De voorbije twee jaar zijn in de VS meer dan een miljoen mensen gestorven aan Covid-19, maar minstens 338.000 van die levens hadden gered kunnen worden, als er in het land een algemeen en eenvormig gezondheidszorgsysteem, zoals Medicare for All, was geweest.

Dit blijkt uit een collegiaal getoetst onderzoek dat onlangs werd gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences.

Hoewel de inwoners van de VS meer betalen voor gezondheidszorg dan mensen in andere landen is als gevolg van het versnipperde commerciële model de gezondheidstoestand er slechter en hebben tientallen miljoenen Amerikanen geen ziekteverzekering.

Bestaande ongelijkheden werden door de aanhoudende pandemie blootgelegd en nog verergerd.

Nodeloze kosten en vermijdbare sterfgevallen waren al schering en inslag in de VS voordat het coronavirus toesloeg. Maar de bestaande ongelijkheden, die ertoe hebben bijgedragen dat de mortaliteit in de VS enorm veel hoger ligt dan in vergelijkbare landen, werden door de aanhoudende pandemie blootgelegd en nog verergerd.

Met een algemeen en eenvormig financieringssysteem voor de gezondheidszorg, volgens de studie ‘cruciaal om op epidemieën te zijn voorbereid’, hadden tussen het begin van de coronacrisis en midden maart dit jaar 338.594 sterfgevallen door covid kunnen worden vermeden. De onderzoekers schatten dat, indien iedereen in het land gratis van uitgebreide zorg in het gezondheidscentrum had kunnen genieten, er in 2020 alleen al 131.438 van de aan corona gestorven mensen hadden kunnen worden gered, evenals zo’n 80.000 mensen die in die periode aan andere ziekten zijn bezweken. Minstens 207.000 coviddoden hadden kunnen worden vermeden in 2021 en de eerste drie maanden van dit jaar.

Minstens 207.000 coviddoden hadden kunnen worden vermeden in 2021 en de eerste drie maanden van dit jaar.

Volgens de studie had de VS met Medicare for All bovendien 105,6 miljard dollar aan medische kosten voor covidgerelateerde ziekenhuisopnames kunnen vermijden in de loop van de coronacrisis.

‘De gezondheidszorg van de VS had allang hervormd moeten worden,’ zegt onderzoeksleider Alison Galvani, directeur van het Center for Infectious Disease Modeling and Analysis, verbonden aan de Yale School of Public Health. ‘Dan hadden veel Amerikanen niet hoeven sterven of hun spaargeld verliezen.’

Het team van Galvani is tot deze cijfers gekomen door het risico op overlijden door covid, of enige andere ziekte, te vergelijken tussen mensen met en mensen zonder ziekteverzekering. Tijdens de coronacrisis verzamelden de onderzoekers de demografische kenmerken van alle onverzekerde Amerikanen, rekening houdend met variabelen zoals de leeftijdsspecifieke levensverwachting en de verhoogde mortaliteit die gepaard gaat met het niet verzekerd zijn.

Omdat mensen zonder ziekteverzekering gewoonlijk ook geen huisdokter hebben, lijden ze vaker aan te voorkomen ziektes zoals diabetes type 2 en stellen ze, wanneer ze ziek zijn, een doktersbezoek langer uit. In gewone tijden dragen deze twee factoren al bij tot een hogere mortaliteit, en nu verzwaarden ze de impact van Covid-19. Onderliggende aandoeningen verhogen de risico’s in het geval van een coronabesmetting en doordat mensen zich niet op tijd laten verzorgen kunnen ze ook meer anderen besmetten.

Vóór de coronacrisis hadden al ruim 28 miljoen volwassenen in de VS geen ziekteverzekering en waren tientallen miljoenen onvoldoende verzekerd. Nog eens miljoenen werknemers tuimelden uit hun groepsverzekering toen de coronacrisis alom werkloosheid veroorzaakte.

‘Veel Amerikanen denken dat ze veilig zijn als ze een goede ziekteverzekering van hun werkgever hebben,’ zegt Galvani, ‘maar zo’n groepsverzekering valt weg juist als je haar het hardst nodig hebt.’
In hun studie rekenen de onderzoekers ook voor hoeveel het verzekeren van de gehele Amerikaanse bevolking zou kosten … en hoeveel dat zou besparen. Zij schatten dat een eenvormig gezondheidszorgsysteem een nettobesparing van 459 miljard dollar zou hebben opgeleverd in 2020 en 438 miljard dollar zou opbrengen in een jaar zonder pandemie, dankzij efficiëntere investeringen in preventieve zorg, lagere administratieve kosten en meer onderhandelingskracht inzake geneesmiddelen en technologie.

‘Medicare for All zou de mensen minder kosten dan de status quo.’

‘Medicare for All zou tegelijk een economische stimulans en een levensreddende omvorming van ons gezondheidszorgsysteem zijn,’ zegt Galvani. ‘Het zal de mensen minder kosten dan de status quo.’
Ann Keller, hoofddocent gezondheidsbeleid en -beheer aan de University of California in Berkeley, die niet bij dit onderzoek betrokken was, denkt dat de studie het aantal coviddoden dat met een algemeen ziekteverzekeringsprogramma vermeden had kunnen worden nog onderschat. Volgens haar gaat de studie niet voldoende in op de relatie tussen een eenvormig systeem en lagere percentages chronische ziekten.

‘Waar mensen een deugdelijke toegang tot gezondheidszorg hebben, worden veel chronische ziekten vermeden en kunnen patiënten met een chronische ziekte beter worden begeleid,’ zegt Keller. ‘Als hiermee rekening werd gehouden, denk ik dat het geschatte aantal vermeden sterfgevallen hoger had gelegen dan nu in de studie.’

De auteurs erkennen dat hun ‘schattingen voorzichtig zijn met betrekking tot de algemene uitgebreide gezondheidszorg die geen enkele kost aan de patiënt laat’, want onderverzekerden zien soms even vaak af van noodzakelijke zorg als niet-verzekerden, maar het onderzoek focuste alleen op die laatste groep.

De overkoepelende boodschap van de onderzoekers kan maar zo duidelijk zijn, bevestigt Galvani: ‘Een algemeen eenvormig gezondheidszorgsysteem is economisch verantwoord en moreel een must.’

Naar schatting 44% van de volwassenen in de VS, zo’n 112 miljoen mensen, hebben de grootste moeite om voor hun gezondheidszorg te betalen. Juist om een einde te maken aan de hoge premies, aftrekposten en eigen bijdragen die momenteel de verzekeringssector verrijken en de gezondheidszorg onbetaalbaar maken voor tientallen miljoenen mensen, waaronder velen die nominaal verzekerd zijn, diende senator Bernie Sanders samen met 14 anderen vorige maand in de Senaat de Medicare for All Act 2022 in.

‘We kunnen kiezen: of het pad blijven bewandelen van een gulzige bedrijfswereld die koud is voor menselijk leed of doen wat ieder ander rijk land al heeft gedaan en dus de ziekteverzekering algemeen maken,’ zei bij die gelegenheid Robert Weissman, voorzitter van de lobbygroep Public Citizen. ‘Medicare for All is de realistische, menselijke en rechtvaardige keuze.’

Deze tekst verscheen op Common Dreams, vertaling Hilde Baccarne

Image by Arvi Pandey from Pixabay