Het concept “Innovatieve ontwikkelingslanden” (IDC’s) dook in 2005 voor het eerst op als term voor landen die door de Wereldbank niet als hoge inkomenslanden worden gezien maar wel een erg hoog aantal innovatieaanvragen per hoofd van de bevolking telden. In een artikel in het vakblad PLOS Neglected Tropical Diseases verfijnen wetenschappers van het Braziliaanse Instituut van Industrieel Eigendom en het instituut Fiocruz de lijst. Ze hielden daarbij rekening met het aantal internationale patentaanvragen en bijdragen aan wetenschappelijke publicaties omtrent de gezondheidszog.

Daardoor komen ook Turkije, Rusland en Oekraïne op de lijst met IDC’s, en blijkt ook de toegenomen rol van China. Uit het onderzoek blijkt dat IDC-landen vooral inzetten op onderzoek rond ‘vergeten tropische ziekten’ (NTD’s) zoals lepra, de ziekte van Chagas, dengue en chikungunya. In Thailand, Argentinië en Indonesië zijn studies naar die ziekten goed voor meer dan 1 procent van de wetenschappelijke publicaties, in Brazilië zelfs voor 2 procent.

Ebola versus zika

De wetenschappers wijzen op het verschil tussen de zika-epidemie in Brazilië en de ebola-epidemie in Afrika, waar voornamelijk niet-IDC-landen getroffen werden. De Braziliaanse artsen en wetenschappers speelden een cruciale rol in het verwerven en verspreiden van kennis over zika, schrijven ze, en zo ook in de inspanningen om de ziekte op te sporen en te bestrijden. Maar voor de wetenschappelijke strijd tegen ebola waren Afrikaanse landen vooral op het buitenland aangewezen.

“Het verdelen van landen in twee groepen – rijk en arm, ontwikkeld en ontwikkelend, leiders en volgers – lijkt steeds meer simplistisch, onrealistisch en een erfenis van koloniale tijden,” schrijven de onderzoekers. “Uit ons onderzoek blijkt duidelijk dat IDC-landen een belangrijke rol spelen in innovatie, onderzoek en ontwikkeling in de gezondheidszorg op het vlak van tropische ziekten en ook in de preventie en controle.”