Nathan Irumba van de NGO Seatini uit Oeganda vertegenwoordigde de stem van de civiele maatschappij op de slotzitting. Hij zei dat de NGO’s verbaasd waren dat de industrielanden het Akkoord van Accra, dat ze in 2008 hadden goedgekeurd, niet meer wilden bevestigen en dat de NGO’s erg bezorgd waren over de pogingen van de industrielanden om UNCTAD te kortwieken. Bovendien wil de civiele maatschappij dat UNCTAD zich buigt over de oorzaken van de financiële crisis om herhaling in de toekomst te vermijden.

Uiteindelijk toonden de G77+China zich tevreden: “Hoewel de  onderhandelingen bij wijlen moeilijk waren, heeft de gedeelde uitkomst de goede wil en basis gelegd voor wederzijdse samenwerking”. De NGO’s zijn tevreden dat de slottekst erkent dat “de financiële wereld de reële economie moet ondersteunen met oog op duurzame, inclusieve en eerlijk verdeelde groei en duurzame ontwikkeling”.

Geïntegreerde aanpak

Nochtans waren de onderhandelingen in Qatar begonnen in dezelfde gespannen sfeer waarmee de voorbereidende vergaderingen in Genève een week voordien waren geëindigd. De ontwikkelingslanden waren toen bijzonder ontstemd over de houding van de industrielanden die blijkbaar zwaar wilden snoeien in het mandaat van de organisatie.

De doorbraak in de onderhandelingen kwam er al op dinsdagnamiddag 24 april toen de EU en de Juscanz-groep akkoord gingen met een compromis over de paragrafen 16 en 17  die voor de G77+China cruciaal waren.

Het letterwoord ‘Juscanz’, ook wel ‘JUSSCANNZ’ of ‘JZ’ geschreven, verwijst naar al de niet-EU industrielanden van Japan en de VS over Zwitserland en Canada tot Nieuw-Zeeland.

Paragraaf 16 bevestigt het Akkoord van Accra, het resultaat van de vorige UNCTAD-conferentie in die in 2008 in Accra plaatsvond. Daardoor kan de organisatie blijven werken aan de brede waaier aan onderwerpen en opdrachten die toen waren opgelijst.

Paragraaf 17 bevestigt dat UNCTAD de VN-instelling blijft voor een geïntegreerde aanpak van handel en ontwikkeling en hun relatie met financiën, technologie, investeringen en duurzame ontwikkeling en dit via de drie pijlers: analyse, Noord-Zuiddialoog en assistentie aan ontwikkelingslanden.

Financiële crisis

Vooral het woordje ‘financiën’ was voor de G77+China zeer belangrijk omdat ze vinden dat UNCTAD ook de impact van de huidige financiële crisis moet kunnen onderzoeken op handel en duurzame ontwikkeling zodat ze daarover assistentie kan bieden aan ontwikkelingslanden.

Bovendien staat in de paragraaf dat dit moet gebeuren “op een manier die de synergie en de complementariteit verhoogt met het werk met andere internationale organisaties”. In een vorige versie stond nog dat UNCTAD elke overlap met andere organisaties moest elimineren, waardoor de organisatie virtueel vleugellam zou zijn gemaakt.

Eens deze twee paragrafen waren uitgeklaard, vielen de overige puzzelstukken relatief gemakkelijk op hun plaats. “Ik geloof dat deze slottekst een betekenisvol resultaat is, vooral gezien de grote kloof die nog moest worden overbrugd in slechts enkele dagen”, zei secretaris-generaal Supatchai van de UNCTAD tijdens de slotzitting.

“Wij zijn geroepen om coördinatie-inspanningen te leiden op vlak van handel en ontwikkeling en productiecapaciteiten, klimaatfinanciering, verantwoord lenen en ontlenen, grondstoffenprijsschommelingen, de handel en investeringsimplicaties van duurzame ontwikkeling en de ‘green economy’. Met deze laatste term krijgt UNCTAD ook een voet tussen de deur van de Rio+20-conferentie van juni en kan zij helpen onderzoeken wat deze geladen term betekent voor ontwikkelingslanden.

Marc Maes

Marc Maes is beleidsmedewerker handelsbeleid bij 11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging.