Een kwestie van waardigheid
Op 20 december kondigde de regering van Bolivia de uitwijzing aan van de Deense NGO Ibis. Binnen de drie maanden moet deze NGO alle projecten in het land afsluiten. In de maand mei had de Boliviaanse regering USAID, de grote VS-NGO, al het land uitgezet.
Het is geweten dat de organisatie Ibis met anti-regeringsgezinde indianenbewegingen werkt. Volgens de regering wordt de Deense NGO uitgewezen omdat zij verdeeldheid zaait binnen de Boliviaanse sociale organisaties. “Ibis moet Bolivia verlaten, omdat we bewijzen hebben van haar politieke inmenging. Haar onaanvaardbare gedrag was gericht op het beïnvloeden van maatschappelijke organisaties, om ze te verdelen en aan te sturen op conflicten.
President Evo Morales is niet bereid om destabiliseringspogingen van niet-gouvernementele organisaties te aanvaarden. “Dit is een kwestie van waardigheid van het Boliviaanse volk, we zullen niet toestaan dat een NGO haar fondsen zal gebruiken om te complotteren tegen de democratie en de nationale overheid.”
Volgens Morales hebben Bolivianen het grondwettelijk recht om aan politiek te doen, maar niet om te konkelen met buitenlands kapitaal. “Sommige NGO’s komen naar hier om samen te zweren. Ze financieren opposanten en behandelen ons alsof we achterlijk zijn. Ze kijken neer op ons zoals elke heerser of grootmacht zou doen. Dit zullen we niet toelaten.”
“NGO’s financieren opposanten en behandelen ons alsof we achterlijk zijn. Ze kijken neer op ons zoals elke heerser of grootmacht zou doen. Dit zullen we niet toelaten.”
Morales heeft oog voor het positieve werk dat door NGO’s wordt verricht. Onder andere ondersteunen en coördineren zij de inspanningen van gemeentebesturen om sociale ontwikkeling te bevorderen. Dergelijke samenwerking wordt gesteund en gewaarborgd door de regering.
Het ruimer plaatje
Gaat Morales hier uit de bocht, of is hier meer aan de hand? Om daarover te oordelen is het nuttig een en ander in een ruimer perspectief te plaatsen.
NGO’s (Niet-Gouvernementele Organisaties) zijn in het Westen doorgaans populair omwille van twee redenen. Zij zijn vooreerst niet van de overheid, en in neoliberale tijden is dat per definitie beter. Het niet-gouvernementeel karakter is natuurlijk relatief omdat die organisaties in bijna alle gevallen grotendeels afhangen van overheidssubsidies. Maar soit, het is de perceptie die telt.
Ten tweede belichamen NGO’s vaak een kritisch gedachtegoed. Ze vormen een beetje het geweten van de publieke opinie.
Precies omwille van die ‘onschuld’ en de populariteit bij het grote publiek worden NGO’s graag voor de kar gespannen van het establishment. Ex-CIA agent Philip Agee klapte uit de biecht en gaf aan dat bekende NGO’s als USAID en NED ‘instrumenten zijn van de VS-ambassade’ en dat ‘achter die organisaties de CIA staat.’
Het establishment schreeuwt uiteraard niet van de daken dat ze NGO’s instrumentaliseren, maar bij zeldzame keren lichten ze zelf een tipje van de sluier.
Zo bijvoorbeeld Allen Weinstein, de voormalige voorzitter van NED (National Endowment for Democracy), een VS-NGO die overal in de wereld ‘democratie promoot’. In een zeldzame keer sprak hij zijn mond voorbij: “Veel van wat we tegenwoordig doen werd 25 jaar geleden in het geheim gedaan door de CIA”.[1]
Het is een publiek geheim dat de CIA via NGO’s in de zogenaamde ‘gekleurde revoluties’ een sleutelrol hebben gespeeld.
Het is een publiek geheim dat de CIA via dergelijke NGO’s in de zogenaamde ‘gekleurde revoluties’ (colour revolutions) in Joegoslavië, Georgië, Oekraïne en Kirgizië, een sleutelrol hebben gespeeld.
Norman Schwarzkopf, de viersterrengeneraal die de leiding had van de eerste Golfoorlog, wond er in een toespraak voor het Congres geen doekjes om: “Onze aanwezigheid is de zichtbare uiting van de onafgebroken interesse en bezorgdheid van de VS voor de regio. Het gaat om meer dan gewoon maar militaire kracht. Humanitaire hulpprogramma’s en uitwisselingsprogramma’s (…) vormen onze aanwezigheid en zijn de sleutelelementen om de nauwe relaties met onze vrienden in de hele regio op peil te houden.”
Collin Powell, de minister van Buitenlandse Zaken onder Bush, was nog iets explicieter: “NGO’s vergroten onze slagkracht, ze zijn een belangrijk deel van ons gevechtsteam (combat team, sic).”
Collin Powell: “NGO’s vergroten onze slagkracht, ze zijn een belangrijk deel van ons gevechtsteam.”
Tot slot
Het is geenszins de bedoeling om alle NGO’s of ontwikkelingsorganisaties op één hoop te gooien. Veel van die organisaties doen uitstekend werk en zijn daarin onvervangbaar. Dat neemt echter niet weg dat sommigen ervan wel degelijk gebruikt worden voor minder nobele doelen.
Dat is zeker het geval in Bolivia. Evo Morales vaart een uitgesproken linkse koers en heeft de macht van multinationals in zijn land aan banden gelegd. Een terugblik in de geschiedenis leert dat elke president die zoiets aandurft, steevast wordt getrakteerd op destabiliseringspogingen, waarin NGO’s een sleutelrol spelen.
Een terugblik in de geschiedenis leert dat elke president die zoiets aandurft, steevast wordt getrakteerd op destabiliseringspogingen, waarin NGO’s een sleutelrol spelen.
Hetzelfde gebeurde reeds o.a. in Ecuador, Venezuela en Cuba.[2] Een gewaarschuwd man (vrouw) is er dus twee waard.
Voetnoten
- [1]William Blum, ‘Rogue State: A Guide to the World’s Only Superpower’, Monroe 2000, p. 180.
- [2]http://news.silobreaker.com/ecuador-freezes-cooperation-with-usaid-5_2267318974708449349; http://www.globalresearch.ca/usaid-spying-in-latin-america/5306679; http://cubainsidetheworld.wordpress.com/2013/12/27/a-ngo-spanish-in-the-service-of-usaid-against-cuba/.
