BETAALBAAR WONEN IN LEUVEN, HET KAN ! 

In zijn kersverse bestuursnota stelt het Leuvense stadsbestuur zijn woonbeleid voor 2013-2018 voor. Wat blijkt: het voorgestelde beleid getuigt van een schrijnend gebrek aan een  sociale toekomstvisie. De uitdagingen op vlak van betaalbaar wonen in Leuven zijn nochtans immens ! Uit enquêtes blijkt dat de Leuvenaars de krapte op de woningmarkt en de torenhoge prijzen met stip als hun belangrijkste zorg aanduiden. Het stadsbestuur lijkt zich amper bewust van het probleem waarmee zijn inwoners worstelen. Zij blijken eens te meer in de steek gelaten. PVDA Leuven somt hieronder de meest prangende woonproblemen in onze stad op en stelt alternatieven voor. 

Torenhoge woningprijzen 

In tijden van crisis worden steeds meer mensen buitengesloten uit de private woonmarkt: gewone werkende mensen, zelfs tweeverdieners, krijgen het alsmaar moeilijker om een huis te kopen of te huren. Maar ook zij zoeken een woning tegen een betaalbare prijs ! De gemiddelde verkoopprijs voor een huis binnen de ring bedraagt 312.000 euro. Een woonhuis in Leuven kost  maar liefst tot een kwart méér dan in andere steden ! Wie een appartement wil kopen betaalt hier gemiddeld 15 % méér dan elders. 

Niet alleen de koopprijzen, ook de huurprijzen swingen de pan uit in Leuven. De krapte op de koopwoningmarkt en het toenemende aandeel goed renderende opbrengsthuizen op het totaal van de woonmarkt zijn hiervan de oorzaken. Als bovendien blijkt dat 15 % van de Leuvense kinderen in een kansarm gezin wordt geboren (volgens Eric Vanderheijden OCMW voorzitter zijn het binnen de stadsring 25% van de Leuvense kinderen), valt het niet moeilijk te begrijpen waarom een torenhoge huishuur of een lening voor heel wat Leuvense gezinnen onhaalbaar is.

Op een wachtlijst kan je niet wonen

Voor gewone werkende mensen, wiens portefeuille het steeds minder toelaat om op de Leuvense privéwoningenmarkt te shoppen, biedt de sociale woningmarkt jammer genoeg geen uitkomst. Het aandeel sociale huurwoningen in Leuven blijkt ontstellend laag: 6,9 % van aantal huurwoningen. Dit is beduidend lager dan in andere centrumsteden, zelfs lager dan in Antwerpen (10%). Bovendien duurt het gemiddeld meer dan vijf jaar om bovenaan de wachtlijst voor een sociale huur- of koopwoning te geraken. Einde 2010 waren er 2857 wachtenden en de lijst dikt nog steeds aan. In verhouding tot dat getal zijn er de afgelopen vijf jaar erg weinig sociale huurwoningen bijgekomen. Maar er wordt wel druk geïnvesteerd in asociaal dure koopwoningen en luxeappartementen aan de Vaartkom, aan de Kop van Kessel-Lo, … . Waarom blijft het stadsbestuur blindelings dezelfde quota hanteren voor sociale woningbouw als vorige jaren, terwijl de vraag naar betaalbare en/of sociale woningen bij de Leuvense bevolking steeds luider klinkt ? De verhouding woonkwaliteit/prijs blijft dalen en het probleem van stadsvlucht door jonge gezinnen neemt onrustwekkende proporties aan !

Bouwheren en klein Pierke

In het midden van 2012 gaf de Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening (Gecoro) haar advies aan het Leuvens stadsbestuur voor de komende zes jaar: zij wil dat het stadsbestuur de ruimtelijke ordening opnieuw in eigen handen neemt. Noodzakelijke investeringen die een evenwicht nastreven tussen woningtekort en betaalbaarheid enerzijds en leefbaarheid anderzijds. Geen prestigeprojecten die binnen X aantal tijd een hoog % winst op het geïnvesteerde privé-kapitaal moet opleveren.

Bouwpromotoren zijn tot op vandaag immers de échte regisseurs van het ruimtelijke ordeningsbeleid. De bouwmeesters van studententorens, zoals Ghelamco op het Engels Plein of C.I.P. aan de kop van Kessel-lo krijgen vrij spel. Bovendien worden de buurtbewoners steevast te laat of helemaal niet betrokken in het proces. Zij zijn ook in Gecoro ondervertegenwoordigd, zo vindt de Commissie zelf. 

Enkele info-avonden organiseren als de zaken bijna beklonken zijn, waarbij met de opmerkingen nauwelijks nog rekening gehouden wordt, dat krijgt een onvoldoende. Het Leuvense stadsbestuur moet écht overleg met zijn bevolking organiseren. 

Tekorten en verkrotten

In 2012 waren er in Leuven ruim duizend woningen ofwel onbewoonbaar verklaard ofwel leegstaande panden. Bovendien behoren tot die leegstaande panden momenteel maar liefst 304 sociale woningen. De grote leegstand en verkrotting is des te schrijnender gezien het nijpende tekort aan betaalbare woningen. Het stadsbestuur, zo staat in de nieuwe bestuursnota te lezen, wil dit probleem net zoals in vorige jaren te lijf gaan met een “actief beleid”, dat wil zeggen een inventarisatie en een forfaitaire belasting van 80 euro per kamer en van 1050 euro per gebouw per jaar.  Maar hebben die maatregelen wel voldoende effect? Wanneer blijkt dat zoveel woningen jaar na jaar hardnekkig in de inventaris blijven opduiken, dan wordt het tijd voor meer verregaande stappen. 

Daarom stellen wij voor:

1. De huidige wachtlijsten voor sociale woningen moeten worden weggewerkt. In Leuven moeten de komende vijf jaar minimum 3000 extra sociale huurwoningen gebouwd of ingericht worden. 
2. Met een sociaal woningenbestand van 30% is het mogelijk om druk uit te oefenen op de prijzen voor Leuvense privéhuurwoningen. Nederland bewijst dat 30% sociale woningen een haalbare doelstelling is. Het inkomensplafond om toegang te krijgen tot een sociale woning moet verhoogd worden.
3. Met de oprichting van een stedelijke openbare maatschappij voor bouw en renovatie komt er druk op de marktprijs van woningen. Via een maatschappij waarin in het bestuur afgevaardigden van sociale organisaties, van  woonraden mee oordelen ten voordele van de bewoners, kan het stadsbestuur betaalbare huur- en verkoopprijzen vragen. Overheden moeten immers niet voldoen aan de winstmarges die op de private markt worden geëist. Dit zou een werkelijke neerwaartse druk uitoefenen op de woningprijzen op de Leuvense privémarkt! Enkele grote Duitse steden hebben met succes een dergelijke initiatief genomen.
4. Er dienen 3000 gesubsidieerde kamers ingericht te worden om de huidige krapte weg te werken. De schaarste in het aanbod van studentenkoten leidt nu tot zeer hoge prijzen en soms tot huisjesmelkerij op de private huurmarkt. Bovendien legt het tekort aan gesubsidieerde koten een extra druk op de huur- en koopprijzen en het aanbod van gezinswoningen.
5. Het “actieve leegstand- en verkrottingsbeleid” dat het Leuvens stadsbestuur propageert moet eindelijk in de praktijk worden omgezet. Het stadsbestuur moet gebruik maken van zijn recht om leegstaande panden in eigen beheer te nemen of te onteigenen en te vernieuwen. Er moeten sancties komen wanneer eigenaars weigeren opgelegde werken te laten uitvoeren.
6. Er is nood aan een wet die grenzen stelt aan privéhuurprijzen. In Nederland en Frankrijk leggen regeringen maximum huurprijzen op in functie van objectieve criteria zoals kwaliteit, geografische ligging en isolatie van de woning.  We vragen de gemeenteraad om de invoering van maximumhuurprijzen te ondersteunen.

Namens PVDA Leuven
Sander Vandecapelle