Veel alledaagse producten die we regelmatig kopen, dragen bij aan ontbossing en meer algemeen aan de omvorming van natuurlijke ecosystemen in landbouwgrond. Vlees, eieren en zuivelproducten zijn afkomstig van dieren die voornamelijk met soja worden gevoerd. De teelt ervan veroorzaakt, door slecht beheer, de vernietiging van biodiversiteitsparels zoals de natuurlijke bossen van Zuid-Amerika of de savanne van de Cerrado in Brazilië. Hetzelfde geldt voor chocolade gemaakt van cacao die in West-Afrika wordt verbouwd ten koste van haar bossen.

De Europese Unie is na China de grootste importeur van producten afkomstig uit ontbossing. In 2017 was de EU verantwoordelijk voor 16% van de ontbossing gelinkt aan de internationale handel in landbouwproducten. België heeft een zware voetafdruk: het importeert zelf een grote hoeveelheid land- en bosbouwproducten waarvoor grote productiegebieden buiten onze grenzen nodig zijn. De oppervlakte die nodig is voor de productie van zeven basisproducten (soja, cacao, rundvlees en leer, palmolie, koffie, rubber, hout en papier) die België in ruwe of bewerkte vorm invoert, bedraagt meer dan 10 miljoen hectare per jaar, meer dan 3 keer de oppervlakte van ons land.

Een wet tegen geïmporteerde ontbossing wordt deze week voorgesteld

Een jaar geleden stemden Europese burgers met een overweldigende meerderheid voor een Europese wet tegen geïmporteerde ontbossing, tijdens de grootste Europese publieksraadpleging over een milieukwestie ooit. Meer dan een miljoen Europeanen hebben geëist dat hun aankopen niet verantwoordelijk mogen zijn voor ontbossing, de vernietiging van andere ecosystemen of mensenrechtenschendingen. Onder hen waren minstens 87.000 Belgen.

Een jaar later bereidt de Europese Commissie zich voor om deze woensdag, 17 november, dit wetsvoorstel tegen geïmporteerde ontbossing in te dienen. De lidstaten en het Europees Parlement zullen dan een standpunt moeten innemen voordat er in de zomer van volgend jaar definitief over wordt gestemd. WWF heeft de afgelopen maanden een reeks aanbevelingen aan de Commissie gedaan voor effectieve en ambitieuze wetgeving.

De vereisten van WWF

Volgens WWF is het essentieel dat deze wet niet alleen illegale ontbossing, maar alle ontbossing uitsluit, zelfs als de wetten van het producerende land dat toestaan. De wet moet ook andere ecosystemen omvatten, zoals savannes, mangroven en graslanden. De savanne van de Cerrado bijvoorbeeld, die meer dan 20% van het Braziliaanse grondgebied beslaat, herbergt de grootste biologische diversiteit ter wereld en verdwijnt in een alarmerend tempo ten gunste van weilanden en monoculturen van sojabonen, die met name de Europese markt bevoorraden.

Het is ook noodzakelijk dat deze wet de producten noemt die risico op ontbossing en omvorming van natuurlijke ecosystemen inhouden, inclusief verwerkte producten, anders zullen we producten blijven importeren die voortkomen uit ontbossing. De wet moet elk bedrijf dat een product op de Europese markt brengt, ook verplichten om de oorsprong te verifiëren van het veld of de plantage waar een product dat op de markt wordt gebracht afkomstig is, om na te gaan of het geen verband houdt met recente ontbossing.

Neem onze engagementen serieus

Op de COP26 in Glasgow hebben de leiders van meer dan 100 landen over de hele wereld, waaronder die van de Europese Unie, opnieuw hun engagement bevestigd om de ontbossing en de aantasting van terrestrische ecosystemen tegen 2030 een halt toe te roepen om het klimaat te beschermen. Béatrice Wedeux, ontbossingsexpert en beleidsmedewerker bij WWF-België, legt uit: “Als de landen van de Europese Unie hun hernieuwde inzet tegen ontbossing serieus nemen, zullen ze volgend jaar strenge wetgeving moeten aannemen om producten uit ontboste gebieden te verbieden. Zo zal Europa niet langer medeplichtig zijn aan de vernietiging van de natuur maar in plaats daarvan bijdragen aan verantwoorde productiemethoden met voordelen voor mens, natuur en klimaat“.