Ik las
in de krant dat Radio 1 overweegt om zijn nachtblok vroeger te laten starten ten
koste van het laatavondprogramma Closing Time, waarin folk, blues en
jazz aan bod komen.  Dat
computergestuurde nachtblok kost immers veel minder en de openbare omroep moet besparen,
zeg maar beknibbelen op personeelskosten.

Ik ben geen trouwe afnemer van Closing Time, omdat ik op
die uren van de dag meestal aan het darten of het biljarten ben in mijn
stamkroeg of thuis naar platen of cd’s luister die ik zelf heb aangeschaft of
gedownload. Hoewel ik wat leven betreft al een stuk over de helft ben, heb ik
nog enkele levens nodig om alle muziek te beluisteren die mijn platenkast voor
mij in bewaring houdt.  En daar is geen
enkele plaat van Gorki bij.

Omdat het afgelopen week te koud was om tussen twee
keustoten door het café te verlaten op bevel van de gezondheidstirannen, ben ik
maar thuisgebleven en heb naar Closing Time geluisterd.  Conclusie: ik denk niet dat het afvoeren van
dit programma een ramp zou betekenen, ook niet voor de liefhebbers van blues,
wereldmuziek, jazz en folk, die resp. op maan-, dins-, woens- en donderdag aan
hun trekken komen.  ‘Aan hun trekken
komen’ is veel gezegd: tegenwoordig heb je nichezenders die, mits een kleine
vergoeding weliswaar, de hele dag uit dezelfde biotoop plukken. Zouden veel
luisteraars doelbewust op Closing Time afstemmen? Of zijn het vooral de
muzikanten  die willen checken of hun nieuwe
plaat wel gedraaid wordt?

Closing
Time – Blues (Radio 1, 1 december)

Maandagavond laat kregen Belgische bands  als Fernant Zeste en The Blues Vision  airplay die ze wellicht nergens elders
krijgen. Verder kwamen
nieuwe releases of heruitgebrachte opnames van o.a. Seasick Steve, Sean
Costello, Rob Tognoni en The Balham Alligators aan bod. Meer bluesrock dan
blues tout court.

Dat blues en
maandagen samengaan, hebben Mississippi John Hurt, T-Bone Walker, James Moody
en vele anderen ons lang geleden al ingelepeld. Met Jan Sprengers achter de
microfoon maakte Closing Time – Blues maandagavond laat komaf met dat akelige
begin-van-de-weekgevoel. Opgewekt en enthousiast voorzag hij de plaatjes van
informatie over de muzikanten: wie bij wie gespeeld had en wie de zoon was van
wie en dat soort interessanterige weetjes.

Lang geleden, toen muziek nog niet voor het grijpen lag
op het internet, luisterde ik naar ‘Boem Boem’ van Radio 2 om nieuwe
bluesreleases te ontdekken. Een programma van de Franken Van Rampelbergh en
Deleu, gepresenteerd door Joris De Voogt.  De titel ‘Boem Boem’ was een vervlaamsing van
‘Boom Boom’, een van de bekendste songs van John Lee Hooker. De presentatie was
sober en to the point, soms een tikkeltje literair, en er werd uitgezonden op
donderdagavond als ik me niet vergis: nog één dagje labeuren en dan kon het
weekend een aanvang nemen.

Jan Sprengers heeft naar mijn gevoel nog te veel Studio
Brussel in de aderen om de juiste toon te treffen, maar dat kan geen punt zijn.
Eén uur blues per week is gewoonweg te weinig om én een programma op te bouwen
én de nieuwe platen aan bod te laten komen.

Om
middernacht werd ‘The weaker side’ van Lata Gouveia bruusk afgebroken voor
nieuws over het vogelgriepvirus en vervolgens zes uur lang nonstopmuziek, ook
veel bluesrock en andere muziek die ook in Closing
Time – Blues gedraaid zou kunnen worden. Als zelfs Meuris met Tura’s ‘Arme
Joe’ een plaatsje krijgt bij Sprengers, staat de deur open voor zowat iedereen,
André Hazes en de Zangeres Zonder Naam inbegrepen.

Closing
Time – World (Radio 1, 2 december)

Zouden
ze in Closing Time – World ooit ‘Cha
Cha Cha’ van Raymond van het Groenewoud gedraaid hebben? Wereldmuziek
ontsproten aan de oever van een Brugse rei? Alle gekheid op een tandenstoker: dinsdagavond
ging het er een stuk vrolijker aan toe op Radio 1 dan de avond ervoor.

Wereldmuziek
is een term die vele ladingen dekt. Volgens de Van Dale gaat het om niet-westerse
(volks)muziek, al vrees ik dat het bijvoeglijk naamwoord ‘niet-westers’ er te
veel aan is en zonder voldoet ‘(volks)muziek’ dan weer niet.

In elk
geval kregen we in Closing Time – World
vooral muziek te horen met roots in andere continenten, maar daarom niet noodzakelijk
gespeeld door muzikanten uit andere
continenten. Het Orchestre International du Vetex bijvoorbeeld heeft als
thuisbasis Kortrijk, een stadje in het Verre Westen van Vlaanderen.  Dinsdagavond mochten ze openen met een opname
van La Tribu FM, een radiozender uit Buenos Aires die de groep live liet spelen
toen ze er onlangs op bezoek waren. Volgens presentatrice Barbara Rottiers
waren ze in Argentinië en Uruguay op zoek geweest naar Zuid-Amerikaanse
rumbaritmes voor hun nieuwe project ‘Rumbabalkania’ dat vandaag (5 december) in
première gaat in Beveren en vervolgens ook  Leopoldsburg, Leuven en Oosterzele aandoet.

De
afgelopen jaren zag ik Vetex aan het werk op heel uiteenlopende festivals in
binnen- en buitenland, soms als wandelende fanfare, andere keren op het podium.
Ze speelden vooral balkan- of balkanachtige muziek met veel achterpoortjes naar
andere exotische genres. Hoewel de groep er telkens in slaagt om het publiek
wildenthousiast te maken, blijft de naam Orchestre International du Vetex
buiten de kringen vrij onbekend. Dat geldt evenzeer voor Maguaré, een
Belgisch-Columbiaanse cumbiaband waarvan we ‘Jungle Fever’ te horen kregen en
de informatie dat Maguaré  vanavond (5
december) in 4AD in Diksmuide optreedt, samen met Schengen Shege, het nieuwste
project van David Bovéé.

Ook in Closing Time – World wordt het programma
samengesteld in functie van de actualiteit, nieuwe releases en concerten,
inclusief vrijkaarten voor Songhoy Blues, komende maandag in de AB. Barbara
Rottiers vroeg zelfs of er geen luisteraar was die interesse had om Sagaranna
te boeken. Dit Braziliaanse sextet is momenteel op tournee door Europa, maar
zoekt nog een plaats voor een gig in België.

Geen
Raymond van het Groenewoud op dinsdagavond, wél Abelardo Barroso, een Cubaanse
orkestleider van wie onlangs een plaat uit de jaren vijftig geremasterd
heruitgebracht werd met als titel ‘Cha Cha Cha’.

Het zou
jammer zijn mocht Closing Time – World
verdwijnen, want deze zeer aanstekelijke maar ondergewaardeerde muziek wordt
haast nooit gedraaid op de radio. Naast Barbara Rottiers werkt ook Zjakki
Willems mee aan dit programma, een kerel die al decennialang het verschil
uitmaakt op de (V)(B)RT-radio, maar helaas zelf voor de pluimen moet zorgen.

Closing
Time – Jazz (Radio 1, 3 december)

“Wat
dacht je om de dag te besluiten met jazz, Blue Notejazz?” Zo opende Michael
Robberechts woensdagavond Closing Time –
Jazz, waarna hij Art Blakey en diens Jazz Messengers op ons losliet. Het
legendarische jazzlabel Blue Note Records bestaat 75 jaar en dit wordt gevierd
met talloze heruitgaven, zowel op vinyl als op cd, en het jubileumboek ‘Blue
Note: Uncompromising Expressing’ van Richard Havers, in het Nederlands vertaald
als ‘Blue Note. The Finest in Jazz since 1939’ – het boek, niet de titel.

Bij het
boek hoort ook een vijfdelige cd-box en daar kregen we behoorlijk wat tracks
uit te horen, afgewisseld met bijvoorbeeld Carla Bley, Archie Shepp (die
gisteren – 4 december – in de AB concerteerde), Nina Simone, Jef Neve of Dans
Dans. 

In pure
vintage Radio Veronicastijl maakte de Amerikaanse jazzzanger José James
tussendoor wat reclame voor the best and
one and only Michael Robberechts (het klonk als Rogfritz) en zijn programma
op Radio 1, waarna een track uit ‘While you were sleepin’’ gedraaid werd, de
nieuwe ‘rockin’ cd’ van James, die door jazzpuristen wellicht ietsje te
mainstream bevonden wordt.

Bij ‘The
cry of my people’ van Archie Shepp maakte Robberechts een voorzichtige verwijzing
naar de recente rassenrellen in de Verenigde Staten, en “Hopelijk vloeit er
geen bloed meer.” In de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen Shepp deze
compositie van W.G. Harris uitbracht, was jazz nog een subversief muziekgenre
dat geregeld tekeer ging tegen maatschappelijke wantoestanden, thans is jazz
veel meer in handen van bijdehante conservatoriumnerds en schrandere notenkrakers
die vooral uit zijn op virtuoze hoogstandjes en intellectueel genot. Voor u op
de commentaarknop drukt, zeg ik er graag bij: er zijn tal van uitzonderingen.

De
sputterende trompet van Miles Davis op ‘Yesterdays’ vergeleek Robberechts met
de ‘krakende zang van Marianne Faithfull, wellicht nog steeds onder de indruk
van zijn interview met de steeds bejaarder wordende dame.

Ik heb
genoten van deze aflevering van ‘Closing Time’: easy listening zoals ik ze
graag heb voor het slapengaan. 

Closing
Time – Folk (Radio 1, 4 december)

Op
donderdagavond hield Closing Time – Folk
mij van de straat.  Jan Vanlangendonck
viel meteen met de deur in huis, wat een ijzige luchtstroom binnenbracht, want
de temperatuur buiten was onder het vriespunt gedaald. De Ierse fiddler Daire Ó Breacáin beulde de snaren van zijn viool af, waarna
Lorcan MacMathuna, een retroubadour, ‘Farraigi an Tuaiscirt’ zong, een
middeleeuwse ballad waar ik de ballen van snapte en u wellicht ook niet, maar
Vanlangendonck dacht blijkbaar van wél, want meer uitleg kregen we niet. Over Dylans
‘The Basement Tapes’ dan weer wel, maar veel nieuwe informatie leverde dat niet
op. We kregen er twee songs uit te horen, waarna Rhiannon Giddens, Jim James en
Taylor Goldsmith hun eigen ‘new basement tapes’ aan ons voorstelden: liederen
die ze schreven op teksten van Bob Dylan, die de meester echter nooit op muziek
zette. Je moet maar durven natuurlijk, maar het klonk lang niet slecht.

Dat folk en wereldmuziek nauw verwant zijn werd duidelijk gemaakt
met liederen van de Israëlisch-Mexicaanse Dora Juarez Kiczkovsky en van het
Marokkaanse Weshm, weliswaar samen met Paul Rans, die dan op zijn beurt
terugging naar de Vlaamse middeleeuwen met ‘Tatoeage’.  Folk uit Finland kregen we van Marianne Maans
en Tricycle, de groep van Tuur Florizoone, mocht afsluiten.

Het woord folk wordt in onze contreien vaak geassocieerd met
volkse ambiancemuziek, veel jigs en reels, maar deze aflevering van Closing
Time hield het alvast bij mooie, verstilde melodieën  die deden denken aan Sandy Denny, June Tabor,
Máire Brennan, Brenda Wooton etc., maar dan gezongen in een vreemde taal, zodat
je niet wist waarover het ging. Niet dat dat altijd nodig is, maar het kan wel
nuttig zijn.

Zoals gezegd: ik denk niet dat het afvoeren van Closing Time een ramp zou betekenen,
maar dan wel omdat de uitzendingen toch slechts vier uur per week in beslag
nemen. Blues, wereldmuziek, jazz en folk komen mondjesmaat ook wel terecht in
andere programma’s van de openbare omroep, althans de radiogeniekste uitwassen ervan.
Wie geïnformeerd wil worden, kan dat inderdaad op honderden sites van het www,
maar niet iedereen heeft de tijd om die uit te pluizen en doet daarom een
beroep op uitzendingen als Closing Time
waaraan mensen werken die wél de tijd hebben, al was het maar omdat de
ontwikkelingen van een genre volgen hun beroep is. Dat laatste moet je
overigens met een korreltje zout nemen, want veel gebeurt in de vrije tijd. Als
de openbare omroep zichzelf een beetje au serieux neemt, moet ze dergelijke
nicheprogramma’s meer ruimte geven. Ik vermoed dat het programma geen grote
luisteraanhang heeft, maar radio moet het ’s avonds sowieso al stellen met een
pak minder luisteraars dan overdag. Overigens: luistercijfers hebben niets met
kwaliteit te maken. Ik luister ook niet naar Closing Time, omdat ik als
gepensioneerde ambtenaar de tijd heb om overdag op exploratie te gaan. Niet
iedereen heeft die luxe. Volgende week zal ik op dat late uur wel weer aan het
darten of het biljarten zijn.  Ik kijk er
al naar uit.  

(sj)