Tien jaar na de start van het conflict is er nog steeds geen zicht op een oplossing. De wederopbouw van het land belooft een werk van kolossale omvang te worden: de vervuiling van explosieve wapens op het grondgebied, de verwoesting van infrastructuren en steden door de onophoudelijke bombardementen, de miljoenen vluchtelingen, de trauma’s en verwondingen bij de Syrische bevolking, … De oorlog in Syrië is een duidelijk voorbeeld van de humanitaire gevolgen op lange termijn van het gebruik van explosieve wapens in bevolkte gebieden. De staten moeten het totstandkomen van een internationale overeenkomst tegen stadsbombardementen
De omvang en de verscheidenheid van de explosieven die Syrië vervuilen, is zorgwekkend. Alle soorten explosieve wapens besmetten nu het Syrische grondgebied, waardoor de wederopbouw van een groot deel van de door de bombardementen vernielde infrastructuur onmogelijk wordt. In tien jaar tijd zijn de meeste grote steden van Syrië zwaar getroffen door explosieve wapens en bombardementen. Tussen juli 2013 en mei 2019 werden in de regio’s Aleppo, Idlib en Latakia ten minste 113.100 explosieve munities uit 30.425 conflicten geregistreerd.[1]
Internationale overeenkomst om bombardementen in bevolkte gebieden te stoppen
De onderhandelingen van 3 tot 5 maart hebben het diplomatieke proces nieuw leven ingeblazen om een internationale overeenkomst op te stellen tegen de gevolgen van het gebruik van explosieve wapens in bevolkte gebieden. Dit proces, geleid door Ierland en gestart in oktober 2019, was onderbroken door de COVID-19-pandemie. Momenteel nemen meer dan 70 staten, waaronder België, deel aan de ontwikkeling van de internationale overeenkomst.
“We zijn getuige van het menselijk lijden, die veroorzaakt is door stadsbombardementen. Dit moet stoppen! In Syrië, maar ook in Irak of Jemen, zien we de desastreuze gevolgen voor burgers van de massale bombardementen en beschietingen van steden. HI was betrokken bij de beslissende overwinningen tegen antipersoonsmijnen (1997) en clustermunities (2008). We hebben nu een historische kans om duidelijk STOP te zeggen tegen de stadsbombardementen. De staten moeten het huidige diplomatieke proces voor een internationale verklaring tegen het gebruik van explosieve wapens in bevolkte gebieden aangaan. Zij moeten erkennen dat deze praktijken zonder onderscheid menselijk lijden veroorzaken en gevolgen teweegbrengen op lange termijn”, aldus Alma Taslidžan Al-Osta, advocacymedewerker voor de ontwapening en bescherming van burgers bij Handicap International in Brussel.
Verschrikkelijke humanitaire gevolgen
De humanitaire gevolgen van deze situatie zijn ontstellend: 10.000 doden en gewonden, psychologische trauma’s, uiteengerukte gezinnen, gedwongen verplaatsing, vernietiging van essentiële infrastructuur zoals ziekenhuizen, scholen, bruggen, enz, en toenemende armoede. In Jordanië, Libanon, Irak en Egypte staat HI aan de zijde van Syrische vluchtelingen die alles zijn kwijtgeraakt en humanitaire hulp nodig hebben om te overleven.
Ten minste een derde van de huizen in Syrië is beschadigd of verwoest. Grote steden als Raqqa, Aleppo en Homs zijn grotendeels verwoest door het massale en intensieve gebruik van explosieve wapens. 80% van de stad Raqqa werd in 2017 verwoest. De massale en voortdurende bombardementen hebben miljoenen mensen dakloos gemaakt en hen gedwongen te vluchten.
Ongekende besmetting
De besmetting met ontplofbare munitie in Syrië is ongekend in de geschiedenis van de ontmijning: de besmetting met niet-ontplofte explosieven (UXO) – zoals bommen, raketten en mortieren die niet ontploften bij de inslag, en andere explosieven zoals landmijnen en boobytraps – is zo ernstig dat het generaties zal duren vooraleer Syrië volledig ontruimd is: 11,5 miljoen mensen leven momenteel in gebieden die zijn besmet met explosieven.
De besmetting met ontplofbare oorlogsresten verhindert de veilige terugkeer van vluchtelingen en ontheemden naar Syrië. Het zal ook een grote hinderpaal zijn voor de wederopbouw van het land en het herstel van zijn economie en sociale structuur. Voor de wederopbouw van steden en infrastructuur zullen complexe en kostbare ontmijningsoperaties nodig zijn.
5,6 miljoen Syriërs in de buurlanden
Terwijl het geweld in Syrië voortduurt, hebben meer dan 13 miljoen mensen – waaronder meer dan 6 miljoen kinderen – humanitaire hulp nodig. Toegang tot basisvoorzieningen (gezondheidszorg, voedsel, schoon water, onderdak, enz.) blijft een topprioriteit.
6,7 miljoen mensen zijn in eigen land ontheemd – van wie velen meer dan eens ontheemd zijn geweest. Bijna een kwart heeft een beperking, bijna het dubbele van het wereldwijde gemiddelde (15% van de wereldbevolking heeft een handicap volgens de Wereldgezondheidsorganisatie). 5,6 miljoen Syriërs zijn vluchteling in de buurlanden en sterk afhankelijk van humanitaire hulp.
De huidige humanitaire crisis, die al dramatisch is, wordt nog verergerd door een acute economische crisis en de Covid-19-pandemie. Humanitaire hulpverleners hebben het moeilijk om toegang te krijgen tot alle gemeenschappen in nood en worden geconfronteerd met toenemende veiligheidsrisico’s: in 2020 werden 65 aanvallen op humanitaire hulpverleners geregistreerd, waarvan bijna de helft met dodelijke afloop. Wat de Covid-19-pandemie betreft, wordt geschat dat er alleen al in het door de Syrische regering gecontroleerde gebied ten minste 100.000 gevallen van Covid-19 zijn.
Aangezien de medische infrastructuur door de bombardementen is verwoest, zijn de gezondheidsdiensten niet in staat deze bijkomende crisis het hoofd te bieden. Slechts de helft van de ziekenhuizen en gezondheidscentra in Syrië is volledig functioneel.
Handicap International roept de staten op om aan de discussies deel te nemen en een sterk akkoord te steunen dat de bescherming van burgers waarborgt. Het is meer dan ooit tijd om deze situatie te stoppen.
Note:
[1] https://storymaps.arcgis.com/
