste schande. Let wel, homofoob gedrag valt niet goed te praten. Jongeren die met hun seksualiteit worstelen en het slachtoffer zijn van dit gedrag, dragen vaak zware gevolgen. Maar dit is net het probleem. Seksualiteit wordt gezien als iets waarmee geworsteld moet worden. Waarom? Seks doe je. Seks beleef je. Seks denk je. Je komt klaar over je hele lichaam, niet enkel in je fluit of vagina. Is het niet beter om jongeren te leren dat ‘het niet zo erg is’, dat eender welke vorm van seks moet ‘goed doen’, in plaats van met de grote trom te verkondigen dat je moet oppassen wat je zegt? Seksualiteit uit de taboesfeer halen, helpt ons een eindje op weg. In de ‘Demands’ van de Gay Pride wordt verkondigd dat zelfs flauwe grappen al te veel zijn. Echt? Menen jullie dat? Ik zie geen verschil tussen lachen met de corpulentie van Bart De Wever of de androgynie van Franco De Bolster. Zelfrespect houdt zelfrelativering in.

Lachen met pijn

Waar begint het en waar houdt het op? We mogen geen grapjes of opmerkingen meer maken over holebi’s. Dan ook niet meer over zwarten of moslims. Gedaan met de Mohammedcartoons. Dan komen de christenen aan de beurt. Daarna de vrij grote subgroep van pedofiele pastoors die het toch wel godgeklaagd vinden dat Humo de spot met hen drijft. In die zin zijn ze de objectieve bondgenoten van de slachtoffers en hun ouders. Men lacht niet met die pijn. Ook al vind ik bepaalde moppen niet geslaagd, wie claimt het recht om te beslissen dat er met iets niet mag gelachen worden? Niemand kan of mag dit recht claimen. Het staat boven ons. Ik ben me bewust van de platonistische inslag van deze uitspraak, maar dat is niet erg. Plato was tenslotte homo.

Is humor discriminerend? Vroegere komieken werden aanzien als links. Humor doorbrak rechtse, sociale taboes. Vele komieken gebruiken nu rechtse moppen om de draak te steken met de linkse taboes van vandaag. Politieke correctheid overheerst dus. Is dat geen positieve evolutie?

Homofobe grapjes

Humor is het minst discriminerende taalspel ooit uitgevonden door de mens. Ten eerste omdat het geen mening betreft (ik kan homofobe grapjes maken zonder homofoob te zijn) en ten tweede omdat in humor iedereen gelijk is. Iedereen is even belachelijk. Streeft het Centrum voor Gelijke Kansen niet naar gelijkheid?

Moet er weer eens gesensibiliseerd worden om onze jongeren op het rechte pad te krijgen? Er is een duidelijk verschil tussen waarlijk discrimineren en eens een opmerking maken of een al dan niet flauwe mop tappen over holebi’s. Ik erken dat de grens tussen discriminatie en humor dun is, maar jongeren moeten zelf dit verschil kunnen maken en de meesten kunnen dit ook. Dat is alleszins mijn overtuiging. Laat de Gay Pride gehouden worden, laat holebiverenigingen vechten voor hun rechten. Dat is hun goed recht, het moet toegelaten zijn en ze doen niemand kwaad. Ik wil ook het recht hebben om grapjes te maken. Dit heeft weinig van doen met haantjesgedrag.

© 2011 – StampMedia – Michaël Verest