Na het ontslag van Berlusconi afgelopen zondag stond het plein voor Palazzo Chigi vol met feestende Italianen. De buitenlandse kranten haastten zich om het einde van Berlusconi als een nieuw begin voor Italië te bestempelen. De markten zouden snel kalmeren en Europa zou weldra opgelucht kunnen ademhalen, aldus verschillende stemmen in het buitenland. Vandaag boekte de beurs in Milaan opnieuw een verlies van 2% en steeg de spread opnieuw met enkele punten. Het effect van Berlusconi’s ontslag en de aanstelling van Super Mario lijkt al weggeëbd. Het was dan ook naïef te denken dat het ontslag van Il Cavaliere de markten zou gerust stellen en Italië terug op het spoor zou zetten.
Een land als Italië laat zich niet gauw opnieuw in gang trekken, daarvoor zijn er te veel krachten aanwezig die vooruitgang blokkeren. Berlusconi mag dan vertrokken zijn, zijn Popolo della Libertà heeft nog veel invloed en zal de politiek blijven bespelen. Het is echter vooral de Lega Nord die voor problemen kan zorgen. De partij zei eerder al over te zullen stappen naar de oppositie, indien Mario Monti aan het hoofd kwam van een nieuwe regering. Nu het zo ver is, bevestigt de Lega haar standpunt: zij zal de regering-Monti niet steunen. De deelname van de Lega Nord is geen conditio sine qua non, maar haar steun zou welkom geweest zijn. Ten tweede verklaarde Mario Monti dat hij zijn nieuwe regering, die eind deze week gevormd zou moeten zijn, overeind zal houden tot het einde van de legislatuur in 2013. Er zou dus geen sprake zijn van vervroegde verkiezingen, tenzij het parlement het vertrouwen intrekt. Tot 2013 zal Italië met andere woorden geleid worden door technocraten en dan is het allesbehalve zeker dat er diepgaande hervormingen zullen kunnen uitgevoerd worden. En laat dat net zijn waar Italië nood aan heeft. Bovendien zal de nieuwe regering enkele zware besparingen moeten doorvoeren en het valt af te wachten of de Italiaanse burger die allemaal zal slikken. De Italianen beseffen dat het nu of nooit is, maar de besparingen zullen pijn doen en de druk op de politici vanuit hun achterban zal toenemen. Mario Monti mag dan boven elke partijpolitiek staan, de regeringsleden wiens steun hij moet krijgen zijn minder onafhankelijk. Ten slotte zijn er nog de markten die niet bekend staan om hun geduld. “Ik ben zeker dat het ongeduld van de markten zal getemperd worden door de rationaliteit”, zei Monti onlangs nog. Het verlies van de Milanese beurs en de gestegen spread bewezen vandaag het tegendeel.
Na vrijdag zal hopelijk duidelijk worden hoe Italië de economische crisis tegemoet treedt: met een volwaardige regering of met een allegaartje van politici en technici. Indien de gevonden oplossing niet genoeg is voor de markten, dreigt er een waar economisch bloedblad. En de bloedspatten zullen niet enkel de Italiaanse grond besmeuren, maar die van de hele Europese Unie.
