Het eerste artikel over de verkiezingen was de inleiding op de weg naar de verkiezingen van 17 maart a.s. (het stemmen zal verdeeld worden over drie dagen in verband met de pandemie veroorzaakt door het SARS-CoV-2 virus). In de tussentijd is een opiniestuk verschenen over Statushouders, asielzoekers, arbeidsmigranten; in eerste instantie om uitleg te geven waar het om draait en tevens om een start te geven voor de standpuntbepaling over het onderwerp. 

Zoals in het eerste artikel aangegeven werd, zullen dit jaar 37 partijen mee gaan doen, waarvan 20 partijen in alle 20 kiesdistricten, 6 partijen in 19 districten, 1 partij in 16 districten, 2 partijen in 13 districten, 1 partij in 12 districten, 2 partijen in 8 districten, 2 partijen in 6 districten, 1 in 4 districten en nog 2 partijen in 2 districten. Een partij die in minder districten mee doet, zal een kleiner kans hebben om zetels in de Tweede Kamer te behalen, normaal gesproken, dan een partij die in alle 20 districten mee doet. 

Aangezien er nu zo’n grote lijst is van politieke partijen die meedoen aan de verkiezingen, is het best handig om te weten wat de achtergrond van de partijen zijn.
Natuurlijk zijn de grote partijen bekend bij de doorsnee kiezers, maar hoe zit dat bij de nieuwkomers?
Normaal gesproken wordt in eerste instantie gekeken naar het onderscheid rechts – midden – links, waarbij de bekende partijen netjes op hun plaats vallen, van rechts radicaal (PVV), via rechtse partijen als VVD, SGP, CDA, via de middenpartijen als D66 en CU, naar de linksere partijen als PvdA, GL en SP. 

Maar er zijn ook andere indelingen te vinden in de lijst van partijen. Zo zijn er 7 partijen te vinden die min of meer hun standpunten hebben gebaseerd op hun religie; 5 partijen op het liberalisme en 6 partijen op het conservatisme. Daarnaast zijn er partijen die voor een specifiek onderwerp zijn opgericht en daar omheen een programma hebben geschreven, als Satire, Corona, Republicanisme, Boerenbelangen, Jongerenbelangen, etc. 

Categorie
Om een (goede) stem uit te kunnen brengen, kijkt men vaak naar waar de partij staat  waarop men gaat stemmen. De plaats op de lijn wordt gekenmerkt door de verschillende standpunten van de partij.
Hierbij kijkt men dan meestal naar de drie segmenten: rechts – midden – links.
Bij deze indeling komt dus van rechts naar links o.a. de volgende partijen tegen (gegevens Wikipedia): 

• rechts: PVV (rechts-radicaal); SGP (rechts); Forum voor Democratie (rechts); JA21 (rechts); Partij van de Eenheid (rechts); Trots op Nederland (rechts); 
• midden: VVD (centrumrechts); CDA (centrumrechts); ChristenUnie (centrum tot centrumrechts); D66 (centrum); 50Plus (centrum); De Groenen (centrum); PvdA (centrumlinks); DENK (centrumlinks); NIDA (centrumlinks); 
• links: GroenLinks (links tot centrumlinks); SP (links); Partij voor de Dieren (links); BIJ1 (links-radicaal):       

Een flinke groep partijen is nog niet gecategoriseerd op de Wikipedia-site; echter dat kan de kiezer ook zelf doen, door alle verkiezingsprogramma’s één voor één allemaal door te gaan zitten lezen. Op de site van EWMagazine kunnen 35 van de 37 programma’s gevonden worden. 

Maar om het misschien iets simpeler te houden heeft Omroep Flevoland een site gelanceerd waar zes belangrijke onderwerpen lokaal van belang zijn en waarbij de 37 partijen een opmerking op hebben kunnen geven. Dit gebeurde middels het verkiezingsprogramma (of een directe vraag). De zes items zijn visserij, woningbouw, de Lelylijn / IJmeerlijn, landbouw, Oostvaardersplassen en Lelystad Airport. Het eerste onderwerp is reeds gecheckt bij de 37 partijen en zo’n 17 partijen hebben geen opmerking over het item visserij opgenomen. 

Het Debat
Gezien de flinke hoop tijd die het met zich meebrengt om alle verkiezingsprogramma’s door te nemen, worden er vaak allerlei online oplossingen aangeboden. Zo zijn er vele sites te vinden, die u, middels vragen, naar een advies voor een partij sturen. Daarnaast zijn er nogal wat uitzendingen op radio en tv. 

Eén zo’n debat was dit jaar het eerste debat op tv, en wel het grote RTL Verkiezingsdebat en hier ging het al onmiddellijk op allerlei fronten mis. 

Ten eerste stonden de zogenaamde rechtse politici aan de linkerkant en de zogenaamde linkse politici aan de rechterkant. Zeer verwarrend vanuit de kijker bekeken.  

Ten tweede waren er maar zes politici uitgenodigd, een van de grootste aanfluiting van de democratie. Juist in een tijd van 37 partijen die meedoen, had de opzet compleet anders moeten zijn. Zou het bij de redactie niet één keertje zijn opgekomen, dat de kiezer niet meer zo geïnteresseerd is in de personen die al jaren op tv komen, zoals de brallende ‘Anti-Islam, minder Marokkanen’ Geert Wilders, of de ‘goede, zachte schoonzoon, maar ondertussen o zo sluwe’ Mark Rutte, of de ‘nog steeds naar de juiste weg zoekende’ Wopke Hoekstra, of de ‘reizende’ Sigrid Kaag, of de familieman Jesse Klaver of de (radicaal)-linkse Lilian Marijnissen. Mevrouw Kaag die het probeerde om met de heer Wilders in debat te gaan; die zou moeten weten dat de heer Wilders niet in debat gaat, niet ergens op reageert, niet met de collega politici praat, maar alleen tegen zijn kiezers. 

Maar er was nog wel een positief punt van dit debat te noemen en dat waren de vragen van het publiek; vragen die de politici klem konden zetten. Het leek er soms wel op dat de politici niet eerder de vragen hadden gehoord.
Maar geen kleine, nieuwe partijen; nee die horen niet bij het Grote RTL Debat. Als er een regisseur of programmamaker met een rechte rug was geweest, dan was de opzet compleet anders geweest. Dan was er wel een debat geweest met nieuwe partijen, een programma wat avondvullend zou zijn geweest. Tenslotte komt zoiets maar – normaal gesproken – één keer per vier jaar voor. 

Op een andere site is een artikel geschreven over de BoerBurgerBeweging (BBB), lijst 23. De partij was niet uitgenodigd voor het RTL debat.
Stel eens voor dat de opzet compleet anders zou zijn geweest, waarbij het afwachten is of dat elke uitgenodigde partij ook aanwezig zou zijn. Het blijkt nu al weer, dat de heer Wilders toch wat bühne-angst begint te krijgen als hij in debat moet met de heer Rutte bij Nieuwsuur.
Uitgaande van dat alle 37 partijen aanwezig zouden zijn; dit zou betekenen dat er 5 rondes van 6 partijen zouden zijn en 1 ronde met zeven partijen.
Bij deze debatrondes zou men partijen uit de groepen rechts – midden – links met elkaar in debat kunnen laten gaan, maar het zou ook anders kunnen. Bijvoorbeeld kijkend naar de achtergrond. Bij zo’n ronde zou men een debat kunnen opzetten tussen DENK, NIDA, Partij van de Eenheid, ChristenUnie, SGP en het CDA. Hierbij zou dan een item kunnen zijn hoe de politieke partijen over de Islam denken, zoals aangegeven op de site PlusOnline. 

Maar zo zijn er meer mogelijkheden te bedenken, bijvoorbeeld een debat tussen de PVV, Forum voor Democratie, JA21, Trots op Nederland, Wij zijn Nederland, Partij voor de Republiek.
Mogelijk zal er ooit een regisseur komen, die echt mee wil werken aan de voorbereiding voor de kiezer van de verkiezingen en dus alle partijen aan het woord laat komen, ongeacht het budget van een nieuwe partij. 

Henny A.J. Kreeft

Onafhankelijke Burger Journalistiek