Beide thema’s
(derde Scheldekruising + overkapping ring) kwamen prominent naar voren
in de Antwerpse campagne voor de Vlaamse verkiezingen van 25 mei 2014.
Vraag is: hebben die thema’s mee de lokale verkiezingsuitslag bepaald?

Gazet van Antwerpen
schrijft vandaag te menen van wel, en wij sluiten ons daarbij aan. Om
het effect te meten, vergelijken we de verkiezingsresultaten van 14
oktober 2012 (gemeenteraadsverkiezingen) voor de stad Antwerpen met de
uitslag van 25 mei 2014 (Vlaamse verkiezingen) voor het kanton Antwerpen
(= stad + Zwijndrecht).

Politieke positionering

Tijdens de campagne verklaarden alle politieke partijen pro de overkapping van de Antwerpse ring te zijn. Om de verschillen
in politieke positionering over die overkapping te detecteren, moest
gekeken worden naar hoe de partijen zich verhouden tot de
Oosterweelverbinding. Dit omdat beide dossiers onlosmakelijk met elkaar
verbonden zijn, want een keuze voor de Oosterweelverbinding bemoeilijkt
het overkappen van de ring om technische, verkeerskundige en juridische
(Tunnelrichtlijn) redenen.

Drie
partijen spraken zich expliciet uit tegen het BAM-tracé door de stad en
bijgevolg voor een volwaardige overkapping van de ring: Groen, Open Vld
en pvda+. De eerste twee partijen gaan er electoraal significant op
vooruit. Groen van 7,9 naar 14,2 procent, Open Vld van 5,5 naar 8,3 procent, pvda+
haalt een status quo: de 8 procent van 2012 is vandaag 7,7 procent geworden.

Drie
partijen spraken zich uit pro het BAM-tracé: N-VA, sp.a en CD&V.
N-VA levert een significant aantal procenten in: van 37,7 naar 32,2 procent.
Sp.a en CD&V kwamen in 2012 samen op als Stadspartij. Ze halen een
status quo: van 28,6 naar naar 28,3 procent (sp.a 16,4 en CD&V 11,7).

Hier
geldt natuurlijk geen een-op-een vergelijking, aangezien het om twee
verschillende kiesniveaus gaat. Ook spelen uiteraard andere thema’s dan
het Antwerpse mobiliteitsdossier een rol bij de keuze van kiezers. Maar
tijdens de campagne kon niet naast de profilering van zowel Groen als
Open Vld op deze thema’s gekeken worden – incluis het radicale afwijzen
van het BAM-tracé als deel van de oplossing. En het lijkt erop dat de
Antwerpse kiezer de partijen daarvoor heeft gehonoreerd.

Wanneer
we de verkiezingsresultaten voor het kanton Antwerpen vertalen naar wat
dat vandaag zou betekenen qua aantal zitjes in de Antwerpse
gemeenteraad, merken we een significant verlies bij de verzamelde
partijen die pro het BAM-tracé zijn: van 40 naar 35 zetels. De partijen
die zich expliciet uitspraken tegen het BAM-tracé stijgen gezamenlijk
van 10 naar 16 zetels.

Historische kans

Moge dit de
voorbode zijn van het uiteindelijke politieke loslaten van dit
snelwegtracé door de stad Antwerpen. Want één iets moeten alle politieke
partijen inmiddels toch wel beseffen, na al die jaren Oosterweelstrijd:
zonder draagvlak in de stad Antwerpen zelf komt er geen
derde Scheldekruising.

Het is in dat verband opmerkelijk dat Vlaamse
meerderheidspartijen (welke dan ook) tijdens de voorbije twee
legislaturen zo veel energie hebben geïnvesteerd in het elimineren van
alternatieve Scheldekruisingen, terwijl deze alternatieven de enige
realistische opties zijn om ooit zo’n derde Scheldekruising gerealiseerd
te krijgen. Het leek soms alsof de Vlaamse meerderheidspartijen gewoon
geen derde Scheldekruising willen, zo hard deden ze hun best om goed
werkende alternatieven met draagvlak politiek onmogelijk te maken in de
hoop een lokaal onverdedigbaar tracé (cfr. volksraadpleging) er ooit
doorgedrukt te krijgen.

We kijken
alvast uit naar het opnemen van de overkapping van de Antwerpse ring in
het regeerakkoord (want daarover bestaat politieke consensus) en
parallel daarmee naar het onvermijdelijke loslaten van het BAM-tracé,
waarmee eindelijk de weg kan worden ingeslagen naar de aanleg van een
alternatieve derde Scheldekruising als deel van de mobiliteitsoplossing
voor Antwerpen. Vlaamse regering, mis deze historische kans niet!

In
het komende najaar zullen stRaten-generaal en Ademloos, gebruikmakend
van het spreekrecht op basis van 15.000 handtekeningen, het nieuwe
Vlaamse parlement informeren over hun plan
waarin geen plaats is voor het BAM-tracé en wel voor een volwaardige
overkapping in combinatie met een alternatieve derde Scheldekruising.
Moge tegen dan een Vlaamse regering tot stand zijn gekomen die hier oren
naar heeft, in het belang van de leefbaarheid binnen de stad Antwerpen
en de mobiliteitsverzuchtingen erbuiten.

Anders staan we tegen de volgende verkiezingen nog altijd stil in en
rond Antwerpen en wordt Oosterweel in 2018 opnieuw een centraal
verkiezingsthema bij de gemeenteraadsverkiezingen.

Manu Claeys, voor stRaten-generaal

Wim van Hees, voor Ademloos