De Conseil d’État (Raad van State) is hoogste administratieve rechtbank van Frankrijk, die tevens fungeert als wetgevingsadviseur. Hij sprak zich recent uit over drie zaken. Ten eerste houdt Frankrijk zich niet aan zijn zelf opgelegde uitstootbeperkingen.

In het Klimaatakkoord van Parijs (COP21) van 12 december 2015 engageerden verschillende EU-lidstaten zich om hun nationale uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 30 procent te verminderen, tegenover het niveau van 2005. Frankrijk wou zich als gastland nog ambitieuzer tonen en legde zichzelf de doelstelling op van 40 procent vermindering tegenover het niveau van 1990.

Volgens de Conseil d’État heeft de overheid echter nagelaten om maatregelen te nemen die streng genoeg zijn om deze eigen doelstellingen te bereiken. Bovendien waren de rechtvaardigingen die de regering van president Macron gaf om dit niet te doen onvoldoende.

Deadline niet gerespecteerd

De Conseil d’État geeft de regering nu negen maanden de tijd om “alle noodzakelijke maatregelen te nemen om de curve van de op het nationale grondgebied geproduceerde broeikasgasemissies te beteugelen en het behalen van zijn doelstellingen te garanderen”. Als de rechtbank de genomen maatregelen op 31 maart 2022 niet voldoende acht, kan het sancties opleggen.

Afgelopen november 2020 kreeg de Franse overheid al een tik op de vingers en drie maanden tijd om aan te tonen dat haar klimaatbeleid wel degelijk in lijn is met de doelstellingen. Acht maanden later, ziet de gerechtelijke instelling weinig hoop op verbetering.

Hoewel de Conseil rekening hield met een relatieve afname van de uitstoot van broeikasgassen van 2019 tot 2020, werd de pandemie als de motor achter die vermindering genoemd, niet het overheidsbeleid: “In 2019 is de afname van de uitstoot laag, maar die van 2020 is niet relevant omdat de economische activiteit lager lag ten gevolge van de gezondheidscrisis”, staat te lezen in het vonnis.

Kustgemeente onder water

Het was Damien Careme, een lid van de Franse Groenen en burgemeester van de Noord-Franse gemeente Grande-Synthe, die in 2019 de kat de bel aanbond. Hij spande een rechtszaak aan waarin hij de overheid beschuldigde te weinig actie te ondernemen om te voorkomen dat zijn gemeente onder water komt te staan, indien de zeespiegel stijgt ten gevolge van de opwarming van de aarde.

Op 30 juni kwam nog een vernietigend rapport uit van het onafhankelijke Franse klimaatpanel Haut Conseil pour le Climat (Hoge Raad voor het Klimaat – HCC). Daarin staat d’État dat het tempo van de uitstootdaling “nog bijna moet verdubbelen tegen eind d’État 2021 om te voldoen aan de klimaatdoelstellingen”.

“Het engagement van Frankrijk is ambitieus, maar aan het huidige tempo is het onwaarschijnlijk dat het vervuld zal worden. Zolang klimaatverandering aan de zijlijn van het politieke beleid blijft, zal Frankrijk nooit koolstofneutraliteit bereiken tegen 2050”, besluit het HCC in zijn verklaring.